Γιατί λέμε όχι στη βία κατά του Τύπου – Η περίπτωση της επίθεσης στην Athens Voice

Ο εμπρησμός στα γραφεία σύνταξης της Athens Voice είναι μία πολύ ανησυχητική εξέλιξη για τη δημοκρατία και την ελευθεροτυπία στον τόπο μας.

Κι αυτό για δύο λόγους που θα έπρεπε να είναι προφανείς, αλλά μάλλον δεν είναι.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι αποτελεί μία βίαιη ενέργεια που σκοπεύει στην καταστροφή και εμπεριέχει το ρίσκο και της απώλειας ζωής ακόμα ακόμα. Όταν βάζεις μία φωτιά ποτέ δεν ξέρεις τι θα γίνει. Η κλιμάκωση της βίας είναι πολύ ανησυχητικό φαινόμενο.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι πρόκειται για ευθεία βολή στην ελευθεροτυπία. Ο δημοσιογράφος που νιώθει ότι απειλείται δεν μπορεί να κάνει καλά τη δουλειά του. Και η δουλειά του ήταν και είναι πάντα, ιστορικά, να παρουσιάζει τις ειδήσεις όπως εκείνος νομίζει.

Ας μείνουμε λίγο στο θέμα της ελευθεροτυπίας γιατί δεν συζητείται επαρκώς στη χώρα μας. Πολλοί πιστεύουν ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν χρειάζονται. Άλλοι γιατί τα θεωρούν λειψά, άλλοι γιατί τα θεωρούν διαπλεκόμενα. Στα χρόνια της κρίσης αυξήθηκαν αυτές οι κριτικές. Πώς όμως μπορείς να ενημερωθείς αλλιώς; Υπάρχει τρόπος; Όχι βέβαια. Αντίθετα, χωρίς μέσα ενημέρωσης, η είδηση παραδίδεται στα χέρια μηχανισμών. Ποιος την παράγει, γιατί, πού την απευθύνει; Σε αυτά τα ερωτήματα, απαντά ο χώρος των Μέσων, που έρχεται ακριβώς και μπαίνει ανάμεσα στον πομπό και τον δέκτη και φιλτράρει την είδηση. Ναι, τη φιλτράρει. Πού είναι το πρόβλημα; Αυτός ήταν και είναι ο ρόλος του δημοσιογράφου, να διαμεσολαβεί. Αν κάνει καλά τη δουλειά του, αυτό που φτάνει στον αναγνώστη είναι ένας ολόκληρος κόσμος, ένα πολιτισμικό σύμπαν που ξεπερνάει κατά πολύ την όποια είδηση έστειλε αρχικά κάποια πηγή. Και η ελευθεροτυπία υπάρχει για να υπάρχει και μεγάλη ποικιλομορφία από αυτούς τους μικρούς κόσμους των ειδήσεων ώστε να μπορεί να διαλέξει ο αναγνώστης τελικά μόνος του. Αλλιώς θα ζούσαμε σε μία έρημο προκατασκευσμένου λόγου. 

Με αυτό δεν θέλω να σχολιάσω την όποια ανάληψη ευθύνης έγινε. Έχω πάψει να διαβάζω ανακοινώσεις ομάδων που χρησιμοποιούν βία, ήδη από τις αρχές του ’90. Δεν με ενδιαφέρει η συλλογιστική ανθρώπων που δεν γνωρίζουν και κρατάνε όπλα και εργαλεία βίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπερασπίζω την πολιτική και δημοσιογραφική μελέτη της τρομοκρατικής ή όπως αλλιώς έχει ορισθεί, βίας. Προφανώς και όλα τα κοινωνικά φαινόμενα πρέπει να μελετώνται, ιδιαίτερα από τον επιστημονικό κόσμο.

Πίσω στον πραγματικό κόσμο της καθημερινότητας, δεν σημαίνει ότι συμφωνώ και με αυτόν τον συντηρητικό χυλό που δήθεν κόπτεται ότι είναι κατά της βίας γενικά. Άλλο η «βία» ενός παιδιού που φωνάζει ένα σύνθημα κατά της αστυνομίας, άλλο η «βία» ενός γκράφιτι σε έναν τοίχο, άλλο η βία ενός πένητα που υπερασπίζεται το σπίτι του ή τη ζωή του από τις κάθε λογής εξουσίες. Η βία δεν είναι κάτι ενιαίο ούτε συμπαγές ώστε να επιδέχεται μία μόνο ερμηνεία ή να προσεγγίζεται χωρίς να αναφαίνονται οι ιεραρχήσεις και οι κλιμακώσεις της. Αλλιώς θα καταλήγαμε να μαθαίνουμε ότι ο Σπάρτακος ήταν ένας τρομοκράτης και όχι ένας εξεγερμένος.

