Κυριακή 28 Ιουνίου 2009

Θωμά Χαραλαμπίδη "Μούργκα"

Εν οίκω
Γονείς υπέρβαροι

πριν να κοιμίσουν τα παιδιά
οργίζονται μπροστά στις τηλεοράσεις τους

με τις ειδήσεις των οχτώ ξεχειλωμένες

την άλλη μέρα
να 'χαμε να λέγαμε

Μνήμη
Λέει:
Τι να τα κάνω όλα τούτα
που είναι μαζεμένα γύρω μου;

Κιλά χαρτούρα, αναμνήσεις, τρυφερά ενσταντανέ

και τη διαλεκτική να πάσχει από συχνουρία;
Ο άλλος απαντάει:

Πρέπει να σέβεσαι την ιστορία σου.

Η μνήμη σου έγινε μια φυλακή

θυμάμαι στο σχολείο που μαθαίναμε

μνήμης και λήθης σημαντικά- ασήμαντα.
Μήπως θα έπρεπε να είχα τρέξει

από νωρίς

στα καταπράσινα λιβάδια;

Θα ήταν άραγε μικρότερο το βάρος
αν στο κουπέ του τραίνου μου
καθότανε συνταξιδιώτης;

Μήπως αλήθεια έπρεπε να είχα γίνει τροτσκιστής;

Να πουλάω την εφημερίδα

της γκρούπας μου στις πορείες

στην άλλη έκδοση να βλέπω
πόσες πούλησα;

Δύο ποιήματα από τη συλλογή του Θωμά Χαραλαμπίδη "Μούργκα" στις εκδόσεις Πανοπτικόν.
Μια χαμηλόφωνη ματιά στην ύπαρξη και στις αντιφάσεις της επιθυμίας και της πραγματικότητας, γεμάτη από το άρωμα των δρόμων της Θεσσαλονίκης, των συνελεύσεων και των διαδηλώσεων, το ίχνος της ουτοπίας και την απογοητεύσεων της σύγχρονης δυστοπίας. Η μούργκα, ο λασπωμένος πυθμένας των λιμνών, γίνεται στο τέλος και αφορμή για ένα χαριτωμένο μανιφέστο κατά του "θαλασσόδουλου τόξου" και υπέρ μιας ζώσας μνήμης του λιμναίου πολιτισμού. Βγήκε μέσα στον Δεκέμβρη και δεν αστόχησε.

Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

Χαραμάδα αισιοδοξίας άνοιξαν ο Γιάννης Μελανίδης και ο Φίλιππας Φίλιος εν όψει δημοτικών εκλογών το 2010 στα Γιάννενα

Τρεις δήμαρχοι και ένας επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο προεδρείο της εκδήλωσης.
Από αριστερά, ο Φίλιππας Φίλιος, ο Αλέκος Σόφης, ο Λευτέρης Γκλίναβος και ο Γιάννης Μελανίδης



Μια χαραμάδα αισιοδοξίας για μια άλλη πολιτική στο δήμο Ιωαννιτών, άνοιξε χτες το βράδυ η εκδήλωση ενοποίησης των δύο παρατάξεων της αντιπολίτευσης, της Συμμαχίας Ενεργών Πολιτών του Γιάννη Μελανίδη και της Συνεργασίας για την Αλλαγή του Φίλιππα Φίλιου.
Κι ως ένα άνοιγμα στο μέλλον πρέπει να την αντιμετωπίσουμε αυτήν την κίνηση κι όχι ως δεδομένο, γιατί θα χρειαστεί πολύ κόπος ακόμα και πολλές προσωπικές διαθεσιμότητες για να οικοδομήσει κάτι πραγματικά νέο.
Η εκδήλωση έγινε στο συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου Du Lac και ξεκίνησε λίγο πριν από τις 9. Μία ώρα κι ένα τέταρτο μετά, άφηνε μια αίσθηση ότι κάτι έγινε, κάτι που άξιζε. Άφησε και μια αίσθηση αμηχανίας ίσως, και μια αγωνία για το πώς θα πάει..
Ο κόσμος ήταν πολύς, πάνω από 400- 450 άτομα. Υπήρχε ένα στοίχημα για τον κόσμο, όλη την προηγούμενη εβδομάδα που συνδυαζόταν με το ερώτημα αν το όλον ΠΑΣΟΚ θα στηρίξει την εκδήλωση. Το ΠΑΣΟΚ όμως ήταν τελικά όλο εκεί, ξεπερνώντας ίσως και μια αγκύλωση του κεντρικού του μηχανισμού στα νέα γραφεία της Ιπποκράτους στην Αθήνα που αρχικά έδειξε αντανακλαστικό ελλιπούς πληροφορόρησης για το τι συμβαίνει στα Γιάννενα.
Ήταν στις πρώτες σειρές οι δύο βουλευτές ο Μιχάλης Παντούλας και ο Βαγγέλης Αργύρης, ο Νίκος Ζαρμπαλάς, ο Δημήτρης Τσόλκας, ο Δημήτρης Παπαγεωργίου, ο Θανάσης Οικονόμου, ο Μάκης Χατζηεφραιμίδης, οι δημοτικοί σύμβουλοι των παρατάξεων βέβαια κι άλλοι πολλοί. Για την ακρίβεια, ήταν η παρουσία όλου αυτού του κόσμου του ΠΑΣΟΚ που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μετέχει στα κοινά της πόλης τα τελευταία 30 χρόνια, που έδινε το στίγμα της συμμετοχής.
Το ποιος ήταν και ποιος δεν ήταν όμως μικρή σημασία έχει τελικά, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις η πρωτοβουλία μετράει. Και η πρωτοβουλία των δύο παρατάξεων έδειξε μια δυναμική που και πρωτόγνωρη είναι και ένα θετικό κύμα ενέργειας μετέδωσε..
Συμβολικές κινήσεις πάντως έγιναν. Τον λόγο πήραν αρχικά ο Αλέκος Σόφης και ο Λευτέρης Γκλίναβος, δύο δήμαρχοι της πόλης. Ο Αλέκος Σόφης, ο άνθρωπος της ΕΔΑ του ’60, τελευταίος δήμαρχος πριν από τη χούντα και διωκόμενος για τις ιδέες του, θύμισε ότι η νέα δημοτική αρχή θα κληθεί να διαχειριστεί και τον εορτασμό των 100 χρόνων απελευθέρωσης της πόλης το 1913. Και δήλωσε παρών όπως παρών ήταν και τότε που δεν είχε περάσει ακόμα ο μισός αιώνας ελεύθερης πόλης, όταν μετείχε στα δημοτικά συμβούλια της δεκαετίας του ’60.
Ο Λευτέρης Γκλίναβος σε έναν μακροσκελή χαιρετισμό τόνισε ότι αυτή είναι η μόνη προσπάθεια που μπορεί να δώσει διέξοδο, δίνοντας έτσι κι ένα μήνυμα ενότητας.
Τον οργανωτικό ρόλο της εκδήλωσης ανέλαβε ο Δημήτρης Γιωτίτσας ο οποίος με την πολύχρονη παρουσία του στο δημοτικό συμβούλιο, συνδέει το σημερινό εγχείρημα με τις διεργασίες του ’80 και του ’90.
Τις δύο κεντρικές ομιλίες έκαναν οι δύο επικεφαλής. Ο Γιάννης Μελανίδης κέρδισε τις εντυπώσεις με το άρωμα ηθικής και αξιοπιστίας προσώπου μιας παλιάς αριστεράς. Μετέδωσε ένα ήθος για τα κοινά που μάλλον το έχει ξεχάσει και η ίδια αριστερά πια, μίλησε για ένα «καινούργιο όχημα για να ανατραπεί η δημοτική αρχή» κι έναν «οδηγό του οχήματος» που θα είναι «ένας μεταξύ ίσων». Έκλεισε την ομιλία του με μια όμορφη επιθυμία: Να ξαναφέρουμε τη χαμένη άνοιξη στα ωραία μας Γιάννενα, θυμίζοντας μια άλλη αριστερά, σαν αυτή που αναζήτησαν οι ήρωες του Τσίρκα.

