Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2011

Για τον δικό μας «Κυνόδοντα»

Υπάρχουν ταινίες που δύσκολα θα δω για δεύτερη φορά, γιατί δεν αντέχω τον σπαραγμό τους. Μία τέτοια είναι ο Κλέφτης Ποδηλάτων του Βιτόριο Ντε Σίκα, μια μοναδική σπουδή πάνω στη φτώχια, την πατρότητα και την κακιά μας μοίρα (που δεν είναι βέβαια μοίρα, αλλά τέλος πάντων).
Μία ταινία που δύσκολα θα ξαναδώ λοιπόν είναι ο Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου. Γι’ αυτό και χάρηκα πολύ που είναι από χτες μέσα στις 5 υποψήφιες για το Όσκαρ ξένης ταινίας. Πρόκειται βέβαια για μοναδική τιμή για το ελληνικό σινεμά και συνολικά για τον ελληνικό πολιτισμό,  μία σπάνια αναγνώριση για τη μικρή μας χώρα. Για να φανταστεί κανείς αυτή τη σημασία να θυμίσουμε ότι η πρώτη φορά που πήγαμε στα Όσκαρ σε αυτήν την κατηγορία ήταν το 1963, με την "Ηλέκτρα" του Κακογιάννη και ακολούθησαν τα "Κόκκινα φανάρια" (1964) του Βασίλη Γεωργιάδη, "Το χώμα βάφτηκε κόκκινο" (1966), του Γεωργιάδη πάλι, και η "Ιφιγένεια" (1978) του Μιχάλη Κακογιάννη. Και τα ελληνικά όσκαρ είναι επίσης λιγοστά αλλά διαλεχτά (η Παξινού, ο Χατζιδάκις, ο Γαβράς, ο Κακογιάννης με τον Ζορμπά).
Και συμβαίνει το εξής: Από τη μία μόνιμα μίζεροι, πιστεύουμε ότι μόνο σε ένα εκ των υστέρων ωραιοποιημένο παρελθόν, ο ελληνικός πολιτισμός ακτινοβολούσε, κάτι που σπάει βέβαια ο Λάνθιμος.
Από την άλλη, αυτό το απίστευτο χάλι που ζούμε με το ελληνικό life style από το ’90 μας είχε πείσει (ή προσπάθησε έστω) ότι το σινεμά είναι για γκλάμορους και κόκκινα χαλιά κι ότι διασημότητα είναι να βάζεις τα κλάματα στις απονομές των όσκαρ.
Και ήταν θυμίζω και πιο ιδεολογικά τα πράγματα γιατί στις ιλουστρασιόν σελίδες των περιοδικών και στα πρωινάδικα προσπαθούσαν να μας πείσουν και για κάτι ακόμα: Ότι το σινεμά είναι για διασκέδαση, ότι πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος και ότι τέλος πάντως πρέπει να τελειώσουμε με τα κουλτουριάρικα και να το κάνουμε όπως οι Αμερικάνοι. Ε, να που τώρα έρχονται οι Αμερικάνοι και κάνουν διάσημη μια ταινία που σπάει κόκαλα, που έχει αρχή μέση και τέλος, αλλά πιστέψτε με δεν θέλετε να δείτε ούτε τη μέση ούτε το τέλος.
Αλλά υπάρχει κι ένα μυστικό: Ο Λάνθιμος σε πείθει να δεις και παρακάτω. Και σου υποβάλλει σιγά σιγά την ιδέα ότι όλα αυτά τα εξωπραγματικά (;) σε αφορούν προσωπικά, ότι μιλάει για εσένα και τη δική σου οικογένεια.
Δεν είπα ακόμα την υπόθεση, ε; Πιθανά να μην έχει και τόση σημασία. Μια οικογένεια κρατάει εσώκλειστα τα παιδιά στο σπίτι, λέγοντας ότι έξω υπάρχει μόνο το κακό. Μην προσπαθείστε να φανταστείτε τι συμβαίνει. Απλώς δείτε την ταινία.
Αλλά η ευθύνη δικιά σας, όπως ευθύνη δικιά σας και δικιά μου, είναι η καθημερινή βία που ασκούμε στην καθημερινή μας ζωή και ο άθλιος τρόπος που βυθίζουμε τη ζωή μας στο τίποτα.
Α… υπάρχει και μία άλλη ταινία που δεν ξαναβλέπω: Το «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη. Είναι μια άλλη οπτική στο ίδιο θέμα.

