Ποιος θα σωθεί πρώτος

Η συνταξιούχος Βελγίδα από τις Βρυξέλλες μας λέει ότι δύσκολα θα βάλει πετρέλαιο φέτος. Και κάνει πολύ κρύο στη μεγάλη πρωτεύουσα της Ευρώπης το χειμώνα. Η σύνταξή της από το Δημόσιο είναι 1800 ευρώ, αλλά το ενοίκιό της είναι 900 ευρώ το μήνα. Και η ζωή είναι ακριβή στην πόλη για να περισσεύουν λεφτά. Αναλογίες μπορούμε να βρούμε πολλές. Ο συνταξιούχος των 800 ευρώ στην Αθήνα με ενοίκιο 350 ευρώ για ένα δυάρι επιβιώνει με την ψυχή στο στόμα κάθε μήνα. Κατά πάσα πιθανότητα ούτε αυτός θα βάλει πολύ πετρέλαιο φέτος. Στα χωριά τώρα τα πράγματα είναι αλλιώς… αλλά κατά βάση ίδια. Δύο ηλικιωμένοι με 600 ευρώ σύνταξη από τον ΟΓΑ τα καταφέρνουν αν ξοδεύουν μόνο για φαγητό και έχουν και κήπο. Μπορεί να βοηθάνε και τα παιδιά από την πόλη. Η βασική εικόνα όμως δεν αλλάζει. Όποιος ζει σήμερα περιμένοντας από το Δημόσιο, δύσκολα τα βγάζει πέρα. Και το ότι είναι επισφαλής σήμερα ακόμα και η σύνταξη ενός κεντροευρωπαίου, δείχνει πολλά για όσα έρχονται στο μέλλον.
Μπορεί άραγε να υπάρξει μία διέξοδος σε όλα αυτά που συνιστούν τη μεγάλη κρίση; Πολλοί στην Ελλάδα επιχειρούν να φτιάξουν κάποια μοντέλα που από μόνα τους θα φέρουν την κάθαρση. Ένα τέτοιο είναι η έξοδος από το ευρώ και η υιοθέτηση της δραχμής. Παρακάμπτουμε το γεγονός ότι το ίδιο σενάριο το προωθούν και σκληροί, πυρήνες στην Ευρώπη που μοιάζει να μην ενδιαφέρονται καθόλου για την τύχη του Νότου. Όσοι όμως επεξεργάζονται σχέδια και μοντέλα, είτε αριστεροί αντιευρωπαϊστές είναι είτε εκπρόσωποι του βορειοευρωπαϊκού κεφαλαίου, ξεχνούν μία βασική παράμετρο, τον ανθρώπινο παράγοντα και τη συμμετοχή του. Ποιος θα υλοποιήσει το σχέδιο για την επιστροφή στη δραχμή; Γιατί να συμφωνήσει σε αυτό το σχέδιο ο συνταξιούχος των 300 ευρώ που θα γίνουν αμέσως 150 με την υποτίμηση που θα προκύψει; Και πώς θα μειωθούν οι ανισότητες, όταν κάποιοι θα διαθέτουν μεγάλους πόρους σε ευρώ και δολάρια και κάποιοι άλλοι θα βγάζουν από τα ΑΤΜ τους υποτιμημένους μισθούς τους;
Και φυσικά το ευρώ μπορεί να καταρρεύσει τα επόμενα χρόνια, ακριβώς γιατί δεν μπορεί να ισορροπήσει όλες αυτές τις ανισότητες στην Ευρώπη. Όμως, μπορεί άραγε ένας λαός, όπως ο ελληνικός, που δεν έχει δα και καμιά σοβαρή παραγωγική βάση ώστε να αυτονομήσει την οικονομία του σε περίπτωση ευρω - κατάρρευσης, μπορεί αυτός ο λαός, να τη γλυτώσει μόνος του; Να καταφέρει να σωθεί ο συνταξιούχος του ΟΓΑ στην Ελλάδα και να αφήσει στην τύχη του τη Βελγίδα με τα 1800 ευρώ το μήνα; Κατά πάσα πιθανότητα αν διαλυθεί το ευρώ, περισσότερες πιθανότητες έχουν να σωθούν οι Βέλγοι παρά οι Έλληνες.

Αποχρώσεις 19.11.11

Από την τροφή στην ιστορία και το μέλλον- Για τον Αλέξανδρο Γιώτη

Η απώλεια του μάγειρα Αλέξανδρου Γιώτη δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη και νομίζω ότι όσοι τον γνώρισαν κάτι θα κάνουν γι’ αυτό. Ο Αλέξανδρος ήταν ένας μάγειρας που ήξερε για ποιον λόγο μαγείρευε και υπό αυτήν την έννοια ήταν καλλιτέχνης.
Τώρα, στην εποχή μας όλα μοιάζουν ισοπεδωμένα και γι’ αυτό και το φαγητό μας μοιάζει ενίοτε σαν πατημένο λάστιχο. Γνωρίζοντας τον Γιώτη καταλάβαινες ότι τον απασχολούσε κάτι άλλο, πιο βαθύ από τα υλικά του. Σε μία δημόσια συζήτηση που είχαμε ήθελε να μιλήσει για την ιστορία, τον τόπο, το χρόνο, όπως έβγαιναν μέσα από την τροφή. Κι αυτό το βάθεμα ήταν τελικά αυτόν που τον έκανε ξεχωριστό.
Από εκεί και πέρα, η χαρά της ζωής είναι η ελαφρότητά της. Αυτή η αίσθηση της γιορτής που σου χαρίζει ένα νόστιμο φαγητό, το πνεύμα της γης που βγαίνει μέσα από τα ποτά, τα αρώματα που αναπνέουν από τα υλικά που ανασυντίθενται.
Η γαστρονομία μας ανοίγει δρόμους που μπορούν να μας πάνε μακριά. Μας δίνει ακόμα και λύσεις για την ανάπτυξη του τόπου και την οικονομία, μας φτιάχνει καλύτερες κοινωνίες.
Φυσικά, όλους αυτούς τους κόσμους που ανοίγονται, δεν μπορούμε να τους δούμε σήμερα που το βλέμμα μας είναι περίκλειστο και το κεφάλι έχει χαμηλώσει. Αναρωτιέσαι όμως πώς θα ξυπνήσει μέσα μας η αίσθηση, πώς θα ξεπηδήσει το χαρμόσυνο νεύμα για μια άλλη, καλύτερη ζωή, αν δεν διαβάσουμε, δεν συνομιλήσουμε, δεν κοιτάξουμε. Η απώλεια ενός ανθρώπου, είναι στην ουσία η απώλεια ενός κεφαλαίου, ενός αποθέματος. Ο Αλέξανδρος άφησε πίσω του βιβλία, μνήμες, διδάγματα. Κάτι να τα κάνουμε…
 

Αποχρώσεις 18.11.11

Μαθαίνοντας την αλληλεγγύη

Σιγά σιγά, οι δήμοι της χώρας αναπτύσσουν κοινωνικές δομές που παρέχουν υπηρεσίες κατευθείαν στον δημότη που έχει ανάγκη. Τα κοινωνικά ιατρεία και το κοινωνικό παντοπωλείο που ανακοίνωσε χτες ο Δήμος Ιωαννιτών είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πολλά είναι τα παραδείγματα και στην υπόλοιπη Ελλάδα, κάτι που δείχνει ότι η κρίση επιταχύνει από μόνη της τις πρωτοβουλίες. Πριν από μόλις δύο χρόνια, δεν θα σε άκουγε καν ο δήμαρχος με ένα τέτοιο αίτημα, για να αποδειχθεί για μία ακόμα φορά ότι είναι η ανάγκη που σε κάνει να προχωράς. Και θα είναι πολύ παρήγορο αν όλες αυτές οι ανάγκες που γεννάει η κρίση ικανοποιηθούν κάποτε και με πραγματικές πρωτοβουλίες υπέρ της κοινωνίας.

Παράδοση
Οι κοινωνικές δομές αλληλεγγύης μοιάζουν καινοφανείς και ανακοινώνονται με συνεντεύξεις τύπου και μία κάποια επισημότητα, αλλά δεν είναι πρωτόγνωρες. Αντίθετα αποτελούν μέρος μιας πολύ μεγάλης παράδοσης, οικείας ακόμα στους ηλικιωμένους Έλληνες. Τα παιδιά των Παιδοπόλεων για παράδειγμα, ξεχωρίζουν στη μνήμη τους, την οργάνωση και τη φροντίδα που είχαν για το φαγητό και το ντύσιμό τους. Και μπορεί σήμερα να ξέρουμε τον ιδεολογικό ρόλο που έπαιζαν τέτοιες πρωτοβουλίες μέσα στο Ψυχροπολεμικό πλαίσιο της μεταπολεμικής περιόδου, όμως η πραγματική κοινωνική ανάγκη για να σωθούν τα παιδιά ήταν υπαρκτή. Και η άλλη πλευρά όμως, των αριστερών, τονίζει ακριβώς τη φροντίδα των παιδιών που έγιναν δεκτά με το τέλος του εμφυλίου στις σοσιαλιστικές χώρες. Αν τα δούμε όλα αυτά με μία απόσταση και με μία ιδεολογική αποφόρτιση, θα καταλάβουμε ότι μοιάζουν οι εποχές στην ανάγκη να σωθούν οι άνθρωποι από τη φτώχια και την εξαθλίωση.