Πολύς κόσμος στη μεγάλη συνεδριακή αίθουσα του ξενοδοχείου Du Lac


Ο Φίλιππας Φίλιος ανέλαβε το ρόλο της καθοδήγησης θα λέγαμε, αφού έκανε μια μεστή και συγκροτημένη ομιλία για την κατάσταση στο δήμο, χωρίς όμως να ξεφύγει από τους υψηλούς τόνους και το ύφος καταγγελίας που γνωρίζουμε από τα δημοτικά συμβούλια. Στο τελευταίο μέρος της ομιλίας του έθεσε στην ουσία τον εαυτό του μέσα στο ιστορικό πλαίσιο των εξελίξεων στο δήμο μετά το ’80. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο Φίλιππας Φίλιος εξελέγη δήμαρχος σε περιόδους… Ψυχρού Πολέμου και βαθιών διαχωριστικών γραμμών, έχοντας κατά σειρά τη στήριξη του ΚΚΕ, του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού. Ορίζοντας το παλιό, προσπάθησε να ενταχτεί στο νέο. «Τραβάμε γραμμή στο παρελθόν» είπε και λίγο μετά: «Προσωπικά έχω δηλώσει ότι θα στηρίξω την προσπάθεια αυτή με κάθε τρόπο. Χωρίς να διεκδικώ κάτι». Και κλείνοντας το μάτι στα κόμματα κατέληξε: «Η πολιτική του κ. Γκόντα δεν διορθώνεται. Γκρεμίζεται και αντικαθίσταται. Ένα επανεκλεγεί ο ίδιος ή εκλεγεί ο διάδοχος του θα μας πουν ότι δικαιώθηκε η πολιτική τους. Εάν δεν πάμε ενωτικά και ηττηθούμε, εμείς τι θα πούμε; Ότι κρατήσαμε την καθαρότητα των πολιτικών απόψεων και παραδώσαμε την τύχη και το μέλλον της πόλης σε αυτούς που ισοπέδωσαν τα πάντα; Εγώ τέτοια απολογία δεν θέλω να κάνω το 2010».
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Στέφανος Ζέρβας, επικεφαλής της παράταξης Δυναμική Πρωτοβουλία Πολιτών που στις προηγούμενες εκλογές κατέβηκε χωριστά αν και προέρχεται από το χώρο της δεξιάς κατά βάση, αλλά αυτή τη φορά θα στηρίξει το ενωτικό εγχείρημα.
Ο δημοτικός σύμβουλος Βασίλης Ηλιάδης (φωτογραφία κάτω) ανέλαβε να ανακοινώσει το πλαίσιο αρχών της κίνησης το οποίο όμως ήταν και μεγάλο και λεπτομερές και μάλλον κούρασε το κοινό, μέρος του οποίου ήδη είχε πιάσει τη συζήτηση στο φουαγιέ. Είναι κι αυτή η αίσθηση που έχει διαποτίσει ίσως παλιότερες αντιλήψεις για την πολιτική, ότι προγράμματα βρίσκονται, γραμμή δεν βρίσκεται. Και σε αυτή την εκδήλωση, περίσσευε η αγωνία για «γραμμή» και «νεύμα» ανόδου. Στα προγραμματικά στοιχεία πάντως δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς, με σημαντικότερο κατά τη γνώμη μας, τη στήριξη στο Ρυθμιστικό σχέδιο για την ανάπτυξη της πόλης και την γενικότερη προτίμηση στα σχήματα συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα διοίκησης του δήμου.
Διαφωνούμε πάντως με την πρόταση για να γίνουν τα Γιάννενα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, όπως καταγράφεται. Η εμπειρία του θεσμού στη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα θα έπρεπε να μας κάνει να αποφεύγουμε τέτοιες πρωτοβουλίες. Άλλωστε υπάρχουν πολύ πιο «ήπιες» λύσεις για τον πολιτισμό.
Η εκδήλωση έκλεισε με αισιοδοξία και ραντεβού άμεσο για την εκλογή του επικεφαλής το φθινόπωρο.
Μια κριτική επισήμανση για το τέλος: Μια πολιτική κίνηση ευδοκιμεί όταν δημιουργεί ένα ηγεμονικό ρεύμα, όταν έρχεται να αλλάξει τον συσχετισμό δυνάμεων. Στην προκειμένη περίπτωση δεν φάνηκε κάτι τέτοιο, αντίθετα δόθηκε πολύ βάρος σε μια καλύτερη διαχείριση στο μέλλον των ίδιων όμως δεδομένων της πόλης. Μπορεί άραγε η επίκληση του ήθους να αρκεί για μια νίκη στις δημοτικές εκλογές; Γίνεται να νικήσεις χωρίς να δυσαρεστήσεις κάποια κοινωνικά στρώματα; Να μερικά ερωτήματα που δεν απαντήθηκαν χτες και πρέπει να απαντηθούν στο μέλλον.

Τα κείμενα και οι ομιλίες έχουν ανέβει στη σελίδα της παράταξης www.ioannina-synergasia.gr

Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Το παιδί στα φανάρια

Ένα έφηβος στέκεται στα φανάρια και μου πλένει το παρμπρίζ. Προλαβαίνει ένα συνήθως αυτοκίνητο και μετά στέκεται απλά στο τζάμι του οδηγού. Μια μέρα είπε σε μια γυναίκα που του είπε ότι δεν έχει ψιλά «δεν πειράζει».
Τον βλέπω κάθε μέρα γύρω στις 11, κομμάτι της δικής μου ρουτίνας, όταν χρησιμοποιώ τον δρόμο. Τον παρατηρώ λίγο σαν αξιοπερίεργο, και δοκιμάζω ταυτόχρονα όλες τις σκέψεις μου για τη μετανάστευση. Είναι μαυριδερός, με μικρά μάτια και ακαθόριστης ηλικίας-σίγουρα νέος πάντως. Προέρχεται μάλλον από τα πολύ ανατολικά, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν ή την Ινδία, αλλά και πάλι δεν μπορεί να είμαι σίγουρος. Πιο πριν από αυτόν στο ίδιο πόστο ήταν ένας ηλικιωμένος που απλώς ζητιάνευε.
Σταματάω να τον παρατηρώ. Μ’ εκνευρίζει και λίγο η καθημερινή συνάντηση. Καμιά φορά πιάνω τον εαυτό μου να εύχεται να μην είμαι πρώτος στο φανάρι για μην αναγκαστώ να μπω στο δίλλημα να δώσω χρήματα. Νιώθω ακόμα πιο αμήχανος όταν είναι κι ο γιος μου μαζί μου, όχι γιατί δεν ξέρει τι είναι τα παιδιά στα φανάρια, αλλά γιατί νιώθω πολύ αδύναμος να αλλάξω κάτι από αυτό που γίνεται. Και δεν μ’ αρέσει να μιλάω για τις αδυναμίες μου.
Παλιότερα ήμουν πιο απόλυτος με την επαιτεία, πίστευα μέσα στο πλαίσιο μιας μεταμοντέρνας «επαναστατικής» αριστεράς που κυριαρχεί εσχάτως στη χώρα μας, ότι δεν πρέπει να δίνουμε χρήματα γιατί έτσι αναπαράγουμε τον κύκλο της. Δεν πιστεύω βέβαια τους μύθους για τους ζητιάνους που είναι πλούσιοι ή πεθαίνουν και αφήνουν στο στρώμα τους χιλιάδες λίρες. Υπήρξαν και τέτοιοι, αλλά η περίπτωσή τους ανήκει στο σφαίρα της ψυχολογίας.
Με τα χρόνια πάντως δίνω λεφτά, κυρίως στα παιδιά. Κι αυτό για δύο λόγους:
Πρώτα γιατί γνωρίζω πια ότι η σύγχρονη επαιτεία είναι κομμάτι της ίδιας παγκόσμιας μαφίας που ελέγχει το εμπόριο ανθρώπων. Και τα παιδιά, οι ανάπηροι ή οι γυναίκες που ζητιανεύουν στις γωνίες είναι απλώς ο πιο μικρός τροχός της απίστευτης αυτής μεγάλης άμαξας της διεθνούς εκμετάλλευσης. Το να μην δίνεις λεφτά στον μικρό στα φανάρια, είναι τόσο πολιτική πράξη, όσο να κάνεις ζάπινγκ νομίζοντας ότι χτυπάς τα αφεντικά των ΜΜΕ.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, αυτοί που ζητιανεύουν είναι πραγματικά φτωχοί. Το ότι τους εκμεταλλεύονται κάποιοι άλλοι, δεν τους κάνει λιγότερο φτωχούς.
Λύση πάντως δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Το κράτος θα μπορούσε και θα έπρεπε να κάνει παρεμβάσεις, ειδικά για τα παιδιά. Το να αδιαφορείς για την τύχη αυτών των παιδιών και το να μην προσπαθείς να σώσεις ούτε ένα, συνιστά απόλυτο κυνισμό. Συνεπικουρικά θα μπορούσαν να ενισχυθούν κι εκείνες οι οργανώσεις που παλεύουν για την απομάκρυνση των ανθρώπων (ειδικά των γυναικών και των παιδιών) από τα κυκλώματα. Το να δίνεις στέγη σε μια γυναίκα θύμα τράφικινγκ, μπορεί να είναι πολύ πιο ουσιαστική βοήθεια από χίλιες συνεδριάσεις των υπουργών στις Βρυξέλλες. Και σίγουρα είναι καλύτερη λύση από τις αναλύσεις όλων ανεξαιρέτως των κομμάτων της αριστεράς.
Πέρα όμως από τις παρεμβάσεις, τα πράγματα αρχίζουν να δυσκολεύουν. Χρειάζεται σίγουρα μια αποφασιστική πολιτική κατά του εγκλήματος από τις αστυνομίες όλων των χωρών. Αλλά οι αστυνομίες όπως και όλοι οι κρατικοί θεσμοί είναι ευάλωτοι στη διαφθορά, γι’ αυτό και τα σύνορα είναι πάντα «τρύπια» (και γι’ αυτό και δεν θα «κλείσουν» ποτέ).
Πραγματική βοήθεια θα ήταν να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να ζουν όλοι στη χώρα τους. Διάφορα προγράμματα διεθνούς συνεργασίας λειτουργούν σήμερα και στην Ευρώπη, ακριβώς γιατί αναγνωρίζεται αυτό το ζήτημα ως κορυφαίο στην αντιμετώπιση της μετανάστευσης. Αναγνωρίζεται, αλλά στην πράξη τα κονδύλια που διατίθενται είναι ελάχιστα. Οι συνέπειες δε, από άλλες πολιτικές της Δύσης στις φτωχές χώρες, είναι πολύ πιο σημαντικές από τη βοήθεια που δίνουν, λειτουργώντας ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το Αφγανιστάν είναι ένα καλό παράδειγμα. Το έχουν καταλάβει ένοπλα όλες σχεδόν οι γνωστές προηγμένες χώρες (ακόμα και η Ελλάδα) με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Το γιατί οι ίδιες χώρες μοιάζουν να απορούν που οι κάτοικοί του το εγκαταλείπουν, αποτελεί πια ανέκδοτο, κι όχι πραγματική πολιτική.
Επιστρέφω στον δικό μου μετανάστη. Το πόστο του είναι στα φανάρια της Συνάντησης, εκεί που παλιά στα Γιάννενα συναντιόνταν οι δρόμοι από τη Θεσπρωτία και την Κόνιτσα, μέχρι πρόσφατα κι ο δρόμος από τη Θεσσαλονίκη. Περίπου πενήντα μέτρα πίσω από τα φανάρια στέκεται ακόμα το κτίριο που αποτελούσε μία από τις έδρες του «φόρου», του σημείου δηλαδή που οι «ξένοι» έπρεπε να πληρώσουν ένα τέλος εισόδου στην πόλη αν ήθελαν να συνεχίσουν και να πουλήσουν τα εμπορεύματά τους στην αγορά και το παζάρι.
Τώρα η πόλη έχει μεγαλώσει πολύ και δεν βάζει πλέον τέτοιους φόρους. Το δικό μας όμως φόρο ανημποριάς για να αλλάξει κάτι σε τούτο τον κόσμο, συνεχίζουμε να τον πληρώνουμε με μερικά κέρματα στους ανέστιους. Και κάθε τόσο ρίχνουμε και μια ψήφο στην ακροδεξιά για να «καθαρίσει» σε συνεργασία με την «υπεύθυνη» κυβέρνηση τους δρόμους από τους ζητιάνους. Όχι για να γλυτώσουμε από το έξοδο, αλλά από τις ενοχές μας.