Ευτυχώς μας πήραν τους Μεσογειακούς

Μακράν σημαντική είδηση των ημερών είναι ότι χάσαμε τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013. Στη Λάρισα και το Βόλο πρέπει να διοργανωθεί ειδική τελετή ικανοποίησης αντίστοιχη με αυτές όταν αναλάβαμε τη διοργάνωση. Γιατί κάποτε πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά τις προτεραιότητες αυτής της κοινωνίας κι αυτού του κράτους και να σταματήσουμε να τα βάζουμε όλα σε μια προκρούστεια κλίνη αντιφατικών και θολών συμφερόντων. Και δεν υπάρχει πιο θολό συμφέρον από αυτό που ονομάζουμε «εθνικό».
Καλά αυτό, που είπε ο άλλος ο λόγιος «εθνικόν είναι το αληθές», το έχουμε κάνει κομματάκια εδώ και χρόνια, αν το πιστέψαμε ποτέ. Εδώ όμως μιλάμε για συνεχείς αντιστροφές και κατακρημνίσεις στην άβυσσο του παραλόγου. Και για να το καταλάβουμε αυτό μπορούμε να απαντήσουμε στο εξής απλό ερώτημα: Θα θέλαμε ναι ή όχι σήμερα να διαθέταμε στα κρατικά ταμεία, τα λεφτά που πετάξαμε για να κάνουμε Ολυμπιακούς Αγώνες; Θα μου προκαλούσε μεγάλη απορία ένα όχι ως απάντηση.
Η κρίση είναι όντως μια ευκαιρία να σκεφτούμε εξ αρχής τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε. Μπορεί να μην υπάρχει ασφαλής τρόπος να συναποφασίσουμε γιατί οι συλλογικότητες πάσχουν γενικά στον τόπο μας, αλλά με τη συζήτηση κάτι κοινό θα βρούμε στα θέλω μας. Όταν έχουμε σχολεία που κλείνουν όπως τα αθλητικά (και κάτι πήρε το αυτί μας και για τα μουσικά), όταν δεν υπάρχει καν ένας αθλητικός χώρος της προκοπής για να μαζέψουμε ένα Σάββατο τα παιδιά, ποιος θα έλεγε ότι είναι καλύτερο να φτιάξουμε γήπεδα για τους Μεσογειακούς; Ίσως μόνο οι κατασκευαστές των εγκαταστάσεων.
Φυσικά υπάρχουν κι άλλα πολλά παραδείγματα που θα μας επέτρεπαν να ζυγιάσουμε πιο εύκολα τα πράγματα.
Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι τελικά πιο υπαρξιακό από όσο νομίζουμε. Είναι τελικά θέμα ταυτότητας, του ποιοι είμαστε. Είμαστε οι διασκεδαστές της Ευρώπης; Τρύπια παπούτσια και παράτες στα γήπεδα; Είμαστε σκληρά εργαζόμενοι και χαμηλόμισθοι που έχουμε ανάγκες κρατικών δομών πρόνοιας; Είμαστε εργολάβοι που βλέπουμε μόνο μπετόν εκεί που υπάρχουν οικοσυστήματα; Είμαστε επιχειρηματίες του τουρισμού που προτείνουμε ένα διαφορετικό μοντέλο διακοπών; Πολλά μπορεί να είμαστε. Όσο όμως δεν διαλέγουμε τι θέλουμε να είμαστε και με την πολιτική μας δεν στηρίζουμε τις επιλογές μας, τότε θα είμαστε αθύρματα σε πανάκριβα κουλουάρ.

Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

«Η Μπέμπα» του Δημήτρη Τσεκούρα στο Πολυθέαμα

Στο Πολυθέαμα από τις 26 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου θα παρουσιάζεται ο θεατρικός μονόλογος του Δημήτρη Τσεκούρα «Η Μπέμπα», σε σκηνοθεσία Ορέστη Τάτση, σκηνικά - κοστούμια Κωνσταντίνου Ζαμάνη, μουσική - σύνθεση ήχων Θοδωρή Αμπαζή, και επιμέλεια κίνησης - βοηθό σκηνοθέτη την Πωλίνα Κρεμαστά. Ερμηνεύει η Ναταλία Στυλιανού.
Η παράσταση πρωτοπαίχτηκε την προηγούμενη άνοιξη στο Απλό Θέατρο για τρεις εβδομάδες και μετά την επιτυχία της ξαναπαρουσιάστηκε στο θέατρο Στοά από τις 8 Νοεμβρίου έως τις 11 Ιανουαρίου. Για τους συντελεστές της ήταν ένα μεγάλο στοίχημα που το κέρδισε επάξια, αφού θεωρήθηκε από τις πιο ενδιαφέρουσες παραστάσεις νέων καλλιτεχνών. Τα σχόλια του κοινού και της κριτικής ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, δημιουργώντας μαζί με τις προσδοκίες για μελλοντικές ενδιαφέρουσες προτάσεις και αξιόλογη παρακαταθήκη.

«Μια παράσταση που αξίζει να τη γευτούν περισσότεροι απ’ όσους πρόλαβαν να τη δουν τις τρεις βδοµάδες που παίχτηκε…» (Τα Νέα, 13 /5/ 2010).

Κεντρικό θέμα η Γυναίκα. Η ιδιαίτερη γραφή του Δημήτρη Τσεκούρα, τη θέλει να ταξιδεύει μέσα στο χρόνο – ανάποδα. Με εννέα εικόνες, η καθεμία ξεχωριστή, κομβική για τη συνέχεια, ιδιαίτερη για ένα μέλλον που έχει παρέλθει, παρακολουθούμε την πορεία της.
Η πρώτη εικόνα λειτουργεί σαν αφετηρία σε ένα ταξίδι με οχτώ στάσεις όπου η ηρωίδα συναντά τον εαυτό της σε οχτώ διαφορετικές ηλικίες. Η ηλικιωμένη ξαναγίνεται η μπέμπα που ψελλίζει τις «ακατανόητες» άχρονες λέξεις της.
Η σκηνή μετατρέπεται σε ένα τοπίο γυναικείων παπουτσιών όλων των χρωμάτων, των ηλικιών, των στιλ και των εποχών. Σε αυτά τα ζευγάρια παπούτσια διακρίνουμε το βάδισμα, την κούραση, τη ζωή και την ανάγκη να ερωτευθείς, να επιβεβαιωθείς, να τη βολέψεις ή καθόλου να μην συμβιβαστείς. Σε κάθε παπούτσι υπάρχει μία εικόνα μιας άλλης ζωής. Εκεί διαστέλλονται συναισθήματα: φόβοι, ελπίδες, χαρά, λύπη και αδημονία. Εκεί διαστέλλονται  ερωτήσεις.
Ο συγγραφέας, που γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στα Γιάννενα μετά το «Νερό γνωρίζει», έναν θεατρικό μονόλογο γραμμένο για τον άνδρα, που παρουσιάστηκε σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού το 2008, επανέρχεται με ένα κείμενο που σκιαγραφεί το γυναικείο ψυχισμό. Η γυναίκα. Η αιώνια μπέμπα μέσα από την αυστηρή και παράλληλα ευαίσθητη γραφή του Δημήτρη Τσεκούρα. Η γυναίκα ποιήτρια, καθώς εκείνη γεννά ή αλλιώς ποιεί τον κόσμο. Το μέρος, το κομμάτι που αναζητά την ολότητα, που περιέχει την ολότητα και τρεκλίζει στη μοναξιά. Αυτό το κομμάτι γένους θηλυκού που μπορεί να περικλείει, να υποδέχεται και να ενίσταται στον καλεσμένο.  Η γυναίκα, αυτό το ον που δε σταματά να ζητά, να αναζητά, αχόρταγη και αστείρευτη. Μία συνεχής διερώτηση, καθώς ο χρόνος κυλά. Μέσα από οχτώ εικόνες ο συγγραφέας μας ταξιδεύει σε μία ζωή, ζωή που κυλά σαν  μπάλα στο διηνεκές με ώθηση τις ερωτήσεις που αυτή θέτει.