Αλλαγές
Το αίτημα για κοινωνικές δράσεις συνηθίσαμε να το ακούμε έντονα από την αριστερά κυρίως, παρ΄ όλα αυτά τις τελευταίες δεκαετίες ακόμα και αριστεροί δήμοι στη χώρα μας δεν έδωσαν βάρος στα δίκτυα του εθελοντισμού και της αλληλεγγύης. Υπήρχε και χρήμα ίσως στην ελληνική κοινωνία που έφτανε και στον φτωχό ακόμα, με έναν ίσως στρεβλό τρόπο. Ένα μεροκάματο από εδώ, ένα επίδομα από εκεί, κάπως κρύβαμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
Στη Δυτική Ευρώπη από το ’60 κυρίως και μετά αναπτύσσονται δίκτυα είτε μέσω τμημάτων της κοινωνικής αριστεράς (έννοια μάλλον άγνωστη στην Ελλάδα μετά το ’74, που όλα ήταν πολύ… κομματικά θα λέγαμε), είτε από άλλα δίκτυα όπως προοδευτικών μερίδων της εκκλησίας. Τα συσσίτια, οι ξενώνες, οι ομάδες αυτοβοήθειας είναι εδώ και πολλά χρόνια ενταγμένα στην κουλτούρα των κοινωνιών του «προηγμένου κόσμου».
Θέλουμε δηλαδή να πούμε, ότι και στην Ελλάδα ψηλαφούμε πια έναν δρόμο που έχει περπατηθεί στο παρελθόν και όσο κι αν μας κακοφαίνεται εμάς που ζήσαμε τη «χλιδή» του ’90 και του 2000, πρέπει να τον περπατήσουμε με γρήγορο βηματισμό πια. Ο εθελοντισμός  και η αλληλεγγύη, δοκιμασμένες πρακτικές ανάμεσα στους Έλληνες όλα τα δύσκολα χρόνια του 20ου αιώνα, μπορούν να γίνουν τώρα, με θεσμική ή όχι βοήθεια, ένα κομμάτι της καθημερινής μας πολιτικής πρακτικής. Και ποιος ξέρει, μπορεί αυτός ο δρόμος να αποδώσει πολιτικά στο μέλλον, περισσότερο από τις συσκέψεις των κλειστών γραφείων.

Αποχρώσεις 18.11.11

Οι ευτυχισμένες μέρες

Η ζωή σπάνια φλερτάρει με το απόλυτο. Τις περισσότερες φορές είναι ερωτευμένη με το διάχυτο, το πολλαπλό, το διαφοροποιημένο. Γι’ αυτό και οι «καθαρές» θεωρίες για τη ζωή, σταθερά αποτυχαίνουν, αν δεν έχουν στο μεταξύ γίνουν αιτίες για καταστροφές και «εκκαθαρίσεις».
Είναι σαν τα τραγούδια της Ματούλας Ζαμάνη, μερικά από τα οποία μπορεί να τα λατρέψεις ενώ όταν τα είχες πρωτακούσει από άλλα χείλη, τα είχες μισήσει. Γι’ αυτό καλύτερα ποτέ να μη λες ποτέ και να είσαι πάντα έτοιμος για την ανατροπή και την απομυθοποίηση.
Και δεν υπάρχει χειρότερη περίπτωση ανθρώπου από εκείνον που αδυνατεί να αυτοσαρκαστεί και παίρνει πολύ σοβαρά τον εαυτό του. Αν υπάρχει βλάκας άνθρωπος, είναι εκείνος που δεν πιστεύει ότι είναι φτιαγμένος από χώμα, κι ότι σε χώμα θα καταλήξει. Κι αυτός ο άνθρωπος διακρίνεται, από την υπερηφάνεια με την οποία επιδεικνύει την άγνοιά του.
Αλλά δεν ήθελα να πω για αυτό το είδος ανθρώπου, το οποίο πάντα φοβάμαι (η άγνοια είναι ιστορικά η μήτρα του φασισμού) και πάντα απομακρύνομαι από κοντά του, όσο για την ανάγκη που έχουμε όλο και πιο έντονα, να ξεπεράσουμε τα όριά μας, να σβήσουμε τις καθαρές γραμμές, να μπερδευτούμε με τους ανθρώπους, τις ιδέες, τα ερωτήματα και τις απαντήσεις.
Οι μέρες που περνάμε μας κάνουν φοβικούς και μικροπρεπείς, μας περιορίζουν στον σκοτεινό εαυτό μας (σε αυτόν που κατάγεται από τα ερπετά) και απωθούν τα καλύτερα χαρακτηριστικά μας.
Πολλοί ελπίζουν ότι όταν θα έρθουν οι καλύτερες μέρες, θα γίνουν κι εκείνοι καλύτεροι, αλλά δεν πάει έτσι. Αν έρθουν κάποτε οι ευτυχισμένες μέρες, κατά πάσα πιθανότητα θα μας βρουν ακόμα βουτηγμένους στο βουνό με τα σκουπίδια.
Πολλοί μάλιστα είναι τόσο σίγουροι για τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους, που δεν βλέπουν καν πόσο βουτηγμένοι είναι μες στα σκουπίδια.
Αν τώρα, λοιπόν, δεν γίνουμε καλύτεροι, αν τώρα δεν γελάσουμε, δεν αφιερωθούμε, δεν κάνουμε αυτά που επιθυμούμε και μπορούμε, ε, δεν θα τα κάνουμε ποτέ. Άλλωστε οι ευτυχισμένες μέρες δεν έρχονται ποτέ από μόνες τους, πρέπει κάτι να κάνουμε κι εμείς γι’ αυτό…

Αποχρώσεις 15.11.11

Και τελικά ποιος κέρδισε με τη μεταβατική κυβέρνηση;

Το Σάββατο το πρωί, η βόλτα στο κέντρο της πόλης, δεν είχε βρει ακόμα απαντήσεις. Ποιος κέρδισε τελικά από τη συγκυβέρνηση; Το ΠΑΣΟΚ ή η Νέα Δημοκρατία; Θα φύγει κι από το κόμμα ο Γιώργος Παπανδρέου, θα κυβερνήσει ο Αντώνης Σαμαράς;
Το γκάλοπ μεταξύ φίλων και γνωστών στο δρόμο, δεν έδωσε καθαρές απαντήσεις. Ακόμα χειρότερα, οι απαντήσεις ήταν όσοι και οι ερωτώμενοι.
Τη δεκαετία του ’60 κάποιος πολιτικός αναρωτήθηκε «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;», ενώ ένας άλλος κήρυξε ανένδοτο ενάντια σε αυτούς που κρύβονταν πίσω από τις κουρτίνες της εξουσίες. Κι όμως, και οι δύο εκείνοι πολιτικοί, των οποίων οι απόγονοι συνέχισαν να κυβερνάν τη χώρα μέχρι σήμερα, εκείνοι οι δύο μεγάλοι πολιτικοί, ο Καραμανλής και ο Παπανδρέου, όταν είχαν στα χέρια τους την εξουσία και την ελέγχαν, ούτε απορίες είχαν, ούτε στο δρόμο της σύγκρουσης κατέβαιναν.
Για να απαντήσουμε συνεπώς ποιος κέρδισε αυτές τις μέρες τις δικές μας, πρέπει να δούμε ποιος κατέχει ακόμα την εξουσία.

Στο πολιτικό πεδίο, η διακυβέρνηση παραμένει στα χέρια του ΠΑΣΟΚ, με την προσθήκη της ΝΔ και του ΛΑΟΣ. Και τα τρία αυτά κόμματα συνεπώς είναι κερδισμένα. Η αποτυχία δε της πολιτικής της προηγούμενης κυβέρνησης Παπανδρέου, κάνει ακόμα πιο σαφές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία αλλαγή σκηνικού, με τρία τουλάχιστον κόμματα να βάζουν γερό πόδι στο θώκο της εξουσίας.
Το ΠΑΣΟΚ καταφέρνει να έχει ακόμα υπουργούς παρόλο που έχει οδηγήσει τη χώρα σε μία απίστευτη ύφεση και έχει αυξήσει τους ανέργους στο 1 εκατομμύριο κοντά. Το γεγονός επίσης ότι ένα κόμμα του 30% κι ένα άλλο του 5% μόλις πριν από δύο χρόνια, καταφέρνουν σήμερα κι έχουν πάνω από τέσσερις υπουργούς, συνιστά επιτυχία.

Ο Γιώργος Παπανδρέου βέβαια χάνει, αφού κανείς δεν πιστεύει και δεν θέλει να πιστέψει ότι μπορεί να επανακάμψει με την ίδια πολιτική του μνημονίου. Ο Αντώνης Σαμαράς όσο κερδίζει από τη μία μεριά που είπαμε- που έκανε δηλαδή ξανά τη ΝΔ κόμμα εξουσίας- άλλο τόσο χάνει από την άλλη, από την κομματική του βάση που δεν μπορεί να πιστέψει πως συγκυβερνά με όσους ήθελε να διώξει «με ελικόπτερο». Ο Γιώργος Καρατζαφέρης κερδίζει περισσότερο από όλους γιατί από τα «άκρα» που τον είχε εξορίσει ο Καραμανλής, έρχεται στο κέντρο, αποκτώντας μάλιστα και κεντρώο πολιτικό προφίλ και πρόγραμμα. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα πει και η βάση του βέβαια στις εκλογές ειδικά όσοι πίστευαν μέχρι σήμερα ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι οι «ξένοι».
Α, τι θα γίνει στις εκλογές; Αν γίνουν ποτέ- γιατί χλωμό το βλέπουμε για τις 19 Φεβρουαρίου- αναμένεται να γίνει χαμός. Ποιος είδε το μνημόνιο και δεν το φοβήθηκε… Ή αλλιώς όλοι θα κάνουν ότι δεν κατάλαβαν πώς βρέθηκαν υπουργοί από τη μία μέρα στην άλλη. Απεταξάμην το μνημόνιο, απεταξάμην…

Αποχρώσεις 15.11.11

Απολογισμός που αλλάζει το παρελθόν

Και χίλια χρόνια να περάσουν εμείς δεν θα καταλάβουμε ποτέ πώς φτάσαμε στη χρεοκοπία. Και είναι λογικό να χανόμαστε γιατί δεν είμαστε όλοι στην ίδια θέση, δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ευθύνες, δεν έχουμε καν τις ίδιες ανάγκες. Κι από ταχύτητες, χιλιάδες, ο καθένας μας κι από μία. Καλό θα ήταν βέβαια σε λιγότερο από  χίλια χρόνια, να καταφέρουμε να κάνουμε έναν κάποιο απολογισμό, γιατί αυτό θα μας βοηθήσει να κάνουμε ένα καλύτερο βήμα στη συνέχεια.