Αλλά αυτές είναι άλλες κουβέντες, για το μετά. Πρώτα οφείλουμε να σηκώσουμε ένα τείχος υπεράσπισης πάνω από όλα της ζωής και στη συνέχεια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε αυτά ανήκει και το δικαίωμα στο λόγο. Τουλάχιστον στον τόπο μας που περηφανευόμαστε για τους προγόνους, αυτό το δικαίωμα οφείλουμε να το υπερασπίσουμε. Για όλους και χωρίς όρους.

Δημοσιεύτηκε στην Ελευθερία Ιωαννίνων το Σάββατο 8 Νοεμβρίου

Μου γράφεις μια κασέτα;

Το «Για μια χούφτα βινύλια»  της Χίλντας Παπαδημητρίου είναι ένα συναρπαστικό αστυνομικό μυθιστόρημα γεμάτο από αγάπη για τη μουσική και μία πικρή γεύση για το πώς έχει καταντήσει η ζωή μας που ούτε ένα τραγούδι δεν προλαβαίνουμε να ακούσουμε πια.
Κάπου το συζητάνε και οι ήρωες και θυμήθηκα ότι μόλις πριν από λίγα χρόνια ακούγαμε μουσική από δίσκους και κασέτες. Κασέτες… Φτιάχναμε μία λίστα και πηγαίναμε να μας γράψουν μία, που μετά τη λιώναμε. Ποιος είχε ακούσει τότε για τα πνευματικά δικαιώματα;
Μετά ήρθανε τα cd βέβαια με τον απίστευτα καθαρό ήχο και τώρα πια οι μουσικές «κατεβαίνουν» και ζουν μέσα σε μικροσκοπικές ψηφιακές συσκευές.
Δεν χρειάζεται να νοσταλγούμε τη διαδικασία. Πριν μερικά χρόνια πρέπει να πέταξα όλες τις κασέτες που είχα, ακόμα και μια σειρά εκπομπών που έκανα για τα κόμικς στη Θεσσαλονίκη, τη μοναδική τότε σε όλη την Ελλάδα για την 9η τέχνη.
Δεν θέλω να δένομαι με όλα τα αντικείμενα που μένουν πίσω για να θυμίζουν το παρελθόν. Καμιά φορά πρέπει να κόβεις την εύκολη νοσταλγία για να αφήνεις χώρο για τα πιο σημαντικά.
Αυτό όμως που λείπει πια είναι η διαδικασία. Να βρεις το τραγούδι, να το εντάξεις σε ένα πλαίσιο, να το βάλεις στον δικό σου κόσμο. Τώρα όλα είναι πλέον στο Δίκτυο. Καλύτερα βέβαια, από το να σιγοτραγουδάς λάθος τους στίχους επειδή δεν σου φτάνουν τα αγγλικά σου. Αλλά η διαδικασία μετράει. Η μουσική είναι μία μύηση. Δεν είναι τεχνική. Ούτε διατίθεται τόσο εύκολα όσο νομίζουμε.

Το βιβλίο επανακυκλοφορεί σε έκδοση τσέπης σε πολύ χαμηλή τιμή

Οι Φύλακες του Γαλαξία είναι πολυπολιτισμικοί

Οι Φύλακες του Γαλαξία, η ταινία που παίζεται αυτές τις μέρες στα σινεμά, είναι μία διασκεδαστική περιπέτεια υπερηρώων που βλέπεται με ευχαρίστηση από όλη την οικογένεια.

Το θέμα της θέτει δύο παραμέτρους για τη συγκρότηση των σύγχρονων κοινωνιών της Δύσης: Πώς μπορεί να λειτουργήσει ένας πολυπολιτισμικός κόσμος προς όφελος όλων και τι μπορεί να κάνει κανείς απέναντι στο Κακό, όταν αυτό παίζει χωρίς κανόνες. 

Οι ήρωες είναι μία παρέα που προέκυψε κατ’ ανάγκη κάτω από την πίεση της πλήρους εξαφάνισης των μελών της. Μία «πράσινη» γυναίκα- πολεμίστρια, ένας γήινος τυχοδιώκτης, ένα μεταλλαγμένο ρακούν ειδικό στα όπλα, ένα ανθρωποειδές- δέντρο, ένας παλαιστής. Όλοι τους με μεγάλες ικανότητες, υποψήφια θύματα του κακού που θέλει να εξολοθρεύσει τον πολιτισμένο κόσμο ενός εξωγήινου πλανήτη. Αν και μάλλον εξωγήινοι είναι όλοι στο βαθμό που ο γήινος να είναι εξαίρεση- είμαστε άραγε όλοι παιδιά της μετανάστευσης;

Μπροστά στον κίνδυνο της εξόντωσης, η παρέα ενώνεται, παρά το γεγονός ότι μέχρι και την ύστατη ώρα, το θέμα της εμπιστοσύνης μεταξύ τους είναι ένα ερώτημα παρά μία βεβαιότητα.