«..Η παράσταση έχει ιδέες, πατήματα, εσωτερική κλιμάκωση και ένα θάμπος από τη συσσωρευμένη αγωνία του ποιητή να μιλήσει για το ανείπωτο. Μια ελεγεία για τη γυναίκα - μήτρα και τροφοδότρα της ζωής, με το αίμα και το γάλα της…Όταν η «μπέμπα» παίζει στο τέλος της παράστασης με το δάχτυλό της, η σκηνή γεμίζει με αληθινή χάρη. Όπως κάθε «μπέμπα» πριν μιλήσει, «παίζει» με το σχήμα των λέξεων.» (Ελευθεροτυπία 17/4/2010)

Η Μπέμπα θα παίζεται  από Τετάρτη 26 Ιανουαρίου για δύο εβδομάδες στο Πολυθέαμα (εκτός Δευτέρας και Τρίτης - Ώρες παραστάσεων: 9.00 μ.μ. Γενκή είσοδος: 10 ευρώ,διάρκεια: 60’. Σκηνοθεσία Ορέστης Τάτσης, με τη Ναταλία Στυλιανού.
Θέατρο Πολυθέαμα, Σικελιανού 3, Ιωάννινα,  τηλ. 265.100.3492, 6955416236   politheatro@yahoo.gr.

Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011

Μια ευρωπαϊκή διάκριση για ρεπορτάζ Υγείας... για μένα

Για το βραβείο δημοσιογραφίας που πήρα διαβάστε μια μικρή ανακοίνωση που έβγαλα.