Όμως και ο απολογισμός ύποπτος μου φαίνεται. Γιατί κι αυτός, ή τέλος πάντων αυτό το είδος απολογισμού που μας προτείνεται, λειτουργεί πάνω μας σαν πρέσα, σαν βάρος που μας πιέζει προς συγκεκριμένες οδούς. Στην ουσία, αυτές τις μέρες, όταν κάνουμε τον όποιο απολογισμό, προσωπικό ή συλλογικό, καθοδηγούμαστε να μετράμε τα «πόσα φάγαμε», «πόσα δανειστήκαμε», «πόσα σπαταλήσαμε». Όταν όμως ο ρυθμός της ανάπτυξης της χώρας ήταν 5% κάθε χρόνο, αυτό θεωρούνταν επιτυχία του κυβερνητικού έργου, επιτυχία δηλαδή κάποιου σχεδιασμού, κάποιων συγκεκριμένων πολιτικών. Ανάλογα ήταν και με το Χρηματιστήριο, το οποίο όταν έτρεχε σαν φεράρι, όλα ήταν καλά και έρχονταν σαν αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής των τότε κυβερνήσεων. Όταν το χρηματιστήριο έπεσε στα τάρταρα, οι πολιτικοί είπαν στον κόσμο «ας προσέχατε πού επενδύετε τα λεφτά σας».

Είναι αξιοσημείωτο μάλιστα ότι μέρος του πολιτικού προσωπικού του 2000 επανακάμπτει στη νέα συμμαχική κυβέρνηση, οπότε είναι σαν μας λένε ότι εκείνοι, οι πολιτικοί,δεν ευθύνονται.

Ο απολογισμός που μας ωθούν να πράξουμε, είναι ένα καλά μελετημένο σχέδιο ώστε να επανασχεδιαστεί το παρελθόν έτσι ώστε σε λίγα χρόνια κανείς να μην θυμάται τι έγινε στην Ελλάδα τις δεκαετίες του ’90 και στη συνέχεια. Αυτό που θα μείνει να θυμόμαστε είναι ότι ευθύνονται για όλα προσωπικά οι Έλληνες.

Αποχρώσεις 12.11.11

Γιατί ο Αρμένης τα καίει όλα στο Όλα είναι δρόμος του Βούλγαρη

Η ποδηλάτισσα στο δρόμο κινούνταν στη μέση της οδού, έχοντας φτιάξει πίσω της μια μεγάλη ουρά που κινούνταν στο ρυθμό των 15 χιλιομέτρων της. Της κόρναρα ελαφρά και φάνηκε να δυσανασχετεί αλλά κατάφερε να κινηθεί στην άκρη του δρόμου. Όσο κι αν δεν ακούγεται πολιτικά ορθό, οι δρόμοι δεν ανήκουν στα ποδήλατα. Ανήκουν και στα ποδήλατα, και στα αυτοκίνητα και στους πεζούς. Ανήκουν ακόμα και στα αδέσποτα και να το θυμούνται αυτό όσοι τα βάζουν σημάδια με τους προφυλακτήρες.  Κι ακόμα κι ένας οικολογικός τρόπος ζωής όπως η πεζοπορία ή το ποδήλατο δεν μπορούν να δρουν κατά των άλλων τρόπων ζωής.

Και οι νέοι οδηγοί το παθαίνουν αυτό. Κινούνται πάντα στο μέσο του δρόμου, κοντά στη διαχωριστική γραμμή με τον κίνδυνο να πέσουν πάνω στους απέναντι, έχοντας όμως φόβο μήπως βρεθούν εκτός αν κινηθούν στην άκρη του δρόμου
Η μέση οδός θεωρείται έτσι κι αλλιώς ασφαλής. Από μικροί μαθαίνουμε να μην ξεχωρίζουμε, να κινούμαστε με τη μάζα, να μην διαφοροποιούμαστε. Μας ζητάνε βέβαια να υπερκεράσουμε τους αντιπάλους, να υπερνικήσουμε τις αντιξοότητες και να πετύχουμε, αλλά χωρίς να φαίνεται η αλαζονεία μας, χωρίς να συγκεντρώνουμε τα βλέμματα πάνω μας.
Γι’ αυτό και τελικά σπάνια ευχαριστιόμαστε την επιτυχία μας ακόμα κι αν έρχεται με τίμιο τρόπο. Αντίθετα, οι περισσότεροι, δεν αισθάνονται ποτέ ικανοποίηση, αφού η επιτυχία τους συνδέεται πάντα με την κατίσχυση επί του άλλου. Νικάω, επειδή χάνει και ο άλλος.
Η αντίφαση όμως είναι εντυπωσιακή. Αν το μήνυμα που λαμβάνει η κοινωνία είναι ότι πρέπει να είσαι και πετυχημένος και συντηρητικός, αν το πρότυπο της επιτυχίας είναι να είσαι ταυτόχρονα κυρίαρχος αλλά και «καλό παιδί», τότε δεν θα πετύχεις το στόχο. Γιατί στον άνθρωπο δεν μπορεί να μπει το χαλινάρι του μέσου όρου. Αντίθετα, η κοινωνία είναι σύνολο και όχι άθροισμα, είναι συμπύκνωση, σύνθεση της διαφορετικότητας και όχι πρόσθεση.
Από ένστικτο βέβαια οι Έλληνες την κατάλαβαν την αντίφαση και αντιστάθηκαν. Κυριολεκτικά τα έκαψαν όλα, όπως κάνει στο τέλος ο Αρμένης στο Όλα είναι δρόμος του Παντελή Βούλγαρη. Αφού σπάσει ακόμα και τους νιπτήρες στα πόδια της τραγουδίστριας στο σκυλάδικο, στο τέλος θα το κάψει κι αυτό και θα καεί και ο ίδιος στο αιώνιο πυρ των εσωτερικών απωθημένων μας. Ο δρόμος του συντηρητισμού που μας δίδαξαν τόσα χρόνια και της ισοπέδωσης κατέληξε στο να τα καίμε όλα στο βωμό της ατομικής επιτυχίας. Τι περίεργο…

Αποχρώσεις 10.11.11

Πλήρης ματαίωση

Η ματαίωση είναι χειρότερη από την προσδοκία. Κι αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι μία πλήρης ματαίωση. Ματαίωση όχι μόνο των προσδοκιών αλλά κάθε αίσθησης της πραγματικότητας. Νιώθεις ότι δεν ζεις σε αυτή τη χώρα, αλλά σε κάποια χαμένη πατρίδα, σαν αυτή που ψάχνουν οι φίλοι του μεταφυσικού. Και όταν ψάχνεις τη χαμένη Ατλαντίδα ελπίζεις ότι θα βρεις θησαυρούς και απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα. Στη χαμένη πατρίδα που μας παραπέμπει το παρόν σήμερα, δεν βρίσκεις παρά μόνο νέα ερωτήματα.
Κάναμε όλο αυτόν τον κύκλο των τελευταίων δέκα ημερών για να καταλήξουμε ότι νέος πρωθυπουργός μπορεί να είναι και ο βουλευτής μίας επαρχιακής πόλης. Γιατί όμως δεν τον εκλέγαμε εξ αρχής; Γιατί δεν τον εξέλεξε το κόμμα του πρώτα πρόεδρο, με τις εσωκομματικές διαδικασίες και πρέπει να το κάνουν τώρα με την απουσία τους οι Έλληνες κάτω από την τρομερή πίεση του χρέους και της απώθησης με την οποία μας αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι; Αυτό που ζούμε είναι η ματαίωση και της δημοκρατίας όπως την ξέραμε. Αυτή είναι μία μεταμοντέρνα δημοκρατία.
Πρωθυπουργό θα βρούμε σήμερα, αύριο. Και κυβέρνηση θα αποκτήσουμε, δεν υπάρχει αμφιβολία. Όμως έχει χαθεί η ελπίδα. Και έχει χαθεί και η αξιοπιστία. Ποιος θα είναι αυτός θα μπορέσει να ανορθώσει τη χώρα όταν δεν μπορεί σήμερα να πειστεί ο Έλληνας ότι υπάρχει χώρα, σύστημα, θεσμοί.
Μπορεί να μην πρέπει να λέμε μεγάλες κουβέντες για εκτροπή και άλλα τινά. Μπορεί να τα έχουμε ξαναδεί όλα στην πολιτική μας ιστορία. Όμως τελικά θα ήταν καλύτερο να πάμε σε εκλογές. Ήδη θα ήμασταν στη δεύτερη εβδομάδα.