Χωρίς συνεργασία πάντως δεν γίνεται τίποτα.

Αλλά η μάχη με το Κακό δεν είναι παίξε γέλασε και θα χρειαστεί και η επίκληση κι άλλων ικανοτήτων, με σημαντικότερη αυτήν της υπέρβασης, της προσπάθειας που επιδιώκει το κοινό καλό και όχι μόνο το ατομικό συμφέρον. Οι σούπερ ήρωες θα κερδίσουν μόνο όταν αγωνιστούν για το καλό του πολιτισμού, για τον πλανήτη στον οποίο υποψιαζόμαστε ότι δουλεύει καλύτερα η δημοκρατία. 

Μανιχαϊστικά, όλα αυτά θα πείτε, απλοϊκά. Για αμερικανιά μιλάμε, για κόμικς με σούπερ ήρωες. Έλα όμως που αυτά είναι τα μεγάλα διλήμματα του κόσμου μας. Τι κάνεις με τον «άλλο», τι είναι ατομικό και τι συλλογικό συμφέρον, ποιες είναι οι ηθικές αξίες του κόσμου μας; Με αυτά τα ερωτήματα δεν ταλαιπωρούνται πια οι κοινωνίες μας;

Και μία ακόμα παρατήρηση: Οι ήρωες, έχουν χάσει κάποιον δικό τους, από την οικογένειά τους. Μιλάμε για την απώλεια, την ορφανιά. Τι συμβαίνει; Γιατί αυτό το στοιχείο έρχεται στο επίκεντρο και τι σχέση έχει με την ευρύτερη συζήτηση για το τι γίνεται με την οικογένεια στον σύγχρονο κόσμο; 

Χιούστον, έχουμε πρόβλημα με την οικογένεια;

Το καλοκαίρι έχει γίνει ένα ψέμα ή μία ευχή υπό καταδίωξη

Το σώμα δυναστεύεται. Αντί να απελευθερώνεται όσο μεγαλώνουμε, αντί να βρίσκει το δικό του αποτύπωμα, το σώμα μας γίνεται πεδίο καταστολής, πειθάρχησης, αγκύλωσης. Το μαρτυρούν για να το πω χαριτωμένα, οι δεκάδες καθημερινά αναφορές που δεχόμαστε για τις δίαιτες που πρέπει να κάνουμε ενόψει καλοκαιριού, αλλά και οι συνεχείς δημοσιεύσεις για το ποια είναι η κατάλληλη φροντίδα του- πάντα με υψηλό αντίτιμο. Το σώμα μας δεν μας αρέσει, δεν το θεωρούμε φυσικό.

Ακόμα και οι συνεχείς αναρτήσεις στο δίκτυο, προσωπικών φωτογραφιών με μαγιό, όπως κάνουν τόσες χιλιάδες χρήστριες της επικοινωνίας τι άλλο δείχνει παρά την επιθυμία να υποβάλλουμε το σώμα μας σε πλαίσια, να το καταδείξουμε σαν τρόπαιο επιτυχίας και ισχύος.

Φυσικά δεν προλαβαίνουμε. Το καλοκαίρι θα περάσει σαν νεράκι. Το θέρος στην εποχή της κρίσης δεν είναι παρά μία ακόμα εποχή απίστευτου άχθους και δυσαρέσκειας. 

Το ζεστό αεράκι που αρχίζει να κουνάει ελαφρά τα ματοτσίνορά μας δεν ξυπνάει πια τον ερωτισμό του σώματος, δεν μυρίζει τις μέρες της ανάδυσής του. Και η επιθυμία που παλεύει να γίνει θυμιάμα μίας αισιόδοξης ύπαρξης του τώρα, γρήγορα μαζεύεται στο κουκούλι της. Την πρωτοκαθεδρία έχει η είδηση του σκοτεινού μέλλοντος και του γκρίζου παρόντος.

Υπό τις συνθήκες που ζούμε, το καλοκαίρι έχει γίνει ένα ψέμα. Ή μία ευχή υπό καταδίωξη. 

Η σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων στην κρίση

Το ότι τους άλλαξε τους ανθρώπους η κρίση δεν συζητείται, είναι αυτονόητο. Χειρότεροι όμως είναι όσοι γύρισαν ανάποδα, άλλαξαν πλήρως κατεύθυνση. Βέβαια, για να αλλάξεις ρότα, πρέπει να έχεις μία κάποια ευκολία κινήσεων, αλλά συνέβη και στους απόλυτα συμπιεσμένους, στους εγκιβωτισμένους μέσα στην ανάγκη.