Σάββατο 13 Ιουνίου 2009

Το πολυεθνικό ΙΚΕΑ και η λύση του μεταναστευτικού προβλήματος

Πώς το έλεγε η Λένα Πλάτωνος, εκείνη τη μακρινή, "αθώα" εποχή: Πόσο μ' αρέσει να ανεβαίνω στο ασανσέρ και να ακούω ρουμάνικα, κάπως έτσι, νομίζω. Σήμερα, ένα τέτοιο τραγούδι θα ακουγόταν παράδοξο, μπρος σε αυτήν την επιδρομή της ακροδεξιάς ατζέντας. Σήμερα, οι λέξεις της μόδας είναι "σκούπα" ή "να καθαρίσουν οι πλατείες μας από τους ξένους" κι άλλα τέτοια.
Περπατάω στους διαδρόμους του ΙΚΕΑ στη Θεσσαλονίκη κι ακούω γύρω μου ξένες γλώσσες. Σλάβικα πολλά, αλλά και αγγλικά και γερμανικά. Μέσα σε αυτόν τον καινοφανή πύργο της βαβέλ, η παγκοσμιοποίηση είναι πιο πυκνή από οπουδήποτε αλλού. Νομίζεις ότι μπορείς να απλώσεις το χέρι και να την πιάσεις. Απλώνεις πάντως το χέρι κι αγοράζεις ένα ακόμα, φτηνό και όμορφο προϊόν, για να αποδειχθεί στην πράξη ότι το νόημα του πολιτισμού μας σήμερα είναι ότι το κέρδος ενώνει τους λαούς.
Η ρητορική της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, αλλά κι αλλού, προσκρούει σε ένα καθοριστικό εμπόδιο: Δεν εξηγεί ότι ακόμα κι αν ο τόπος "καθαρίσει" από τους αλλότριους, οι φτωχοί ντόπιοι θα παραμείνουν φτωχότεροι. Κατά πάσα πιθανότητα θα γίνουν ακόμα φτωχότεροι αφού ο πλούτος της χώρας παράγεται κυρίως από την εργασία των μεταναστών.
Άλλωστε κανένα ως σήμερα ιστορικό παράδειγμα δεν κράτησε τόσο ώστε να αποδείξει το αντίθετο. Ακόμα και η ναζιστική Γερμανία, το καλύτερο παράδειγμα ανάπτυξης μιας χώρας στη βάση της "καθαρότητας" του λαού της, κατέρρευσε μεταξύ των άλλων και γιατί αδυνατούσε να βρει πόρους για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη. Για την ακρίβεια, ανεύρεση νέων πόρων σήμαινε και εξόντωση και καταστροφή όλου του υπόλοιπου πλανήτη.
Ο δημοκρατικός κόσμος της χώρας σήμερα αδυνατεί να δώσει διέξοδο στα προβλήματα που σωρεύει η αθρόα έλευση μεταναστών, ακριβώς γιατί δεν προτείνει ένα νέο, βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης που να ενσωματώνει την εργασία των μεταναστών. Κυριαρχείται κι αυτός από το μοντέλο του καπιταλισμού της άγριας Δύσης, στην οποία ο σκοπός αγιάζει πάντα τα μέσα. Λύση των μεταναστευτικών προβλημάτων όμως, δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν μειωθούν τα κέρδη των πολυεθνικών, αν δεν αλλάξει ο τρόπος παραγωγής κέρδους. Γιατί όντως τα κέρδη θα μειωθούν στο βαθμό που η νομιμοποίηση και τα "χαρτιά" νομιμότητας θα αυξήσουν το εργατικό κόστος και τις δημόσιες δαπάνες για την Πρόνοια.
Δύο πράγματα κρύβουν, συνεπώς, σήμερα οι ευρωπαϊκές κοινωνίες από τους νόμιμους πολίτες τους:
Πρώτον ότι η εργασία των παράνομων μεταναστών συντηρεί τις οικονομίες τους χώρων τους και τα δημόσια οικονομικά.
Δεύτερον, κάθε λύση προϋποθέτει οικονομικό κόστος που θα πέσει στις πλάτες των φορολογούμενων.
Ακόμα χειρότερα, σε κοινωνίες όπως η δική μας που ανθεί η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία, λύση του μεταναστευτικού προβλήματος, σημαίνει επιπλέον και μείωση των εσόδων μιας τεράστιας μικροαστικής τάξης που συντηρείται από την εργασία των ξένων.
Γι' αυτό και καταλήγουμε να αφήνουμε τη "λύση" στα χέρια των ακροδεξιών: Γιατί η κυβέρνηση κερδίζει κανά πόντο δημοφιλίας χωρίς να κάνει τίποτα και η κοινωνία συνεχίζει να εκμεταλλεύεται τους ξένους εργάτες, πιστεύοντας ότι δεν την "αφορά" το πρόβλημα. Εξ ου και το "μην πειράζετε τους δικούς μας Αλβανούς" που ακούς κοντά στις ανά τη χώρα φυτείες, όταν καταφτάνει η αστυνομία. Και φυσικά κανείς δερβίσης Ελληνάρας, δεν πρόκειται να αφήσει τη "συνήθειά" του να εκμεταλλεύεται νέες γυναίκες από την Ανατολή, χάρη μιας κάποιας λύσης του μεταναστευτικού προβλήματος.
Φεύγω από το ΙΚΕΑ. Στο ταμείο με ρωτάνε από ποια περιοχή ήρθα για να δουν πώς διακτινώνεται η αγορά, και σκέφτομαι, ότι μια πολυεθνική έχει βρει τη λύση: Όλοι μπορούμε να συμβιώσουμε αν έχουμε κοινό συμφέρον. Στην προκειμένη περίπτωση, Σλάβοι, Έλληνες, Σάξωνες και Αρβανίτες καλοβλέπουμε έναν όμορφο καναπέ και κάτι ωραία υφάσματα. Και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα μεταξύ μας.

Τρίτη 9 Ιουνίου 2009

Ευρωεκλογές 2009 - Τα αποτελέσματα στην Ήπειρο


Μερικές σύντομες παρατηρήσεις για τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ήπειρο:
Η Νέα Δημοκρατία, χάνει παραδόξως εκεί που έχει τις καλύτερες και σημαντικότερες δυνάμεις της. Χάνει στα Γιάννενα που έχει δήμαρχο, νομάρχη, περιφερειάρχη και δύο υφυπουργούς και στη Θεσπρωτία που έχει τον βουλευτή και δυναμικό υφυπουργό καθώς και δήμαρχο και νομάρχη. Αν χάνει σε αυτούς τους νομούς μετά από χρόνια, πώς άραγε αναμένει να αλλάξει το σκηνικό μετά από μερικούς μήνες; Ας σημειωθεί δε, ότι η δύναμη του ΛΑΟΣ δεν είναι μεγάλη, δεν είναι δηλαδή σε ποσοστά 7% όπως το πανελλαδικό ποσοστό.
Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εντυπώσεις όχι μόνο γιατί κερδίζει δύο νομούς και ειδικά των Ιωαννίνων, αλλά και γιατί στην Πρέβεζα είναι πολύ κοντά, ανατρέποντας διψήφια διαφορά. Υπόμνηση: Και στους τρεις νομούς που αναφέραμε το «παπανδρεϊκό ρεύμα» κυριαρχεί.
Το ΚΚΕ έχει υψηλά ποσοστά, χωρίς κάτι παραπάνω, ενώ πιο ψηλά από το πανελλαδικό του είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, εκτός πάντως της Θεσπρωτίας. Το υψηλότερο της Άρτας για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τα πολύ υψηλά ποσοστά του χώρου στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση.
ΛΑΟΣ και Οικολόγοι έχουν χαμηλότερα ποσοστά από το πανελλαδικό, κάτι που πρέπει να οφείλεται και στη μικρή οργανωτική τους δύναμη.