Αποχρώσεις 10.11.11

Το αστείο με τους ψεκασμούς

Οι θεωρίες συνομωσίας είναι αστείες και φτιάχνουν μια καλή συζήτηση μεταξύ φίλων… φτάνει να μην τις πιστεύεις. Γιατί αν τις πιστεύεις, τότε μπορεί να διαλυθούν ακόμα και οι καλύτερες φιλίες. Η άνοδος του ναζισμού χτίστηκε ακριβώς πάνω στην  εμπέδωση τέτοιων θεωριών όπως ο δήθεν υπονομευτικός ρόλος των εβραίων πλουτοκρατών ή τα σαμποτάζ των κομμουνιστών. Τα ψέματα για τους εβραίους ειδικά, έχουν ιστορικό βάθος αφού ξεκινάνε από το ότι «σταύρωσαν το Χριστό» (εξ ου και το έθιμο του καψίματος του Ιούδα) και φτάνουν μέχρι τη συγγραφή των πλαστών Πρωτοκόλλων. Καταλαβαίνει δηλαδή κανείς ότι το αστείο μπορεί να υποκρύπτει πίσω μια ολόκληρη γενοκτονία, άρα παύει να είναι αστείο.
Το ίδιο γίνεται και με τα ρατσιστικά ανέκδοτα τα οποία θα έχετε προσέξει είναι τόσο ευρηματικά όσο πιο σκληρά αποδομούν τον «άλλο». Σκεφτείτε πόσο αγαπούν οι Έλληνες την πατρίδα τους που κατέληξαν να λοιδορούν τους τόσο βασανισμένους Ποντίους. Άρα και το ανέκδοτο παύει να είναι αστείο όταν πατάει πάνω σε βαθύτερες διεργασίες μίσους στην ψυχή εκείνου που το λέει.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει η ζωή μας να αποστεγνωθεί από το χιούμορ. Δεν είναι κακό μεταξύ φίλων, μεταξύ δηλαδή ανθρώπων που έχουν κατακτήσει ένα επίπεδο κατανόησης, να διαπερνά την ατμόσφαιρα και λίγος σαρκασμός. Οι πρώτοι άλλωστε που αυτοσαρκάζονται είναι όλοι όσοι βλέπουν στην προέλευσή τους μερικά σταθερά χαρακτηριστικά. Πόσοι εβραίοι στο θρήσκευμα δεν παράγουν καταπληκτικό χιούμορ με την εβραϊκότητα; Ποιος θα ήταν ο Γούντι Άλεν αν δεν έκανε τέτοιο χιούμορ μεταξύ άλλων. Ή πόσες ιστορίες δεν διηγούμαστε τελευταία στην Ελλάδα για τον υπάλληλο του Δημοσίου; Όποιος δε, έχει, δει στο θέατρο τη «Βαβυλωνία» θα θυμάται ότι ο κάθε ήρωας είχε και ένα τυπικό χαρακτηριστικό από την καταγωγή του, ένα «κουσούρι», κάτι που βλέπουμε και στον Καραγκιόζη με τον Νιόνιο ας πούμε ή με τον Μπάρμπα Γιώργο.
Άρα, ένα αστείο ή μια απόφανση, λειτουργεί μόνο όταν είναι σαφές το επίπεδο μέσα στο οποίο διατυπώνεται και ξεκάθαροι οι όροι διατύπωσης.
Τη θολούρα την εκμεταλλεύονται ακριβώς εκείνοι που δεν δηλώνουν τους στόχους τους. Έτσι, για παράδειγμα, είναι χαρακτηριστικό, ότι οι περισσότεροι Έλληνες ζητάνε σήμερα κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, από εκείνους που μέχρι σήμερα ονόμαζαν «προδότες», «πουλημένους», «όργανα» ξένων κέντρων κλπ. Κάποιοι δε, που έχουν κάνει επάγγελμα τον πατριωτισμό είναι οι πρώτοι που ζήτησαν κυβέρνηση ενότητας από τον πρωθυπουργό.
Προσωπικά, λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη τον συνομιλητή μου όταν μου λέει πως μας ψεκάζουν (ποιοι άραγε;) τα αεροπλάνα στον ουρανό. Γιατί μπορεί αυτό που λέει να είναι εκδήλωση μια απλής ανησυχίας για τον κόσμο και τις πληροφορίες που δεν έχει τη δύναμη να ελέγξει πια λόγω της πολυπλοκότητας της πραγματικότητας. Μπορεί όμως να είναι και μια εκδήλωση μίσους που στην ουσία εννοεί ότι ο ίδιος θα ήθελε να είναι τελικά στη θέση εκείνων που ψεκάζουν. Όποιοι παίρνουν σοβαρά τις θεωρίες συνομωσίας, θέλουν οι ίδιοι να γίνουν συνομώτες και ελεγκτές. Ας το θυμόμαστε την επόμενη φορά που κάποιος θα πει στην παρέα ότι «μας ελέγχουν».

Αποχρώσεις 5.11.11

Σεβασμός στη δημοκρατία

Από την επόμενη εβδομάδα θα είμαστε είναι αλήθεια μία άλλη χώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα είμαστε και μία καλύτερη χώρα. Μπορεί να χρεοκοπήσουμε πλήρως, μπορεί και να συνεχίσουμε να είμαστε χρεωμένοι αλλά με την κάλυψη της διεθνούς «δανειακής σύμβασης» όπως τη λέμε εσχάτως. Η εβδομάδα που μας πέρασε όμως ήταν το τέλος μια περιόδου. Θα λέγαμε μιας «ολόκληρης περιόδου», αλλά το ιστορικό της βάθος δεν είναι παρά 18 μήνες, από όταν δηλαδή ξεκίνησε αυτή η μεγάλη περίοδος του μνημονίου.

Αυτό που δεν ομολογήθηκε αυτές τις ημέρες είναι ότι το μνημόνιο απέτυχε. Απέτυχε οικονομικά, αφού χρειάζεται πλέον «κούρεμα» του χρέους για να προχωρήσει στοιχειωδώς η οικονομία, ενώ το μνημόνιο ήταν ακριβώς μια αντίθετη διαδικασία που προέβλεπε χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας ώστε η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές μέσα στο 2012.

Το μνημόνιο όμως απέτυχε πολιτικά, κι αυτό είναι κάτι που μόνο ψιθυριστά ακούγεται. Κι απέτυχε γιατί έφερε την κυβέρνηση σε μία δεινή θέση, ανάμεσα σε γκρεμούς και ανυπέρβλητα χάσματα. Αν είχε εξασφαλιστεί όπως έλεγαν ευρεία πολιτική συναίνεση, αν δεν ήταν παρά μειοψηφίες όσοι αντιδρούσαν, τότε η κυβέρνηση θα παρέμενε στη θέση της και δεν είχαν μπει στην ατζέντα ούτε το δημοψήφισμα, ούτε οι πρόωρες εκλογές και σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας. Είναι η αποτυχία της πολιτικής της κυβέρνησης που την οδήγησε σε ένα τόσο ασφυκτικό πλαίσιο και σε καμία περίπτωση αυτή η αποτυχία δεν μπορεί να αποδοθεί σε «αποστασίες», συνομωσίες ή δήθεν υπονομευτικές πολιτικές της αντιπολίτευσης.

Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο μετά τη μεταπολίτευση για όσα ζούμε σήμερα στο πολιτικό σκηνικό και το όλο κλίμα, με τις αναλογίες του βέβαια, ταιριάζει με τα γεγονότα του ’65. Ηγεσίες χωρίς μεγάλες δυνατότητες κι ένα βυθισμένο στην αφασία πολιτικό σύστημα, αδυνατεί να ακούσει και να αφουγκραστεί τις κοινωνικές διεργασίες και αφήνει χώρο στις εξωθεσμικές παρεμβάσεις.

Ας προσθέσουμε σε αυτό το κλίμα και το διεθνές πλαίσιο, που είναι έτσι δομημένο πια, που αδυνατεί να δει τις διαφορές και τις ιδιαιτερότητες των μικρών κρατών.

Στο μεταίχμιο που ζούμε, ας θυμόμαστε ότι ο μόνος ασφαλής δρόμος που έχουμε να πορευτούμε είναι ο σεβασμός στη δημοκρατία. Τα υπόλοιπα θα βρεθούν με λίγη περισσότερη θέληση από όλους.

Αποχρώσεις 5.11.11

Καταστρέφοντας την Ουτοπία

Το ευρώ δεν είναι κακή ιδέα. Ούτε η σταθερότητα στις ισοτιμίες. Κακή ιδέα ήταν η ευρωζώνη, το σύμφωνο σταθερότητας, το Μάαστριχτ. Κι όταν το κατάλαβαν αυτό στην Ευρώπη προσπάθησαν να φτιάξουν κι ένα πολιτικό κείμενο, τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, που όμως ήταν και είναι τραγικά ανεπαρκής για να ενοποιήσει πολιτικά τις πολύ μεγάλες οικονομικές ανισότητες.

Η πόλωση με τη δραχμή είναι τελείως λάθος κι έχουν ευθύνη όσοι προσεγγίζουν έτσι τέτοια θέματα, όπως η κρίση. Γιατί ο καθηγητής των Οικονομικών μπορεί να μιλάει για ένα εθνικό νόμισμα έχοντας στο μυαλό του ένα σύστημα ισορροπιών σε διεθνές πεδίο και συνυπολογίζει διάφορες παραμέτρους που μπορεί να οδηγούν σε συνύπαρξη τις εθνικές οικονομίες ακόμα και χωρίς Ενώσεις. Ο χτυπημένος από την κρίση, όμως Έλληνας, ειδικά αν έχει ακόμα μέσα του ίχνη από την εθνικοστερεοτυπική εκπαίδευσή του, φαντάζεται την επιστροφή στη δραχμή ως μια σχεδία διάσωσης, ως ένα νέο ταξίδι στην ουτοπία της αυτονομίας και της υπερηφάνειας. Στον κόσμο της χρηματοπιστωτικής οικονομίας, όμως, δεν υπάρχουν νησιά για να ναυαγήσουν ευτυχισμένοι ερημίτες.

Και δεν θέλουμε όλοι να γίνουμε ερημίτες. Η ιδέα μια ενωμένης Ευρώπης, παραμένει μια καλή ιδέα. Και μια ένωση δεν γίνεται πάντα με τους δικούς μας όρους αλλά και με τους όρους των άλλων. Το ερώτημα λοιπόν ναι ή όχι στην ευρωζώνη, μπορεί απλά να απαντηθεί με ένα «όχι», αλλά δεν θα γίνει γόνιμο όσο δεν απαντάται και το σε ποια παράδοση θέλουμε να ανήκουμε, ποια παράδοση θέλουμε να συνεχίσουμε.