Η πρώτη κατηγορία είναι οι επιζήσαντες. Μικροβολεμένοι ή λίγο καλύτερα. Με κάποιο ακίνητο ελεύθερο από χρέη, δουλειά στο Δημόσιο ή κάποια κρατική άκρη για εύκολο εισόδημα, εξοχικό, ασφάλεια. Αυτοί ήταν οι πρώτοι που βγήκαν αγανακτισμένοι για τις περικοπές των μισθών του Δημοσίου και τα χαράτσια. Τους θυμάμαι πάντως επί Μητσοτάκη που κραύγαζαν κατά του «υπερτροφικού κράτους» και των «τεμπέληδων του Δημοσίου». Τους πήρε 20 χρόνια αγώνα για να καταφέρουν να ψωμίζονται κι αυτοί από το Δημόσιο και δεν έχουν καμιά διάθεση να παρατήσουν όσα «κατέκτησαν».

Η άλλη κατηγορία είναι οι ανέστιοι των συναισθημάτων, της λογικής, του λόγου. Αθύρματα της συγκυρίας, βουλιάζουν μέσα στον ρατσισμό και τη βία της ανυπαρξίας τους. Γήπεδο, καφενεία, τσόντες, σίριαλ και πρωινάδικα. Πάμφτωχοι πια, ηττημένοι, στρέφονται όχι σε αυτούς που τους έφεραν σε αυτή τη θέση, αλλά κατά των ξένων, κατά όσων ξεχωρίζουν με το έργο τους, κατά των νέων, κατά των πάντων.

Και δεν είναι μόνο αυτοί βέβαια. Ένας ολόκληρος κόσμος βυθίζεται στην αφασία μίας ύπαρξης χωρίς νόημα. Όποιοι έχουν λεφτά τα καίνε όπως μπορούν. Με ανούσια ταξίδια και άγριες αγορές- προσεκτικά όμως για να μην προκαλούν το ζήλο- και οι πιο καπάτσοι με εξαγορά της απομειούμενης περιουσίας των πένητων. Ανάμεσά τους οι ζηλωτές των αποκρατικοποιήσεων και της εκποίησης της δημόσιας περιουσίας. Και από κοντά οι λειψοί της εμπιστοσύνης, οι άφιλοι και οι άκαρδοι που πουλάνε και τον εαυτό τους ακόμα ακόμα για ένα πέρασμα από το κόκκινο χαλί της επίδειξης- γέμισε ο ντουνιάς του μοντερνισμού από «φιλελεύθερους» και «μεταρρυθμιστές» της κακομοίρας.

Όσοι έχουν λιγότερα λεφτά και ζουν με πιστωτικές και παράταση του χρέους, κοιτάνε με κάθε τρόπο να επιβιώσει η ταμπέλα της ζωής τους. Μικροαστοί, κλεισμένοι στο σπίτι, φοβισμένοι και για πάντα ψυχικά υποταγμένοι, περιμένουν τις καλύτερες μέρες για να ξεμυτίσουν. 

Η κρίση είναι μία αποκάλυψη. Φωτίζει τη σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων και την κάνει να φαίνεται πιο όμορφη. Θολή σαν το δέρμα που αναστηλώθηκε στα χειρουργεία της αιώνιας νιότης, το πίσω μέρος ενός καθρέφτη που αποκρύπτει το θανατικό.

Ποιος είναι αυτός ο Μαδούρο, ρε παιδιά που τόσο τον φοβάστε;

Και ρωτάω ο φτωχός, «ποιος είναι αυτός ο Μαδούρο, ρε παιδιά που τόσο τον φοβάστε»; Και πέραν της αναζήτησης του Κέντρου, τίποτα άλλο πιο πολιτικό και πιο χρήσιμο; Κάτι που να πληρώνει τη νοσηλεία των ανασφάλιστων στα νοσοκομεία; Κάτι που να σε πληρώνει όταν δουλεύεις πολύ; Κάτι που να σπουδάζει το παιδί σου;

- Ρεπορτάζ των Νέων για την ομιλία του Στ. Θεοδωράκη στα Χανιά:
Απαντώντας σε βολές δημοσιογράφων ότι είναι με τη Μέρκελ, σημείωσε πως «επειδή όλοι έχουμε ιστορία σε αυτόν τον τόπο θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν είμαι με την Μέρκελ, αλλά δεν είμαι και με τον Μαδούρο. Είμαι με τους Έλληνες»…

- Από το editorial της Athens Voice:
Έτσι ερχόμαστε στο αγαπημένο θέμα της εποχής, στα νέα κόμματα και στην αναγκαιότητα να υπάρχει ένα κόμμα ανάμεσα στα «βόηθα Παναγιά μου να πάρουμε πίσω την πατρίδα μας» και στις «πολιτοφυλακές του Μαδούρο».