Κυριακή 3 Ιουνίου 2012

Οι «Άθικτοι» της ωριμότητας

Πρέπει να τριφτείς με τη ζωή δεν γίνεται αλλιώς. Και καμιά φορά μοιάζει ολόκληρη η Ελλάδα να απέχει από τη ζωή, να κοιμάται σε έναν δικό της ύπνο, μακριά από σκοτούρες και διλήμματα. Το σκεφτόμουν όσο έβλεπα την ταινία οι Άθικτοι, την κωμωδία που έσπασε ταμεία στη Γαλλία. Όσο προλάβαινα είναι αλήθεια γιατί είχα λυθεί στα γέλια.
Η υπόθεση είναι απλοϊκή σχεδόν και στηρίζεται σε αληθινή περίπτωση, στο τέλος δε, υπάρχει πλάνο και με τους αληθινούς ήρωες της ζωής.
Στην ταινία, ένας πολύ πλούσιος τετραπληγικός, αναζητά έναν βοηθό. Κι ενώ μπορεί να προσλάβει έναν καταρτισμένο και καλλιεργημένο άνθρωπο που θα τον βοηθάει στις πολλές καθημερινές του ανάγκες, προτιμά να δοκιμάσει έναν άνεργο μαύρο από τα γκέτο του Παρισιού, ο οποίος το μόνο που χρειάζεται είναι μία υπογραφή για να πάρει το επίδομα ανεργίας.
Η δοκιμή αποδεικνύεται πετυχημένη, γιατί το άγριο παιδί, φέρνει και μία νότα περιπέτειας στη ζωή ενός ανθρώπου που είναι καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα.
Από τη μία πλευρά έχουμε το μύθο του Πυγμαλίωνα, την εκπαίδευση ενός «αγρίου» δηλαδή στον πολιτισμό, στον οποίο αυτός συνεισφέρει την αυθεντικότητα και τη ζωτικότητά του. Φαίνεται ότι ο πολιτισμός μας έχει μετατραπεί σε έναν άνυδρο, βαρετό τόπο, που επικρατούν μεν οι καλοί τρόποι, αλλά συνοδεύονται κι από βαθιά πλήξη.
Από την άλλη, η συνάντηση αποδεικνύει κάτι γνωστό μεν, αλλά ξεχασμένο μέσα στις ρημαγμένες κοινωνίες της ανισομερούς κατανομής του πλούτου που έχει οικοδομήσει η Δύση: Οι άνθρωποι κατά βάση έχουν τις ίδιες ανάγκες. Το χαρισματικό παιδί του γκέτο, έχει ανάγκη την καλή ζωή όπως όλοι, όπως και ο ανάπηρος άνθρωπος θέλει τον έρωτα στη ζωή του. Και οι γυναίκες μπορεί να έχουν γίνει πολύπλοκες πια, όχι όμως και τόσο ώστε να μην επιθυμούν μια αληθινή σχέση. Για το πώς θα πετύχουν τους στόχους τους, θα το δείτε μόνοι σας.
Αυτό όμως που ήθελα να πω στην αρχή,  είναι ότι η γαλλική κοινωνία, αναγκάστηκε από τις καταστάσεις (αποικίες, πόλεμοι, μετανάστευση, γκέτο κλπ) να σκεφτεί πάνω στο μεταναστευτικό και να δοκιμάσει λύσεις, γι’ αυτό και της προκύπτουν αυτές οι ταινίες. Μία λύση είναι να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους. Μοιάζει λίγο, γιατί δεν αλλάζει τους όρους της εργασίας ας πούμε ή της κατανομής του πλούτου, αλλά έχοντας την ευθύνη του εαυτού σου, μπορεί να δοκιμάσεις τα όριά σου.
Στην Ελλάδα, παρά τις σημαντικές πρώιμες προσπάθειες στον κινηματογράφο όπως το Απ’ το χιόνι του Γκορίτσα ή τις ταινίες του Γιάνναρη και άλλων, απέχουμε πολύ ακόμα από τον προβληματισμό που γεννιέται πάνω στο νέο πολιτιστικό πεδίο που οικοδομείται- αναπόσπαστο κομμάτι του οποίου είναι και οι μετανάστες.
Εμείς είμαστε ακόμα στο στάδιο της απώθησης, κατ’ επέκταση και του μίσους.
Διαβάστε συνεργικά και  τον "Γερμανό μουτζαχεντίν ή Το ημερολόγιο των αδελφών Σίλλερ" του Sansal Boualem απο τις εκδόσεις Πόλις, ή τα αστυνομικά μυθιστορήματα του Ζαν-Κλωντ Ιζό που επανακυκλοφορούν από τις ίδιες εκδόσεις, για μία άλλη γαλλική θέαση των σύγχρονων αντιφάσεων.