Δεν θέλουμε άραγε να είμαστε κομμάτι της παράδοσης του Διαφωτισμού, δεν θέλουμε να εμπνεόμαστε από τις μεγάλες ευρωπαϊκές επαναστάσεις, από τα ανθρώπινα επιτεύγματα; Νομίζει κανείς ότι θα γινόταν ποτέ η Ελληνική Επανάσταση αν δεν υπήρχε ο Κοραής; Αλήθεια πιστεύουμε ότι τη μοναδική αλήθεια κατέχει ακόμα ο Μακρυγιάννης;

Η απογοήτευση που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες προέρχεται κι από αυτήν την αδυναμία αυτοπροσδιορισμού, από την αδυναμία να βρούμε ιδέες που θα μας κάνουν πιο σίγουρους για τον εαυτό μας. Γι’ αυτό και αφήνουμε χώρο στους θιασώτες του απομονωτισμού. Στη δεξιά του εθνικού ανάδελφου και των φυλετικών πολέμων και στην αριστερά που βλέπει τους Ευρωπαίους εργάτες ως «πουλημένους στο κεφάλαιο» και ονειρεύεται αλβανικά κολχόζ. Ακόμα και οι αναρχικοί πια, σκέφτονται μόνο το κάψιμο. Δεν έχει σημασία αν αυτές είναι οικτρές μειοψηφίες. Σημασία έχει ότι στον κυρίαρχο λόγο, δεν ακούγεται καμία άλλη συζήτηση περί του ποιοι είμαστε. Λέμε πολλοί για το ποιοι ήμασταν, κάνουμε πολλές αναλύσεις για το κόστος ζωής μας, αλλά δεν τοποθετούμε τον εαυτό μας σε κανένα σχήμα στο μέλλον. Είναι απογοητευτικό ότι έχουμε καταστρέψει κάθε δρόμο προς την ουτοπία.

Αποχρώσεις 4.11.11

Από τη μία φέτα καρπούζι… στη μυθολογία

Εδώ και μία δεκαετία περίπου ένας αστικός μύθος που αναπαράγεται σταθερά στην τοπική μας κοινωνία και σε ολόκληρη την ελληνική επαρχία είναι ότι «οικολόγοι ρίχνουν στα βουνά λύκους και φίδια». Τελευταία κάποιοι πρόσθεσαν και τα αγριογούρουνα, όμως επειδή οι κυνηγοί έχουν σταματήσει να κυνηγούν σχεδόν τίποτα άλλο πια κι έχουν πέσει με μανία στο κυνήγι των γουρουνιών που έχουν κατακλύσει τα πεδινά χωριά, κανείς δεν το συνέχισε.
Το ότι κανένας οικολόγος δεν μπορεί  και δεν θέλει να πηγαίνει βόλτες στα βουνά τα φίδια και το αδιαμφισβήτητο δεδομένο ότι τα άγρια ζώα δεν αναπαράγονται με… τεχνητό τρόπο, δεν απασχολεί κανέναν. Ο αστικός αυτός μύθος πιθανά να προέκυψε από το ότι κάποιες ομάδες μάζευαν ζώα για να τα προστατέψουν όπως έκανε ο Αρκτούρος με τις αρκούδες. Το να προστατεύεις ζώα στη χώρα μας έμοιαζε και μοιάζει πρωτότυπο και περίεργο.
Επίσης, στη συντηρητική κοινωνία μας είχε προκαλέσει παλιότερα μεγαλύτερη εντύπωση ακόμα ότι κάποιοι ήθελαν να προστατεύσουν τις χελώνες ή τις φώκιες. Ήταν ωραίο να βλέπεις ντοκιμαντέρ στην ΥΕΝΕΔ για τα νησιά Γκαλαπάνγκος, αλλά όχι να σώζεις τις γκουστερίτσες στον τόπο σου. Κι ας μαθαίνουν για τη Βιολογία και τα οικοσυστήματα τα παιδιά μας στο σχολείο.
Στην πράξη όμως αυτό που αποκαλύφτηκε μέσα στα χρόνια είναι ότι οι «οικολόγοι» μπορεί να γίνουν απειλητικοί για τα μικρά και τα μεγάλα συμφέροντα, οπότε αν τους ρίξεις λίγη λάσπη παραπάνω δεν πειράζει.

Επιπλέον, η οικολογική παράδοση στην Ελλάδα ήταν πολύ φτωχή, τόσο που δεν μπορούσες να φανταστείς ότι σου χρειάζεται στην καθημερινότητά σου. Μέρος της για παράδειγμα είναι η καταναλωτική συνείδηση που σου μεταφέρει έναν τρόπο ζωής ο οποίος αφενός μειώνει τη βλάβη στο περιβάλλον, αφετέρου βοηθάει και στην τσέπη σου. Κι εδώ θέλαμε να καταλήξουμε. Οι Έλληνες μετανάστες όταν γύρισαν στην Ελλάδα κορόιδευαν τους Γερμανούς ότι αγοράζουν μία φέτα καρπούζι από το μανάβη. Ή προτιμούν τα μικρά φρούτα για να τρώνε ένα κάθε φορά. Φυσικά στην Ελλάδα που τα έχουμε άφθονα, εμείς πετάμε το μισό καρπούζι «γιατί χάλασε».

Πώς γίνεται όμως, εμείς που παράγουμε τα φρούτα που τρώνε οι Γερμανοί να είμαστε τόσο φτωχοί; Και πώς μας έπεισαν να αγοράζουμε τα αυτοκίνητά τους και να πετάμε τα φρούτα μας;
Η απάντηση δίνεται μόνο αν κατανοήσεις μεταξύ των άλλων και πόσο αντιοικολογική και καταστροφική για τη φύση είναι η ζωή των Ελλήνων. Πλέον καταστρέφει και εμάς τους ίδιους.

Αποχρώσεις 2.11.11

Αλλάζουν εκ των άνω το πολιτικό σύστημα

Πριν από χρόνια, σε κάποια προεκλογική περίοδο, είχε επισκεφτεί τα Γιάννενα, στην καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ ο Γιάννης Μπανιάς και ο Μανώλης Γλέζος. Κι εκεί που καθόμασταν στο παλιό, καλό Ξενία, ρωτήσαμε τον Γλέζο για τα δημοψηφίσματα, αφού η άμεση δημοκρατία ήταν και είναι ένα θέμα που θέτει πάντα δημόσια ο παλαίμαχος πολιτικός. Μπορεί η Αριστερά να κερδίσει ποτέ ένα δημοψήφισμα; Ο Μανώλης Γλέζος μας απάντησε ότι το παλεύεις, ότι θέτεις το ερώτημα στον κόσμο μαζί με τις δικές σου απαντήσεις και αγωνίζεσαι να γίνουν πλειοψηφικές.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, ανακάλυψε σήμερα την ανάγκη ενός δημοψηφίσματος και σε αντίθεση με τον Γλέζο που είχε δοκιμάσει μια εκ των κάτω άσκηση πολιτικής στο χωριό του στη Νάξο, ο πρωθυπουργός δεν έχει δοκιμάσει ποτέ και δεν έχει μετάσχει ποτέ σε κανένα αμεσοδημοκρατικό πείραμα. Ήταν πάντα ισχυρό μέλος του πολιτικού συστήματος και το υπερασπίζεται με κάθε ευκαιρία. Θα αλλάξει κάτι τώρα;

Αφήνει περιθώρια
Το δημοψήφισμα δεν είναι εκτός πολιτικού πλαισίου, θα λέγαμε όμως ότι ποτέ δεν ήταν και αγαπητό στην πολιτική εξουσία του τόπου. Αρχικά το είχαν εξορίσει στις δικαιοδοσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας και μόνο πρόσφατα το έφεραν πιο κοντά στη Βουλή. Και μόνο γι’ αυτό το λόγο, μόνο δηλαδή ότι διασπά παγιωμένες συντηρητικές λογικές, θα έπρεπε να είμαστε υπέρ των δημοψηφισμάτων. Και μπορεί σήμερα, να μην γίνεται κατανοητό γιατί μια «ισχυρή», σύμφωνα με δηλώσεις της μέχρι πριν από λίγες μέρες, κυβέρνηση προχωρά σε μια τέτοια πρωτοβουλία, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να κάψουμε πρωτοβουλίες που αφήνουν περιθώρια δράσης στη λαϊκή βούληση.
Το γεγονός ότι διαφωνούν κόμματα, τραπεζίτες ή οικονομικοί παράγοντες (άλλοι πάντως συμφωνούν) αποδεικνύει επίσης, ότι κάποιοι φοβούνται το «όχι» γιατί απειλούνται τα συμφέροντά τους- χωρίς βέβαια να σημαίνει αυτό, ότι τα συμφέροντα αυτά απειλούν και την κυβέρνηση, όπως η ίδια διατείνεται.