σημ. Μικρές αλλαγές σε κάποια κόμματα στο νομό Ιωαννίνων προέρχονται από τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών (εδώ)

Δευτέρα 8 Ιουνίου 2009

Ευρωεκλογές 2009 στο νομό Ιωαννίνων



Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών στο νομό Ιωαννίνων (μπορείτε να τα βρείτε εδώ) ακολουθούν τις γενικές τάσεις με ορισμένες μόνο παρατηρήσεις.
Το ΠΑΣΟΚ έρχεται πρώτο μετά από πολλά χρόνια κι αυτό έχει τη σημασία του αφού η παρουσία του στην τοπική αυτοδιοίκηση μόνο ήττες φέρνει στο νου μετά το 2002 (δήμος Ιωαννιτών, νομαρχία Ιωαννίνων κ.α).
Το γεγονός ότι η ΝΔ, με την κυριαρχία της στους δήμους του νομού και στη νομαρχία Ιωαννίνων, δεν μπόρεσε να έχει ένα καλύτερο αποτέλεσμα, σίγουρα είναι αξιοπρόσεκτο και δείχνει μια τάση για το μέλλον.
Ο ΛΑΟΣ είναι πέμπτο κόμμα στο νομό, κάτω από τα πανελλαδικά ποσοστά του, ήταν όμως κάτω και τις προηγούμενες φορές, δεν έχει έντονη τοπική παρουσία, τόνωσε όμως την προεκλογική του καμπάνια με κεντρικές παρεμβάσεις (περιοδεία Καρατζαφέρη κλπ), κι ας μην ξεχνάμε ότι παραμένει το κόμμα που μαζί με τους Οικολόγους, είχε πραγματική αύξηση ψήφων (ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μικρή αύξηση ψήφων από το 2004, τότε όμως είχε κατέβει μόνος του ο Συνασπισμός).
Το ΚΚΕ έχει μια σταθερότητα στα ποσοστά του, χάνει κι αυτό ψήφους σε σχέση με το 2004, συμβαδίζει όμως με το πανελλαδικό ποσοστό κι αν το ξεπερνάει είναι γιατί είχε μια έντονη παρουσία στη βάση με πολλά κλιμάκια να περιοδεύουν κάθε μέρα προεκλογικά- καλή ήταν και η συγκέντρωση στην πλατεία (το μόνο κόμμα που δοκίμασε κάτι τέτοιο) με την Αλέκα Παπαρήγα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε λίγο καλύτερα από το πανελλαδικό του ποσοστό γιατί για πρώτη φορά είχε καλά οργανωμένη προεκλογική καμπάνια, τοπική, η οποία στηρίχθηκε στην άμεση επαφή με τον κόσμο και αξιοποίησε την ευρεία αποδοχή του Κώστα Μπασιούκα του Ηπειρώτη υποψηφίου του- έκανε επίσης μια καλή συγκέντρωση με τον Αλέξη Τσίπρα.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι είναι ελαφρώς πεσμένοι από το πανελλαδικό ποσοστό τους, κυρίως γιατί δεν έχουν παρουσία εκτός των Ιωαννίνων και ίσως γιατί άφησαν πολλές μέρες του προεκλογικού αγώνα χωρίς να παρέμβουν επικοινωνιακά.
Οι Κυνηγοί πήγαν αντίστοιχα καλά, χωρίς παρουσία στην πόλη, η ΔΡΑΣΗ με αντιστοιχίες με το πανελλαδικό ποσοστό, χωρίς να κερδίζει κάτι επιπλέον από τις γιαννιώτικες συμμετοχές στο ψηφοδέλτιο, ενώ το Μακεδονικό Μέτωπο δεν πήγε το ίδιο καλά, πιθανά γιατί δεν έκανε καμιά καμπάνια στην πόλη, πλην την περιοδείας του Στέλιου Παπαθεμελή.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πήγε καλύτερα απ’ ό,τι στην υπόλοιπη χώρα γιατί έχει έντονη παρουσία στην πόλη, κυρίως στα κοινωνικά μέτωπα και εκπροσωπείται από αναγνωρίσιμα πρόσωπα ενώ συνολικά ο λεγόμενος εξωκοινοβουλευτικός χώρος (ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΜΛ-ΚΚΕ, ΕΕΚ, ΑΣΚΕ), ανεξάρτητα πώς ορίζει ο καθένας χωριστά τον εαυτό του, πήρε 1,3%, ποσοστό που συνιστά κατά τη γνώμη μου μια «οροφή» που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για το μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνες τους οι Γυναίκες το 2004, σχήμα που στηρίχθηκε από τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ πλην του Συνασπισμού, πήραν 0,75%.
Τέλος, να μην περάσουν απαρατήρητες οι 219 ψήφοι στη Χρυσή Αυγή.

Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009

Ευρωεκλογές 2009: Κρίση εκπροσώπησης εν μέσω θέρους


Μια «γκρίζα» ζώνη αναποφάσιστων και δυσαρεστημένων πολιτών υπονομεύει αυτές τις μέρες τις δημοσκοπήσεις και ταράζει τον ύπνο των κομμάτων. Κάτω από τις αναλύσεις για την αποχή, τις εκδρομές στη θάλασσα ή τη «χαλαρή» ψήφο των ευρωεκλογών, κανείς δεν σκάβει λίγο ακόμα για να αναδείξει τη βαθιά απογοήτευση των ανθρώπων για το δύστηνο κοινωνικό περιβάλλον, την απογοήτευση από τις πολιτικές δυνάμεις που διαχειρίζονται την κυβερνητική εξουσία, το φόβο και την ανασφάλεια που γεμίζει τις ψυχές του κάθε νοήμονα κατοίκου αυτής της χώρας όταν σκέφτεται το μέλλον.
Στην πράξη, όλη η προεκλογική καμπάνια των κομμάτων, ειδικά των δύο μεγάλων, στηρίζεται στην ουσία ακριβώς σε ένα σχέδιο κατάκτησης της ψήφου και διαχείρισης της δυσαρέσκειας όλων αυτών των ανθρώπων που δεν αντέχουν τη ζωή τους. Περί διαχείρισης πρόκειται και τίποτα παραπάνω. Καμιά προοπτική, κανένα σχέδιο ελπίδας, τίποτα που να αξίζει να πεις, ας πάει κι αυτή η ψήφος αν είναι για καλό.
Όλα τα άλλα, περί καταλληλότητας του ενός και του άλλου, καλής ή μη καμπάνιας, ικανότητας επικοινωνιακής ή όχι, είναι αέρας, φλούδα πολιτικής τακτικής και όχι πραγματικός καρπός πολιτικής ουσίας.
Ας λένε ό,τι θέλουν. Την Κυριακή θα καταγραφεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η δυσαρέσκεια των πολλών για τη διαχείριση της πραγματικότητας από τους λίγους.
Παρά τα όσα θα ειπωθούν και παρά τα όσα θα βγάλει η κάλπη, τα οποία πάντως θα περιμένουμε με άδολη αγωνία, τα συμπεράσματα έχουν βγει:

- Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν πείθουν από μόνοι τους ότι μπορούν να κυβερνήσουν αυτοδύναμοι. Ελλείψει, προς το παρόν, σχεδίου για συγκυβέρνηση κι αφού ισχύουν κι όλα τα παραπάνω, αμφότερα τα δύο κόμματα, θα υποστούν τα αποτελέσματα της κρίσης διαμεσολάβησης του πολιτικού συστήματος το οποίο και υπηρετούν πιστά και οι δύο μετά το ’80. Με άλλα λόγια, ο πολύς κόσμος δεν πιστεύει ότι αυτά τα δύο κόμματα μπορούν να κυβερνήσουν τη χώρα. Οπότε στο μέλλον και μέχρι τις εθνικές εκλογές που σίγουρα θα είναι πρόωρες, ή θα αναδειχθεί το ζήτημα της συγκυβέρνησης ή θα μας κουράσει τόσο η «κάθοδος» της ΝΔ και η «άνοδος» του ΠΑΣΟΚ που θα δώσουμε στο δεύτερο το δικαίωμα να πλειοψηφήσει στη Βουλή με ένα 40% στην κάλπη. Όταν διοικούν τις πόλεις δήμαρχοι με 42% δεν είναι παράλογο να κυβερνούν κόμματα με μειοψηφικά ποσοστά. Είναι η θεωρία της «σταθερότητας» του πολιτικού σκηνικού που ενισχύει τέτοια φαινόμενα.
- Τα δύο κόμματα της αριστεράς, το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ, θα βγουν ενισχυμένα όχι τόσο στα ποσοστά (θα δούμε αν πιάσουν το άθροισμα 13% των προηγούμενων ευρωεκλογών), όσο σε… καταστάλαγμα. Αυτή τη φορά θα τους ψηφίσουν κυρίως όσοι τους ακολουθούν κιόλας. Ο «αέρας» της χαλαρής ψήφου αυτή τη φορά πάει στο νέο κόμμα των Οικολόγων- Πρασίνων. Το τι θα τους κάνουν τους αριστερούς ψηφοφόρους τους στο μέλλον ενόψει εθνικών εκλογών θα φανεί μετά την 7η Ιούνη. Πάντως άνευ κοινής προοπτικής, δύσκολα θα πείθουν εσαεί για τη μοναδικότητα της πρότασή τους.
- Οι Οικολόγοι- Πράσινοι θα βγάλουν ευρωβουλευτή και θα είναι και ευχαριστημένοι με ένα 4%. Φλερτάρουν με μεγαλύτερα ποσοστά ελέω γκάλοπ, η προκλητική τους αδυναμία όμως να κάνουν άλλη πολιτική πλην αυτήν της προσέλκυσης χαλαρών ψήφων, τους οδηγεί σε απίστευτα αδιέξοδα. Όπως έγινε με τον πανικό που τους έπιασε μόλις η ακροδεξιά τους επιτέθηκε για το «μακεδονικό». Πρώτη φορά κόμμα που έχει δίκιο, φοβάται τόσο και υποχωρεί μπροστά στον κίνδυνο μην και χάσει τη ψήφο των μικροαστών φίλων της ΝΔ. Τι θα κάνουν άραγε αν κληθούν να πάρουν αποφάσεις ρήξης με το σύστημα διακυβέρνησης;
- Ο ΛΑΟΣ, διάλεξε το δρόμο της κεντροδεξιάς με τον μετριοπαθή λόγο της ευρωπαΐστριας επικεφαλής του ψηφοδελτίου του. Αυτό μπέρδεψε τη βάση του, η οποία δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να συγκατοικεί στην ίδια «πολυκατοικία» με τη ΝΔ. Οπότε, όποιον «αέρα» θα του έδιναν οι ευρωεκλογές, τον παίρνει τώρα ο Καραμανλής για να αυξήσει τη συσπείρωσή του. Και συνθήματα τύπου όχι στους λαθρομετανάστες δεν σε πάνε και τόσο μακριά όσο νομίζεις.
- Όσο για μικρότερους σχηματισμούς, η ΔΡΑΣΗ του Στέφανου Μάνου κάτι θα πάρει, κι αν αντέξει, θα παίξει ένα ρόλο σε μελλοντικές κυβερνήσεις συνεργασίας (αν γίνουν) ενώ το σχήμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ υποδηλώνει το τέλος της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς όπως τη γνωρίζαμε μετά το ’90 και τονίζει την αποτυχία όλων των εγχειρημάτων που αναζήτησαν την ιδεολογική καθαρότητα της επανάστασης (με ή χωρίς εισαγωγικά) ως απάντηση στην κατάρρευση του εφαρμοσμένου σοσιαλισμού του 20ου αιώνα.
Υπό αυτήν της έννοια και εφόσον ισχύουν όλα αυτά που λέμε, παραμένει το ερώτημα: ποιος θα εκφράσει όλους και όλες αυτούς που δεν αντέχουν τούτη τη ζωή που τους έλαχε. Μάλλον όλοι μαζί, πάει να πει κανένας.

Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

Το 10ο συνέδριο του Δικτύου για τη Μελέτη των Εμφυλίων Πολέμων

Το 10ο συνέδριο του Δικτύου για τη Μελέτη των Εμφυλίων Πολέμων με γενικό τίτλο «Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’40, μια κριτική αποτίμηση» διοργανώνεται από τις 2 ως τις 5 Ιουλίου στην Καβάλα. Βασικός στόχος του συνεδρίου είναι να αποτυπωθεί η εξέλιξη της επιστημονικής παραγωγής για την Κατοχή και τον Εμφύλιο σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο υπό το πρίσμα των νέων αρχειακών διαθεσιμοτήτων που προέκυψαν όλα αυτά τα χρόνια (αρχεία από την Ανατολική Ευρώπη, τα ΑΣΚΙ, το ΓΕΣ, τα ΓΑΚ, κ.α.), των νέων μεθοδολογικών προσεγγίσεων (επιτόπια έρευνα, προφορική ιστορία, τοπικές μελέτες) και των μελετών που δημοσιεύτηκαν. Ταυτόχρονα το συνέδριο επιθυμεί να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο της δημόσιας ιστορίας και της συλλογικής μνήμης στην πρόσληψη της δεκαετίας του 40. Η οργανωτική επιτροπή αποτελείται από τους: Πολυμέρη Βόγλη, Βασίλη Δαλκαβούκη, Ελένη Ιωαννίδου, Σπύρο Κακουριώτη, Στάθη Καλύβα, Νίκο Μαραντζίδη, Ελένη Πασχαλούδη, Ηλία Σκουλίδα, Κατερίνα Τσέκου, Τάσος Χατζηαναστασίου.
Για το Δίκτυο (κάποιες πληροφορίες εδώ) έχουν ήδη ειπωθεί πολλά. Μόνο ένα ηλεκτρονικό ξεφύλλισμα των Νέων και της Ελευθεροτυπίας θα αρκούσε για μια πρώτη γεύση από τον έντονο δημόσιο διάλογο που έχει αναπτυχθεί πάνω σε προσεγγίσεις του εμφυλίου πολέμου και της δεκαετίας του ’40. Τα συνέδριά του διακρίνονται για την ευρεία θεματολογία και την ευκαιρία που δίνουν σε νέους ερευνητές να δημοσιοποιήσουν τη δουλειά τους και να διαλεχθούν με τους παλιότερους.
Αυτό όμως που δεν έγινε διακριτό όλη αυτή την δεκαετία ήταν κατά τη γνώμη μου η ύπαρξη ριζικά νέων προσεγγίσεων στη δεκαετία του ’40. Παρά τις προθέσεις και τις εξαγγελίες δεν άλλαξαν οι κρίσιμες εκείνες παράμετροι μέσα από τις οποίες η επιστημονική κοινότητα προσεγγίζει αυτήν την καθοριστική χρονική περίοδο για την ιστορία της χώρας μας. Αλλά όλα αυτά είναι προφανώς υπόθεση διαλόγου.
Να επισημάνω, επίσης, και την όλο και αυξανόμενη παρουσία επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ή με καταγωγή από την Ήπειρο (όπως φαίνεται και από την παρουσία στην οργανωτική επιτροπή του Βασίλη Δαλκαβούκη και του Ηλία Σκουλίδα).
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Πέμπτη 2 Ιουλίου
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
18.00: Προσέλευση, χαιρετισμοί, 18.30: Εναρκτήρια ομιλία: Καλύβας Στάθης (Yale University), Μία δεκαετία ανανέωσης και αναθεώρησης της ιστορίας του Εμφυλίου: κριτική αποτίμηση
19.00-20.30: Συνεδρία 1: Ελληνική πολιτική
Πρόεδρος: Μαραντζίδης Νίκος (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Μαυρογορδάτος Γεώργιος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Οι εκλογές του 1946, Φίλανδρος Ιωάννης (European University Ιnstitute of Florence) Η «ξεχασμένη Βουλή», 1946-1949. Κοινοβουλευτικός λόγος και Εμφύλιος πόλεμος: Η περίπτωση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος, Παπαπολυβίου Πέτρος (Πανεπιστήμιο Κύπρου) Αρχειακά κατάλοιπα από το παράρτημα Βορείου Ελλάδος του «Κόμματος Χιτών»: Μια πρώτη παρουσίαση, 20.00-20.30: Συζήτηση

