Ιβάν Κουντρασιέφ
Εκ του δελτίου τύπου και μέχρι να πάμε...
«Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900-1930» είναι η έκθεση που ξεκινάει στις 10 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 27 Μαρτίου 2011, στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη.
Σ’ ένα ταξίδι στο διάστημα συμμετέχει η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης με την έκθεση «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900 - 1930». Η έκθεση διοργανώθηκε μετά από πρωτοβουλία του Ιδρύματος Μποτίν (Fundación Botín), παρέμεινε στην Ισπανία στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος στην πόλη Σανταντέρ, της βόρειας Ισπανίας το διάστημα 24 Ιουνίου-19 Σεπτεμβρίου και θα φιλοξενηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών από τις 10 Δεκεμβρίου 2010 έως τις 27 Μαρτίου 2011.
Η έκθεση βασίζεται σε έργα καλλιτεχνών της Συλλογής Κωστάκη. Συμμετέχουν ακόμα με δάνεια έργων των συλλογών τους η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας, το Ρωσικό Μουσείο Ενόπλων Δυνάμεων, τα περιφερειακά ρωσικά Μουσεία Καλών Τεχνών των πόλεων Τούλα και Τβερ, η γκαλερί Μπαρμπαριάν της Ζυρίχης, το Ίδρυμα Μποτίν του Σανταντέρ, ενώ δανείζουν έργα των ιδιωτικών συλλογών τους η κα Αλίκη Κωστάκη (Αθήνα) και ο κ. Βλαντίμιρ Τσαρενκόφ (Λονδίνο). Με έργα του συμμετέχουν επίσης οι σύγχρονοι Ρώσοι καλλιτέχνες Φραντσίσκο Ινφάντε και Νόνα Γκοριούνοβα.
Στην έκθεση παρουσιάζεται μεταξύ άλλων ο περίφημος πίνακας του Βασίλι Καντίνσκι «Μουσική Οβερτούρα - Βιολετί Αιχμή» που ταξίδεψε ως τη Θεσσαλονίκη από το Μουσείο Καλών Τεχνών της ρωσικής πόλης Τούλα.
Η έκθεση διερευνά τη στενή σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη στη Ρωσία πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Η ιδέα για ένα ταξίδι στο διάστημα είχε συνεπάρει πολλούς καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας, όπως τον Β. Καντίνσκι, τον Β. Τάτλιν, τον Κ. Μαλέβιτς, τον Σ. Νικρίτιν, τον Α. Ρότσενκο και τον Γκ. Κλούτσις. Ο Τάτλιν ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και ο Καντίνσκι με τον ήχο του διαστήματος. Ο Μαλέβιτς αναπαριστούσε τους πλανήτες στους μη-αντικειμενικούς πίνακές τους, ενώ ο Νικρίτιν φιλοτέχνησε τα πρώτα zeppelins. Ο Ρότσενκο εμπνεύστηκε από την τροχιά των πλανητών και ο Κλούτσις φαντάστηκε και ζωγράφισε την εποίκισή τους. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα παρουσιαστούν επίσης ταινίες, animation και ντοκιμαντέρ με θέμα την κατάκτηση του διαστήματος, ενώ θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις και οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου διευκρινίζει: "Πρόκειται για μια έκθεση που εξετάζει το διάστημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες ταυτόχρονα: από την πλευρά της επιστήμης, της αισθητικής, της οντολογίας, της μεταφυσικής. Αυτό που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον στην έκθεση είναι αφενός η εμφανής σύγκλιση επιστήμης και τέχνης στην εποχή της ρωσικής πρωτοπορίας και αφετέρου η έμπρακτη απόδειξη ότι αυτό που φαντάζει ουτοπικό και ποιητικό μπορεί τελικά να υλοποιηθεί και να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων. Η μεταφυσική αισθητική θεωρία του σουπρεματισμού από τον Μαλέβιτς ως την τέχνη που καταγράφει και ερμηνεύει το σύμπαν και η ουτοπική φιλοσοφική θεωρία για την αποίκιση πλανητών του Φιόντοροφ βρίσκουν την πραγμάτωσή τους στους πρώτους πυραύλους που σχεδίασε ο μηχανικός Τσιολκόφσκι".
Με την έκθεση αυτή συνεχίζονται οι συνεργασίες και οι συμπαραγωγές του Κ.Μ.Σ.Τ. με τα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης στη βάση της Συλλογής Κωστάκη, η οποία ως το 2013 θα ταξιδέψει στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ολλανδία, τη Δανία, την Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού.
Επιμελητές της έκθεσης είναι η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου, ο καθηγητής του USC του Λος Άντζελες John E. Bowlt και η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ανατολικών Σπουδών της Νάπολι, Nicoletta Misler. Η έκθεση είναι συμπαραγωγή με το Fundación Botín του Σανταντέρ.
Ο κατάλογος της έκθεσης περιέχει εκτενές εισαγωγικό κείμενο των επιμελητών καθώς και άρθρα ιστορικών τέχνης, φιλόσοφων και αστρονόμων.