Χωρίς ευθύνες;

Το πρόβλημα που έχει αυτό το δημοψήφισμα είναι ότι μοιάζει με προάγγελο αλλαγής στο πολιτικό σύστημα εκ των άνω. Πάνω στα νέα δεδομένα που δημιουργεί, διαμορφώνονται ήδη νέοι σχηματισμοί που διασχίζουν εγκάρσια τα δύο μεγάλα κόμματα και ενισχύονται από κινήσεις και των μικρότερων κομμάτων. Και δεν θα ήταν πρόβλημα μια αλλαγή στο πολιτικό σύστημα- αντιθέτως μοιάζει αυτονόητη ανάγκη- αν δεν επιχειρούνταν να γίνει με όρους που να διασφαλίζει ότι το παλιό πολιτικό σύστημα θα μείνει στη λήθη χωρίς να πληρώσει το κόστος για την κρίση που το ίδιο δημιούργησε.
Οπότε το ερώτημα είναι: Μπορεί να γεννηθεί κάτι καινούργιο μέσα από τα παλιά υλικά;

Αποχρώσεις 2.11.11

Ο ηλικιωμένος που διαβάζει τις ανακοινώσεις με τις κηδείες στην πλατεία

Ο ηλικιωμένος άνδρας έχει σκύψει και διαβάζει το ταμπλό με τις κηδείες μπροστά στην Πλατεία Πάργης. Μου προκαλεί ένα αντιφατικό συναίσθημα: Το βρίσκω τρυφερό να ψάχνεις ανάμεσα στους νεκρούς κάποιον που μπορεί να γνωρίζεις, έναν φίλο που έχεις καιρό να μάθεις νέα του, έναν παλιό συμμαθητή. Είναι όμως και θλιβερή αυτή η ενασχόληση με τον κόσμο των "άλλων", αυτή η βαθμιαία αποχώρηση από τούτη τη ζωή και η εξοικείωση με τον κόσμο των πεθαμένων.

Δελφινάκια στο Κάθισμα στη Λευκάδα

Δεν είναι δελφινάκια, αλλά τα παιδιά μας που παίζουν στο λυκόφως. Κάθισμα, Λευκάδα, Ιούλιος, περιμένοντας τον ήλιο να πέσει. Δελφίνια είχαμε δει πέρυσι, στο βάθος στο πέρασμα ανάμεσα στα ιστιοπλοϊκά, στη Νικιάνα, μπροστά στον "Πανταζή".

Είμαστε και στον Ηλεκτρονικό Αναγνώστη

Στο καταπληκτικό του blog Ηλεκτρονικός Αναγνώστης, ο Μιχάλης Καλαμαράς ανέβασε τη συζήτηση που είχαμε κάνει μαζί και μαζί με τον Γιάννη Πλιώτα των Βορειοδυτικών εκδόσεων, στην εκπομπή μου Αποχρώσεις στο Ioannina tv (ITV). Δείτε την εκπομπή εδώ.
Αυτό που μου άρεσε από αυτήν την εκπομπή προσωπικά, ήταν ότι οι δύο καλεσμένοι, γνώριζαν για ποιο πράγμα μιλούσαν και είχαν τον τρόπο να το εξηγήσουν και στους θεατές που δεν γνώριζαν.
Το να ξέρεις για ποιο πράγμα μιλάς, ειδικά στο δημόσιο χώρο, είναι νομίζω μία σπάνια, πολιτική θα την ονόμαζα, αξία.

Πού χάνεται η θάλασσα;

Ρουφήχτρα σε σχήμα κλεψύδρας ρουφάει τη θάλασσα στην Πάργα. Ανυπολόγιστες οι συνέπειες... (χε,χε)!

Στο Μώλο, στο Υπερωκεάνειο, μετρώντας το χρόνο

Καφές, εφημερίδες, χρόνος, σκέψεις, όχι κατ' ανάγκη ζοφερές. Στο Μώλο, στα Γιάννενα, στην άκρη από το Υπερωκεάνειο. Η πιο ενδιαφέρουσα είδηση στην εφημερίδα, η απειλή 2 χρόνων φυλάκισης που αντιμετωπίζει πατέρας στη Σουηδία για τα δύο χαστούκια που έδωσε στον 12χρονο γιο του στο δρόμο.
Στο Μώλο λίγος κόσμος. Μοιάζει με επανόρθωση. Πριν από κάποια χρόνια γίνονταν μάχη για πώς θα καλυφθεί ο ουρανός ώστε όλο και πιο πολλοί να πίνουν καφέ στις καφετέριες. Σήμερα τα μαγαζιά είναι άδεια και μάλλον θα ήταν καλύτερα να βλέπαμε τον ουρανό.
Βγαίνεις για καφέ όταν έχεις λόγο να το κάνεις, αλλιώς πώς...
Την πρώτη μέρα του Φθινοπώρου, τα Γιάννενα ισορροπούν ανάμεσα στη μιζέρια της επαρχίας και τη φωτεινή χαλαρότητα ενός χρόνου που μπορεί ακόμα να προσμετρηθεί...
Δουλειά από τη Δευτέρα πάλι... (και μην ξεχάσω τα παιδιά στο σινεμά και τα φάει ο Κάπτεν Αμέρικα)!

Γιατί τα ελληνικά κακέκτυπα των εντύπων του Μέρντοχ δεν ακολουθούν το παράδειγμά του και σήμερα;

Αφού οι περισσότεροι των ΜΜΕ στην Ελλάδα επικαλούνταν τα έντυπα του Μέρντοχ και την επιτυχία τους για να καλύπτουν τις αθλιότητές τους, γιατί τώρα δεν τα ακολουθούν στην πτώση τους; Ούτε κιχ δεν βγάζουν στην Ελλάδα όσοι μας έλεγαν ότι ο κιτρινισμός τους είναι η "νέα δημοσιογραφία".
Στο μεταξύ βέβαια φρόντισε και η "σοβαρή" δημοσιογραφία να αυτοχειριαστεί οπότε το τοπίο είναι πολύ χειρότερο από αυτό στην Αγγλία ή την Αμερική.

Η προλεταριοποίηση των ταξιτζήδων

Οι ταξιτζήδες αντιδρούν έντονα γιατί γνωρίζουν ότι τους περιμένει μια άγρια προλεταριοποίηση. Το άνοιγμα όμως του επαγγέλματος είναι αναπόφευκτο γιατί πρώτον ο κόσμος αδιαφορεί πλέον για τα αιτήματα των κλειστών ομάδων και δεύτερον γιατί η κυβέρνηση χρειάζεται ένα «θύμα» αυτήν την περίοδο ώστε να δείξει ότι ασκεί μεταρρυθμιστικές πολιτικές- το δοκιμάζει και με τα πανεπιστήμια, αλλά με τα ταξί κάνει πολύ εύκολο γκελ στην «κοινή γνώμη» που χειραγωγείται από τα ΜΜΕ.

Η απελευθέρωση άνευ όρων που επιχειρεί η κυβέρνηση, αρνούμενη ακόμα και το στοιχειώδες του συσχετισμού των αδειών με τον πληθυσμό κάθε περιοχής (αυτό το σημείο το κρατάει για υποχώρηση αν δει ότι αγριεύουν επικοινωνιακά τα πράγματα), θα επιτρέψει σε όποιον θέλει να μπει στη δουλειά. Αν δουλεύει κάθε μέρα επί 16 ώρες, είναι πιθανό- πιθανό λέμε- να βγάλει ένα μεροκάματο. Και φυσικά θα πάρει μερίδιο από όσους ήδη δουλεύουν 16 ώρες για ένα μεροκάματο.
Αυτό ακριβώς είναι προλεταριοποίηση ενός κλάδου που πριν από 20 χρόνια αν δούλευε επί 16 ώρες, μπορούσε να φτιάξει ένα σπίτι και να σπουδάσει τα παιδιά του ώστε να τα κάνει μέλη της μεσαίας τάξης. Κάποιοι λίγοι πλούτιζαν κιόλας με την άτυπη συγκέντρωση αδειών και οχημάτων. Πάνε όμως αυτά…
Το παράδοξο- όχι βέβαια για την κατάσταση στην Ελλάδα- είναι ότι τα ταξί παίζουν ένα τόσο μεγάλο ρόλο ακόμα στην ελληνική κοινωνία. Αυτό γίνεται γιατί αντικαθιστούν τις δημόσιες συγκοινωνίες στην Αθήνα αλλά και σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Περί αυτού όμως, περί δημοσίων συγκοινωνιών, μιλιά στην κυβέρνηση. Γιατί οι μεταρρυθμίσεις δεν μπορούν να αφορούν μόνο όσους θέλουν να μπουν σε ένα επάγγελμα, αλλά και όσους έχουν ανάγκη να μετακινούνται.

Πολλά χρόνια στη Λευκάδα

Η Λευκάδα είναι σαν στρείδι, αποκτά ενδιαφέρον όταν  την ανοίγεις. Μόνο που αυτό μπορεί να σου πάρει πολλά χρόνια.

Πανεπιστήμια χωρίς αξιοκρατία δεν είναι δημοκρατικά

Η κυβέρνηση προωθεί τη "μεταρρύθμιση" στα πανεπιστήμια μέσα στο καλοκαίρι, θέλοντας να αποδείξει ότι έχει τη δύναμη να ασκεί πολιτικές την ώρα που η οικονομία βρίσκεται σε χρεωκοπία. Πολλοί όμως ανταποκρίνονται ζητώντας να τελειώνουμε τώρα με το σπάταλο, αναξιόπιστο και πελατειακό δημόσιο πανεπιστήμιο. Η επόμενη μέρα όμως μπορεί να είναι χειρότερη και στη θέση ενός κακού δημόσιου πανεπιστημίου να έχουμε ένα κακό ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Και πάλι θια αναρωτηθεί ένας τρίτος: Και τι πειράζει; Πειράζει, γιατί εμπεδώνεται η πεποίθηση ότι θα σπουδάζουν μόνο όσοι μπορούν (ή έχουν) και όχι όσοι θέλουν. Αν αλλάξει αυτή η βασική αρχή της δημοκρατίας, τότε η βύθιση στο κακό θα είναι ακόμα ταχύτερη.
Μόνο που στα ελληνικά πανεπιστήμια έχουμε πολύ δημοκρατία ενίοτε, αλλά δεν έχουμε καθόλου αξιοκρατία και αξιοπιστία. Μόνοι μας δηλαδή σε αυτή τη χώρα, βυθιστήκαμε στο κακό και δεν έχουμε καμιά ανάγκη κανέναν να το κάνουμε χειρότερο. Αρκεί ο εαυτός μας...