Την Τρίτη 30 Νοεμβρίου απονεμήθηκαν στις Βρυξέλλες τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Δημοσιογραφίας για θέματα Υγείας 2010, στους 27 νικητές από κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο δημοσιογράφος της εφημερίδας των Ιωαννίνων «Ελευθερία» Φιλήμων Καραμήτσος.
Στον διαγωνισμό έγιναν δεκτά 745 άρθρα που υπέβαλαν 438 δημοσιογράφοι από όλες τις χώρες της ΕΕ. Κάθε εθνική επιτροπή επέλεξε έναν υποψήφιο από κάθε χώρα, ενώ από την κριτική επιτροπή της ΕΕ δόθηκαν τρία πανευρωπαϊκά βραβεία.
Οι νικητές του διαγωνισμού για το 2010 είναι από την Ιταλία ο Gianluca Ferraris και η Ilaria Molinari για το άρθρο τους "Πουλώντας ελπίδα» που δημοσιεύθηκε στο ιταλικό περιοδικό Panorama. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε από την Τσεχία η Lucie Hášová Truhelková για το άρθρο της "Μάχες για ένα όργανο που δημοσιεύθηκε στο τσέχικο περιοδικό "MF Plus", ενώ τρίτη ήλθε η ομάδα των Δανών Kasper Krogh, Morten Crone, Line Holm Nielsen και Jesper Woldenhof για το άρθρο "Η μεγάλη αποτυχία» που δημοσιεύθηκε στη δανέζικη εφημερίδα "Berlingske Tidende".
Ο Φιλήμονας Καραμήτσος δημοσίευσε τον Μάρτιο του 2010 στην «Ελευθερία» το άρθρο που είχε τίτλο «Με το παράδειγμα εκείνων που αντέχουν», μία εκ των έσω ματιά στον κόσμο των ασθενών, ιδιαίτερα των νέων και των παιδιών που χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών, αναδεικνύοντας τρία παραδείγματα: Της νέας γυναίκας που έκανε μεταμόσχευση, της γυναίκας – δότριας και του γιατρού.
Η απονομή του Ευρωπαϊκού Βραβείου Δημοσιογραφίας για Θέματα Υγείας 2010 είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που  έχει σκοπό να ενθαρρύνει τη δημοσιογραφία υψηλού επιπέδου, η οποία ευαισθητοποιεί το κοινό σε θέματα που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη και τα δικαιώματα των ασθενών.
Εντάσσεται στο πλαίσιο της εκστρατείας "Η Ευρώπη για τους ασθενείς" που δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε 11 πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας, με έναν κοινό στόχο: καλύτερη υγειονομική περίθαλψη για όλους στην Ευρώπη.
Το βραβείο απονέμεται σε δημοσιογράφους οι οποίοι συμβάλλουν καθοριστικά ώστε το κοινό να κατανοήσει καλύτερα διάφορα θέματα υγείας και των οποίων το έργο αντανακλά τις προσδοκίες και τους προβληματισμούς τόσο των ασθενών όσο και των απασχολουμένων στον χώρο της υγείας.
Επιπλέον, το βραβείο απονέμεται μέσα σε πνεύμα σεβασμού της ελευθερίας και της πολυφωνίας των ΜΜΕ και στο πλαίσιο της επιθυμίας της Επιτροπής να βελτιώσει την επικοινωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των Ευρωπαίων πολιτών.
Στις Βρυξέλλες, οι δημοσιογράφοι από όλες τις χώρες και οι εκδότες τους που είχαν επίσης προσκληθεί, παρακολούθησαν ένα ολοήμερο σεμινάριο πάνω σε θέματα Δημόσιας Υγείας στην ΕΕ.
Τις εργασίες του σεμιναρίου επισκέφτηκε και ο Επίτροπος Υγείας Τζον Ντάλι ο οποίος συνομίλησε με τους δημοσιογράφους.
Η ημέρα ολοκληρώθηκε με την τελετή απονομής των βραβείων.
Η Paola Testori Coggi, Γενική Διευθύντρια Υγείας και τους Καταναλωτών, που απένειμε και τα βραβεία, σημείωσε στην ομιλία της: «Οι πολιτικές και πρωτοβουλίες της Επιτροπής στον τομέα της υγείας έχουν άμεσο αντίκτυπο στους Ευρωπαίους πολίτες, τις οικογένειες και τους φίλους τους. Θεωρώ τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με θέματα υγείας ως εταίρους μας στην ενημέρωση του κοινού και στην ευαισθητοποίησή του σε σημαντικά θέματα υγείας. Η σωστή δημοσιογραφία μπορεί να αλλάξει αντιλήψεις και να ωθήσει τους πολίτες στη δράση. Με το βραβείο αυτό, έχω την τιμή να αναγνωρίσω δημοσίως και να επιβραβεύσω μια τόσο υψηλού επιπέδου δημοσιογραφία».

Για το βραβείο υπάρχει η διεύθυνση http://ec.europa.eu/health-eu/journalist_prize/2010, όπου μπορεί να βρει κανείς και όλα τα άρθρα. Το άρθρο από το δικό μου αρχείο στο pdf της σελίδας εδώ.
Για την καμπάνια "Η Ευρώπη για τους ασθενείς" η διεύθυνση  http://ec.europa.eu/health-eu/europe_for_patients, περιέχει πλούσιο υλικό και πληροφορίες.