Παρασκευή 3 Ιουλίου
Πρωινές παράλληλες συνεδρίες
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
09.00-11.00: Συνεδρία 1: Ένοπλοι και Στρατός
Πρόεδρος: Βόγλης Πολυμέρης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Ζαμάνος Στέλιος (ΠΣΑΕΕΑ) Η μυστική οργάνωση του ΚΚΕ στον Ελληνικό Στρατό το 1945-1946, Χαραλαμπίδης Μενέλαος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Εμφύλιες συγκρούσεις στην κατοχική Αθήνα, Καλλιανιώτης Θανάσης (διδάκτωρ Ιστορίας) Οι πρώτοι αντάρτες στον Όλυμπο, 1942-1943: πραγματικότητα, επιθυμία και φαντασία, Τσακίρης Δημήτριος (ΤΕΙ Ηπείρου) Η άνοδος του Στρατού σε καθοριστικό παράγοντα εντός του κέντρου άσκησης της εξουσίας πριν και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. 10.20-11.00: Συζήτηση 11.00-11.30: Διάλειμμα

11.30-13.30: Συνεδρία 2: Διεθνείς διαστάσεις, Ι
Πρόεδρος: Λαγάνη Ειρήνη (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)
Αβδούλος Σταύρος (δικηγόρος – ΠΣΑΕΕΑ) Η ένοπλη σύγκρουση του Δεκέμβρη 1944 και ο ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης, Κλάψης Αντώνης (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου) Η βρετανική πολιτική και το ελληνικό αντιστασιακό κίνημα: Η Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή στην Ελλάδα (1943-1944), Wu Yue (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Η εικόνα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στον ελληνικό Τύπο το 1949, Σκουλίδας Ηλίας (ΤΕΙ Ηπείρου) «Η δύσκολη γειτονία»: Ελλάδα και Αλβανία στη δεκαετία του 1940. Μία ιστοριογραφική προσέγγιση. 12.50-13.30: Συζήτηση

Αίθουσα Νομαρχιακού Συμβουλίου Καβάλας
09.00-11.00: Συνεδρία Ι: Τραύμα, μνήμη και αφήγηση, Ι
Πρόεδρος: Αντωνίου Γιώργος (Πανεπιστήμιο Κύπρου), Moennig Ulrich (Universitat Hamburg) Εμφύλιος: Μυθοπλασία vs μαρτυρίες, Βασιλειάδης Βασίλειος (κοινωνιολόγος) Αυτόπτης μάρτυς και ιστορικός της «μακράς διάρκειας»: Η ιστορική - οικολογική προσέγγιση του W. H. McNeill στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’40, Αναστασιάδης Γιώργος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) Αναφορές στη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του 1940. Η ζωή της πόλης μέσα από τη λογοτεχνία και τις εφημερίδες της, Θεοδώρου Βάσω (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Βασιλούδη Βασιλική (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Θεοδωροπούλου Ζαχαρούλα (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης) Η παιδική ηλικία ως διακύβευμα στα χρόνια του Εμφυλίου: Προφορικές μαρτυρίες από την περιοχή της Θράκης. 10.20-11.00: Συζήτηση 11.00-11.30: Διάλειμμα

11.30-13.30: Συνεδρία 2: Τραύμα, μνήμη και αφήγηση, ΙΙ
Πρόεδρος: Αποστολίδου Βενετία (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Αναστασιάδης Θάνος (Universitat Hamburg) Κυριάκης Μάκης (Universitat Hamburg) «Δεν έχεις μνημονικό. Θυμάσαι ό,τι και όπως σε βολεύει...»: Τραύμα, μνήμη και αφήγηση του Εμφυλίου, Δεμερτζής Νίκος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Ο Εμφύλιος πόλεμος ως πολιτισμικό τραύμα, Δαλκαβούκης Βασίλης (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Αντωνιάδου Αριάδνη (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)
Ανάμεσα σε δύο πολέμους: Επίσημη και ανεπίσημη μνήμη της δεκαετίας του ’40 σε μια ορεινή κοινότητα της Β. Πίνδου, Κράββα Βασιλική (ΤΕΙ Θεσσαλονίκης) Η «Φυγή» κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο: Όψεις μιας στρατηγικής επιβίωσης. 12.50-13.30: Συζήτηση

Απογευματινή κοινή συνεδρία
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
17.00-19.00: Συνεδρία Ι: Διεθνείς διαστάσεις, ΙI
Πρόεδρος: Ψαλλίδας Γρηγόρης (Ιόνιο Πανεπιστήμιο), Λαγάνη Ειρήνη (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) Ο ελληνικός Εμφύλιος μέσα από τα γαλλικά διπλωματικά αρχεία, 1944–1949, Ζαχαρίου Στέλιος (Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας) Προσκαλώντας την εξάρτηση: Οι στόχοι και τα αποτελέσματα του αμερικανικού παρεμβατισμού κατά την περίοδο της Ανοικοδομήσεως (1947–1952), Χατζηβασιλείου Ευάνθης (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Εξαρτημένο υποσύστημα: Ελληνικές αντιλήψεις για τα Βαλκάνια και τη διεθνή πολιτική, 1935-1949, Μαραντζίδης Νίκος (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) «Το σχέδιο Μάρσαλ των φτωχών»: Η εμπλοκή των Λαϊκών Δημοκρατιών κατά τον Εμφύλιο πόλεμο, Γιαννακάκης ΄Ηλιος (Universite de Lille) Σχέσεις Ελλάδας - Τσεχοσλοβακίας, 1945-1955. 18.40-19.00: Συζήτηση 19.00-19.30: Διάλειμμα

19.30-21.30: Συνεδρία 2: Μειονότητες
Πρόεδρος: Μαυρογορδάτος Γεώργιος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ριτζαλέος Βασίλης (διδάκτωρ Ιστορίας) Η εβραϊκή κοινότητα Καβάλας στον έλεγχο των βουλγαρικών αρχών Κατοχής: Οργάνωση, εκμετάλλευση, διάλυση (1942-1944), Μαμαρέλης Αργύρης (The London School of Economics and Political Science) Ερευνώντας έναν εχθρό που δεν υπήρξε: Η στάση της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης κατά τη βουλγαρική κατοχή 1941-1944, Νιάρχος Γεώργιος (The London School of Economics and Political Science) Πολιτικές προσέγγισης της ελληνικής πολιτείας απέναντι στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης κατά τον Εμφύλιο πόλεμο 1946-1949, Τσίβος Κώστας (Charles University) Σλαβομακεδόνες στον Εμφύλιο: Οι σλαβομακεδόνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Τσεχοσλοβακία.
20.50-21.30: Συζήτηση