Τρέχοντας να προλάβεις (Νικιάνα ΙΙ)

Τρέχοντας να προλάβεις αυτό που ένιωσες και απέφυγες να του δώσεις σημασία.
 Μου λένε ότι μετά από δύο τζιν, η μπύρα θα με χαλάσει.  Μπροστά από τον "Πανταζή" στην παραλία, το φεγγάρι γεμίζει γρήγορα. Τα παιδιά τέλειωσαν με το σκέιτ κι αντέχουν ακόμα...

Καλοκαίρι είναι οι αυθεντικές χειρονομίες (Νικιάνα Ι)

Στο εργώδες αυτήν την ώρα λιμανάκι της Νικιάνας στη Λευκάδα, το καλοκαίρι δεν είναι παρά μία πιθανότητα. Οι άνθρωποι καλούνται να κάνουν αυτό που μπορούν σε ένα παρόν που δεν τους επιτρέπει κανένα σχέδιο για το μέλλον.
Είναι δυνατόν όλος αυτός ο κόσμος γύρω να χρεωκοπήσει; Μπορεί να σταματήσει αυτή η κίνηση της ζωής; Τι άλλαξε τόσο πολύ φέτος ώστε κάποιοι πολύ μακριά από 'δώ να σχεδιάζουν τη διάλυση της χώρας;
Στο τραπέζι έχουμε καφέδες και νερά και δύο βιβλία. Τον "Γερμανό μουτζαχεντίν" του Sansal και το παλιό, αδιάβαστο βιβλίο του Νίκου Παναγιωτόπουλου Ο Ζίγκι από το Μάρφαν, και τα δύο από τις εκδόσεις Πόλις.
Φέτος στη Νικιάνα, όλες οι καφετέριες έχουν wi-fi  κι αυτό είναι μια αληθινή πρόοδος- ένα κομμάτι της ζωής μας πια είναι και το ψηφιακό μας προφίλ.
Ξέρω, ότι ο χρόνος υποτίθεται δεν μπορεί να κουβαλάει τις έγνοιες της καθημερινότητας, αν θέλει να θεωρείται ελεύθερος κι ότι στις διακοπές πρέπει "να ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας". Δεν στέκουν όμως πια, όλα αυτά τα στερεότυπα, γιατί τα έχει διαλύσει όλα ο κερματισμός, η καταστροφή κάθε έννοιας συνοχής. Κι αυτό δεν έγινε φέτος με την κρίση, αλλά έχει πολλά χρόνια τώρα. Κρατάει καιρό ο κερματισμός του όλον, η απόκλιση του χρόνου.
Γι' αυτό και οφείλουμε στον εαυτό μας να διατηρήσουμε όποια πηγή ενότητας μας έχει απομείνει, όποια στέρεα βάση έχουμε ακόμα κάτω από τα πόδια μας.
Καλοκαίρι, είναι ο χρόνος που μας επιτρέπει μία επόμενη σκέψη, μια γενναιόφρονη χειρονομία, ένα ερωτικό χάδι, μια δυνατότητα διαπραγμάτευσης με το επέκεινα. Και οι αυθεντικές σκέψεις, τα αληθινά χάδια και οι χειρονομίες της συμπάθειας, δεν χωράνε ούτε στο life style των διακοπών, ούτε στα συνθήματα της εποχής για όλα όσα χάσαμε...

Σαν να ζεις σε ένα διαρκές μεταίχμιο...

Το ανησυχητικό είναι ότι για πρώτη φορά τόσο έντονα, η περίπτωση να πάει κάτι πολύ στραβά έχει περισσότερες πιθανότητες από το να μην πάει. Σαν να ζεις σε ένα διαρκές μεταίχμιο...

Οι δημοσιογράφοι στο πλευρό των απεργών πείνας μεταναστών

Δημοσιεύω το κείμενο που έστειλαν την Πέμπτη οι Έλληνες δημοσιογράφοι προς τον  πρόεδρο, Φίλιππο Πετσάλνικο, και το Προεδρείο της Βουλής, για τους απεργούς πείνας μετανάστες. Κυρίως τα ονόματα έχουν σημασία κατά τη γνώμη μου γιατί είναι πολλά και αξιοπρόσεκτα. Σώζουν την τιμή της ελληνικής δημοσιογραφίας.

Αθήνα, 3/3/2011

Εμείς οι δημοσιογράφοι, που ανταποκριθήκαμε σήμερα στην πρόσκληση των μεταναστών απεργών πείνας, που βρίσκονται στο κτίριο «Υπατία», εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στο δίκαιο αγώνα τους αλλά και  την αγωνία μας για τη ζωή των απεργών.Μπροστά στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί μετά από 38 ημέρες απεργίας πείνας και την αδιάλλακτη στάση της κυβέρνησης, ζητάμε την παρέμβαση της Βουλής των Ελλήνων ώστε να δοθεί άμεσα δίκαιη λύση στο πρόβλημα.Από την πλευρά τους, οι απεργοί πείνας μας δήλωσαν, για μία ακόμα φορά, ότι είναι έτοιμοι να προσέλθουν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο με τις αρμόδιες Αρχές, επί τη βάση των ήδη διατυπωμένων αιτημάτων τους.Διαπιστώνοντας, ωστόσο, το διαφαινόμενο αδιέξοδο, καλούμε, έστω και την ύστατη αυτή στιγμή, τη Βουλή των Ελλήνων και εσάς προσωπικά να αναλάβετε πρωτοβουλία πριν θρηνήσουμε ανθρώπινες ζωές.Οι δημοσιογράφοι που παραβρέθηκαν στη συνέντευξη Τύπου στο κτίριο «Υπατία»
Αλεβιζοπούλου Μαρινίκη
Αλεξίου Γιάννης
Αναστασιάδης Τάσος
Ανδρουλιδάκης Γιάννης
Αργυρόπουλος Νίκος
Αυγερόπουλος Γιώργος
Βήχου Μαρίνα
Βιδάλη Νινέτα
Βίλκενς Χρύσα
Βογιατζή Βαγγελιώ
Γεράρδης Σπύρος
Γεωργούλας Μπάμπης
Γιάμαλη Νατάσσα
Γκρούη Ελένη
Δασκαλοπούλου Ντίνα
Δρόσου Ιωάννα
Ελαφρός Γιάννης
Ελληνιάδης Στέλιος
Ζαγάρας Κώστας
Ζιαμπάκας Στέργιος
Κακαουνάκη Δήμητρα
Καλαϊτζής Γιάννης
Καλαμούκης Θύμιος
Καραγιώργος Βαγγέλης
Κλαυδιανός Παύλος
Κλαυδιανού Μάγδα
Κοντογεωργίου Ειρήνη

Κοντογιώργη Μαίρη
Κουκλουμπέρης Δημήτρης
Κούλογλου Στέλιος
Κουτούφα Ευγενία
Κουτσουμπός Θόδωρος
Κουφόπουλος Βασίλης
Κριμνιώτη Πόλυ
Λαμπρίδη Φωτεινή
Λάμπρου Πάνος
Λούκα Μαρία
Λώλος Μάριος
Μαυροειδής Σταμάτης
Μιχαλοπούλου Μπούλικα
Μος Αθηνά
Μπαρσέφσκι Μάνια
Μπογιόπουλος Νίκος
Νικολόπουλος Γιάννης

Νικολόπουλος Σταμάτης
Νταβανέλος Αντώνης

Νταουντάκη Νανά
Ξυδάκης Νίκος
Παγκαλιά Ελένη
Παναγιωτόπουλος Ιάσωνας
Παπαδάκος Δημοσθένης
Παπαχρήστος Δημήτρης
Παπαχριστούδη Ματίνα
Πελεβάνη Μαριάνθη

Πετραλιά Φανή
Πολέντας Μανώλης
Πολίτη Αφροδίτη
Πραμαντιώτης Χρήστος
Ράπτη ΓιούλαΡάπτης Κώστας
Ροζάκη Ελεάννα
Σαββίδης Χάρης
Σαββόπουλος Κώστας
Σβανάς ΣωτήρηςΣιάχος Μιχάλης
Σμυρλάκης Γιάννης
Σταμούλης Δημήτρης
Τουφεξή Μιμή
Τρίκας Μιχάλης
Τρίμης Δημήτρης
Τσίγκα Τζούλυ
Τσιμπίδας Νίκος
Φίλης Νίκος
Φυλαχτού Εύη
Χατζηστεφάνου Αρης
Χριστακάκη Αλεξάνδρα
Χριστοδουλόπουλος Γιώργος
Ψαρρά Αντα
Ψαρράς Δημήτρης






 

   