Σ’ ένα ταξίδι στο διάστημα συμμετέχει η Συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης με την έκθεση «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και Εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900 - 1930». Η έκθεση διοργανώθηκε μετά από πρωτοβουλία του Ιδρύματος Μποτίν (Fundación Botín), παρέμεινε στην Ισπανία στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος στην πόλη Σανταντέρ, της βόρειας Ισπανίας το διάστημα 24 Ιουνίου-19 Σεπτεμβρίου και θα φιλοξενηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών από τις 10 Δεκεμβρίου 2010 έως τις 27 Μαρτίου 2011.
Η έκθεση βασίζεται σε έργα καλλιτεχνών της Συλλογής Κωστάκη. Συμμετέχουν ακόμα με δάνεια έργων των συλλογών τους η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας, το Ρωσικό Μουσείο Ενόπλων Δυνάμεων, τα περιφερειακά ρωσικά Μουσεία Καλών Τεχνών των πόλεων Τούλα και Τβερ, η γκαλερί Μπαρμπαριάν της Ζυρίχης, το Ίδρυμα Μποτίν του Σανταντέρ, ενώ δανείζουν έργα των ιδιωτικών συλλογών τους η κα Αλίκη Κωστάκη (Αθήνα) και ο κ. Βλαντίμιρ Τσαρενκόφ (Λονδίνο). Με έργα του συμμετέχουν επίσης οι σύγχρονοι Ρώσοι καλλιτέχνες Φραντσίσκο Ινφάντε και Νόνα Γκοριούνοβα.
Στην έκθεση παρουσιάζεται μεταξύ άλλων ο περίφημος πίνακας του Βασίλι Καντίνσκι «Μουσική Οβερτούρα - Βιολετί Αιχμή» που ταξίδεψε ως τη Θεσσαλονίκη από το Μουσείο Καλών Τεχνών της ρωσικής πόλης Τούλα.
Η έκθεση διερευνά τη στενή σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη στη Ρωσία πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Η ιδέα για ένα ταξίδι στο διάστημα είχε συνεπάρει πολλούς καλλιτέχνες της ρωσικής πρωτοπορίας, όπως τον Β. Καντίνσκι, τον Β. Τάτλιν, τον Κ. Μαλέβιτς, τον Σ. Νικρίτιν, τον Α. Ρότσενκο και τον Γκ. Κλούτσις. Ο Τάτλιν ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και ο Καντίνσκι με τον ήχο του διαστήματος. Ο Μαλέβιτς αναπαριστούσε τους πλανήτες στους μη-αντικειμενικούς πίνακές τους, ενώ ο Νικρίτιν φιλοτέχνησε τα πρώτα zeppelins. Ο Ρότσενκο εμπνεύστηκε από την τροχιά των πλανητών και ο Κλούτσις φαντάστηκε και ζωγράφισε την εποίκισή τους. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα παρουσιαστούν επίσης ταινίες, animation και ντοκιμαντέρ με θέμα την κατάκτηση του διαστήματος, ενώ θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις και οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου διευκρινίζει: "Πρόκειται για μια έκθεση που εξετάζει το διάστημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες ταυτόχρονα: από την πλευρά της επιστήμης, της αισθητικής, της οντολογίας, της μεταφυσικής. Αυτό που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον στην έκθεση είναι αφενός η εμφανής σύγκλιση επιστήμης και τέχνης στην εποχή της ρωσικής πρωτοπορίας και αφετέρου η έμπρακτη απόδειξη ότι αυτό που φαντάζει ουτοπικό και ποιητικό μπορεί τελικά να υλοποιηθεί και να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων. Η μεταφυσική αισθητική θεωρία του σουπρεματισμού από τον Μαλέβιτς ως την τέχνη που καταγράφει και ερμηνεύει το σύμπαν και η ουτοπική φιλοσοφική θεωρία για την αποίκιση πλανητών του Φιόντοροφ βρίσκουν την πραγμάτωσή τους στους πρώτους πυραύλους που σχεδίασε ο μηχανικός Τσιολκόφσκι".
Με την έκθεση αυτή συνεχίζονται οι συνεργασίες και οι συμπαραγωγές του Κ.Μ.Σ.Τ. με τα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης στη βάση της Συλλογής Κωστάκη, η οποία ως το 2013 θα ταξιδέψει στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ολλανδία, τη Δανία, την Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού.
Επιμελητές της έκθεσης είναι η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου, ο καθηγητής του USC του Λος Άντζελες John E. Bowlt και η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ανατολικών Σπουδών της Νάπολι, Nicoletta Misler. Η έκθεση είναι συμπαραγωγή με το Fundación Botín του Σανταντέρ.
Ο κατάλογος της έκθεσης περιέχει εκτενές εισαγωγικό κείμενο των επιμελητών καθώς και άρθρα ιστορικών τέχνης, φιλόσοφων και αστρονόμων.