Σάββατο 4 Ιουλίου
Πρωινές παράλληλες συνεδρίες
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
09.00-11.00: Συνεδρία 1: Τοπικές διαστάσεις
Πρόεδρος: Δορδανάς Στράτος (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδνίας), Καραγιαννακίδης Νίκος (Ιόνιο Πανεπιστήμιο) Η Ανατολική Μακεδονία στη δεκαετία του 1940: Έρευνες, σιωπές και νέες αρχειακές διαθεσιμότητες, Μπάδα Κωνσταντίνα (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Σφήκας Θανάσης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) Διερευνώντας την τοπική διάσταση: Ιστορία και μνήμη της δεκαετίας του ’40 στην Αιτωλοακαρνανία, Τομαή Φωτεινή (Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας – διευθύντρια Ιστορικού και Διπλωματικού Αρχείου) Μία άγνωστη εκδοχή του Εμφυλίου. 10.20-11.00: Συζήτηση. 11.00-11.30: Διάλειμμα

11.30-13.30: Συνεδρία 2: Οικονομικές και κοινωνικές πτυχές
Πρόεδρος: Αναστασιάδης Γιώργος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Χιονίδου Βιολέττα (University of Newcastle upon Tyne) « Ήταν μια γέφυρα από τη ζωή στο θάνατο»: Νοσοκομεία στην κατοχική Ελλάδα, Τσίλαγα Φλώρα (διδάκτωρ Ιστορίας) Στην τροχιά του εμφυλίου πολέμου: Η δράση του οργανισμού UNRRA στην Ελλάδα (Απρίλιος 1945 - Ιούνιος 1947), Ψαλλίδας Γρηγόρης (Ιόνιο Πανεπιστήμιο) Αντίσταση και κοινωνία πολιτών, Siani-Davies Peter (University College London) Κατσίκας Στέφανος (Goldsmiths College, University of London) The Tobacco Workers’ Law of 1953: Smoking out the communist threat from a heavily unionised workforce?

Αίθουσα Νομαρχιακού Συμβουλίου Καβάλας
09.00-11.00: Συνεδρία 1: Πολιτισμικές διαστάσεις
Πρόεδρος: Χατζηαναστασίου Τάσος (Πανεπιστήμιο Κύπρου), Κουτσούκου Φαίδρα (διδάκτωρ Ιστορίας) Εθνικοσοσιαλιστική πολιτιστική πολιτική στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του ’40, Γεωργακάκη Κωνστάντζα (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Το αθηναϊκό θέατρο το χειμώνα του 1944, Δεληγιάννης Γιάννης (Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών), Κοινωνικές αξίες και συλλογική συνείδηση στην πεζογραφική παραγωγή της Αριστεράς κατά τη δεκαετία του 1940-1950, Χαρκιολάκης Αλέξανδρος (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λ. Βουδούρη») Η έντεχνη μουσική στα χρόνια της Κατοχής: ένα πεδίο ανεξερεύνητο. 10.20-11.00: Συζήτηση 11.00-11.30: Διάλειμμα

11.30-13.30: Συνεδρία 2: Η πρόσληψη της δεκαετίας του 1940 στην τέχνη
Πρόεδρος: Θανάσης Βαλτινός (συγγραφέας, ακαδημαϊκός), Νικολοπούλου Μαρία (Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο) «Η λογοτεχνία είναι ένα όπλο κι εργαλείο. Κι η λαβή του συχνά πασαλειμμένη με αίματα»: Λογοτεχνία και στράτευση στη δεκαετία του 1940, Αποστολίδου Βενετία (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) Η λογοτεχνία των πολιτικών προσφύγων στο πλαίσιο της λογοτεχνίας για τον Εμφύλιο, Ανδρίτσος Γιώργος (διδάκτωρ Ιστορίας) Η Κατοχή και η Αντίσταση στις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους από το 1967 έως το 1974, Σπυρόπουλος Παναγιώτης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) Ο «Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου: Τόποι και τρόποι μιας κινηματογραφικής μαρτυρίας. 12.50-13.30: Συζήτηση

Απογευματινή κοινή συνεδρία
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
17.00-19.00: Συνεδρία 1: Συγκριτικές προσεγγίσεις
Πρόεδρος: Καλύβας Στάθης (Yale University), Αντωνίου Γιώργος (Πανεπιστήμιο Κύπρου) Κληρονομιά και μνήμη των ευρωπαϊκών εμφυλίων πολέμων, Βερβενιώτη Τασούλα (Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο) Τα παιδιά στους εμφυλίους πολέμους του 20ού αιώνα στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, Πασχαλούδη Ελένη (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) Η ενσωμάτωση του εμφυλίου πολέμου στις εθνικές αφηγήσεις: ΗΠΑ, Ισπανία, Ελλάδα, Χασιώτης Λουκιανός (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) H πολιτική για τα παιδιά στον ισπανικό και τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο: ένας ιστορικός παραλληλισμός. 18.20-19.00: Συζήτηση, 19.00-19.30: Διάλειμμα

19.30-21.00: Συνεδρία 2: Ιστοριογραφικές προσεγγίσεις - ερμηνευτικά σχήματα για
τη δεκαετία του ’40
Πρόεδρος: Βερέμης Θάνος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Βόγλης Πολυμέρης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) Μεταξύ αναπαλαίωσης και ανανέωσης: Ερμηνευτικά σχήματα και ιστοριογραφικές προσεγγίσεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, Τζούκας Βαγγέλης (διδάκτωρ Κοινωνιολογίας) «Ο Εμφύλιος μέσα τους»: Σύγχρονες ερμηνείες για τη δεκαετία 1940-50 και πολιτικές διαμάχες στην ελληνική μετανεωτερικότητα, Τσέκου Κατερίνα (διδάκτωρ Ιστορίας) Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη: μια κριτική αποτίμηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. 20.30-21.00: Συζήτηση

Κυριακή 5 Ιουλίου
Πρωινή κοινή συνεδρία
Αμφιθέατρο Νομαρχίας Καβάλας
09.00-10.30: Συνεδρία I: Τραύμα, μνήμη και αφήγηση, ΙΙΙ
Πρόεδρος: Χασιώτης Λουκιανός (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Γιαννοπούλου Χρύσα (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας) Κούρος Θεόδωρος (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) Τοπία άμυνας απέναντι σε ένα «διπλό εχθρό». Μνημεία του στρατού για τη δεκαετία του 1940 στην περιοχή της Κόνιτσας, Λάζου Βασιλική (διδάκτωρ Ιστορίας) Κινητοποιώντας την κοινωνία σε πόλεμο: Οι δημόσιες τελετές και η πολιτική τους σημασία την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου, Λεμονίδου Έλλη (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) Η διδασκαλία της Ιστορίας στο σχολείο και η συγκρότηση της συλλογικής μνήμης: Η δεκαετία του ’40 στην εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. 10.00-10.30: Συζήτηση 10.30-11.00: Διάλειμμα

11.00-13.00: Απολογισμός συνεδρίου
Πρόεδρος: Βουτυρά Έφη (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Αποστολίδου Βενετία (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Βόγλης Πολυμέρης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Μαραντζίδης Νίκος (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Χατζηβασιλείου Ευάνθης (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)