Τα διόδια και οι τζαμπατζήδες στη διπλή γλώσσα της κυβέρνησης

Η κυβερνητική «διπλή γλώσσα» είναι μια σταθερά του πολιτικού μας συστήματος. Όταν λένε για παράδειγμα ότι «το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο», εννοούν ότι θα εκμεταλλευτούν το γεγονός για να χτυπήσουν αν μπορέσουν τον αντίπαλο και στη συνέχεια… θα συστήσουν μια επιτροπή στη Βουλή που θα επιβεβαιώσει ότι όλα έχουν παραγραφεί ή τέλος πάντων δεν αποδεικνύονται. Θυμηθείτε: Κάποιος παρακολουθούσε τα κινητά του πρωθυπουργού και το μισό υπουργικό συμβούλιο και ουδέποτε μάθαμε το παραμικρό γι’ αυτόν.
Στη διπλή γλώσσα διαπρέπει το ΠΑΣΟΚ. Τώρα με το «κίνημα του δεν πληρώνω», από υπουργικά χείλη ακούσαμε ότι πρόκειται για τζαμπατζήδες. Είναι φανερό ότι ούτε αυτοί που είναι ενάντιοι στα διόδια είναι τζαμπατζήδες (η ίδια η κυβέρνηση άλλωστε προσπαθεί να μειώσει τα διόδια), ούτε το πιστεύει η κυβέρνηση (η οποία γνωρίζει σαφώς ότι έχει έναν πολιτικό αντίπαλο και όχι έναν κλέφτη μπροστά της).
Είναι κρίμα συνεπώς η ευκολία με την οποία πετιούνται τέτοιες φράσεις στον αέρα, που αν έχουν ένα κοινό για να περάσουν, θα πρέπει να είναι το πιο υπερσυντηρητικό και περιορισμένο της κοινής γνώμης. Οι χαρακτηρισμοί πάντως χαρακτηρίζουν πάντα αυτόν που τους λέει.
Θυμάμαι πάντως και κάποιους άλλους τζαμπατζήδες. Τους βουλευτές, τους υπουργούς και τα κομματικά στελέχη που ταξίδευαν με την πάλαι ποτέ Ολυμπιακή χωρίς να πληρώσουν και μετά «χρωστούσαν». Ή τα κομματικά συνέδρια και οι φιέστες που γίνονται με λεφτά του προϋπολογισμού, δηλαδή με τα λεφτά φορολογουμένων.
Θυμάμαι κάτι άλλους πολιτικούς που μπαίνουν τελευταία στιγμή στα διάφορα θεάματα κάθονται πρώτη σειρά, προσκεκλημένοι γαρ, και με την πρώτη ευκαιρία μιλάνε στο κινητό την ώρα της παράστασης- γιατί πάντα οι πολιτικοί είναι πολυάσχολοι.
Θυμάμαι κι άλλους, όπως τους βουλευτές που έχουν ατέλειες στα πάντα, από το βουλευτικό αυτοκίνητο μέχρι το κόστος των τηλεφώνων. Ως και υπαλλήλους μπορούν να προσλάβουν και μετά να τους διορίσουν κιόλας. Να, τώρα, κουράστηκα να δακτυλογραφώ και λέω να ζητήσω έναν βοηθώ να το κάνει για μένα. Ή πρέπει να γίνω βουλευτής πρώτα για να πάρω βοηθό; Θα το κοιτάξω…

Από τις Αποχρώσεις της Ελευθερίας 5.2.11

Μία «Μπέμπα» υπεράνω… δακρύων και λέξεων στο Πολυθέαμα

Στην κατάμεστη μικρή αίθουσα του Πολυθεάματος, είδαμε το περασμένο Σάββατο την «Μπέμπα». Το κοινό καταχεικρότησε στο τέλος την Ναταλία Στυλιανού, η οποία επί μία ώρα στη σκηνή, μόνη της, απέδωσε με μια δυνατή ερμηνεία, το ρόλο που έπλασε ο Γιαννιώτης συγγραφέας Δημήτρης Τσεκούρας, ο οποίος και παρίστατο διακριτικά ανάμεσα στους θεατές.

Για τον δικό μας «Κυνόδοντα»

Υπάρχουν ταινίες που δύσκολα θα δω για δεύτερη φορά, γιατί δεν αντέχω τον σπαραγμό τους. Μία τέτοια είναι ο Κλέφτης Ποδηλάτων του Βιτόριο Ντε Σίκα, μια μοναδική σπουδή πάνω στη φτώχια, την πατρότητα και την κακιά μας μοίρα (που δεν είναι βέβαια μοίρα, αλλά τέλος πάντων).

Μία ταινία που δύσκολα θα ξαναδώ λοιπόν είναι ο Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου. Γι’ αυτό και χάρηκα πολύ που είναι από χτες μέσα στις 5 υποψήφιες για το Όσκαρ ξένης ταινίας. Πρόκειται βέβαια για μοναδική τιμή για το ελληνικό σινεμά και συνολικά για τον ελληνικό πολιτισμό,  μία σπάνια αναγνώριση για τη μικρή μας χώρα. Για να φανταστεί κανείς αυτή τη σημασία να θυμίσουμε ότι η πρώτη φορά που πήγαμε στα Όσκαρ σε αυτήν την κατηγορία ήταν το 1963, με την "Ηλέκτρα" του Κακογιάννη και ακολούθησαν τα "Κόκκινα φανάρια" (1964) του Βασίλη Γεωργιάδη, "Το χώμα βάφτηκε κόκκινο" (1966), του Γεωργιάδη πάλι, και η "Ιφιγένεια" (1978) του Μιχάλη Κακογιάννη. Και τα ελληνικά όσκαρ είναι επίσης λιγοστά αλλά διαλεχτά (η Παξινού, ο Χατζιδάκις, ο Γαβράς, ο Κακογιάννης με τον Ζορμπά).

Και συμβαίνει το εξής: Από τη μία μόνιμα μίζεροι, πιστεύουμε ότι μόνο σε ένα εκ των υστέρων ωραιοποιημένο παρελθόν, ο ελληνικός πολιτισμός ακτινοβολούσε, κάτι που σπάει βέβαια ο Λάνθιμος.

Από την άλλη, αυτό το απίστευτο χάλι που ζούμε με το ελληνικό life style από το ’90 μας είχε πείσει (ή προσπάθησε έστω) ότι το σινεμά είναι για γκλάμορους και κόκκινα χαλιά κι ότι διασημότητα είναι να βάζεις τα κλάματα στις απονομές των όσκαρ.

Και ήταν θυμίζω και πιο ιδεολογικά τα πράγματα γιατί στις ιλουστρασιόν σελίδες των περιοδικών και στα πρωινάδικα προσπαθούσαν να μας πείσουν και για κάτι ακόμα: Ότι το σινεμά είναι για διασκέδαση, ότι πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος και ότι τέλος πάντως πρέπει να τελειώσουμε με τα κουλτουριάρικα και να το κάνουμε όπως οι Αμερικάνοι. Ε, να που τώρα έρχονται οι Αμερικάνοι και κάνουν διάσημη μια ταινία που σπάει κόκαλα, που έχει αρχή μέση και τέλος, αλλά πιστέψτε με δεν θέλετε να δείτε ούτε τη μέση ούτε το τέλος.

Αλλά υπάρχει κι ένα μυστικό: Ο Λάνθιμος σε πείθει να δεις και παρακάτω. Και σου υποβάλλει σιγά σιγά την ιδέα ότι όλα αυτά τα εξωπραγματικά (;) σε αφορούν προσωπικά, ότι μιλάει για εσένα και τη δική σου οικογένεια.

Δεν είπα ακόμα την υπόθεση, ε; Πιθανά να μην έχει και τόση σημασία. Μια οικογένεια κρατάει εσώκλειστα τα παιδιά στο σπίτι, λέγοντας ότι έξω υπάρχει μόνο το κακό. Μην προσπαθείστε να φανταστείτε τι συμβαίνει. Απλώς δείτε την ταινία.

Αλλά η ευθύνη δικιά σας, όπως ευθύνη δικιά σας και δικιά μου, είναι η καθημερινή βία που ασκούμε στην καθημερινή μας ζωή και ο άθλιος τρόπος που βυθίζουμε τη ζωή μας στο τίποτα.

Α… υπάρχει και μία άλλη ταινία που δεν ξαναβλέπω: Το «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη. Είναι μια άλλη οπτική στο ίδιο θέμα.

Ευτυχώς μας πήραν τους Μεσογειακούς

Μακράν σημαντική είδηση των ημερών είναι ότι χάσαμε τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013. Στη Λάρισα και το Βόλο πρέπει να διοργανωθεί ειδική τελετή ικανοποίησης αντίστοιχη με αυτές όταν αναλάβαμε τη διοργάνωση. Γιατί κάποτε πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά τις προτεραιότητες αυτής της κοινωνίας κι αυτού του κράτους και να σταματήσουμε να τα βάζουμε όλα σε μια προκρούστεια κλίνη αντιφατικών και θολών συμφερόντων. Και δεν υπάρχει πιο θολό συμφέρον από αυτό που ονομάζουμε «εθνικό».
Καλά αυτό, που είπε ο άλλος ο λόγιος «εθνικόν είναι το αληθές», το έχουμε κάνει κομματάκια εδώ και χρόνια, αν το πιστέψαμε ποτέ. Εδώ όμως μιλάμε για συνεχείς αντιστροφές και κατακρημνίσεις στην άβυσσο του παραλόγου. Και για να το καταλάβουμε αυτό μπορούμε να απαντήσουμε στο εξής απλό ερώτημα: Θα θέλαμε ναι ή όχι σήμερα να διαθέταμε στα κρατικά ταμεία, τα λεφτά που πετάξαμε για να κάνουμε Ολυμπιακούς Αγώνες; Θα μου προκαλούσε μεγάλη απορία ένα όχι ως απάντηση.
Η κρίση είναι όντως μια ευκαιρία να σκεφτούμε εξ αρχής τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε. Μπορεί να μην υπάρχει ασφαλής τρόπος να συναποφασίσουμε γιατί οι συλλογικότητες πάσχουν γενικά στον τόπο μας, αλλά με τη συζήτηση κάτι κοινό θα βρούμε στα θέλω μας. Όταν έχουμε σχολεία που κλείνουν όπως τα αθλητικά (και κάτι πήρε το αυτί μας και για τα μουσικά), όταν δεν υπάρχει καν ένας αθλητικός χώρος της προκοπής για να μαζέψουμε ένα Σάββατο τα παιδιά, ποιος θα έλεγε ότι είναι καλύτερο να φτιάξουμε γήπεδα για τους Μεσογειακούς; Ίσως μόνο οι κατασκευαστές των εγκαταστάσεων.
Φυσικά υπάρχουν κι άλλα πολλά παραδείγματα που θα μας επέτρεπαν να ζυγιάσουμε πιο εύκολα τα πράγματα.
Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι τελικά πιο υπαρξιακό από όσο νομίζουμε. Είναι τελικά θέμα ταυτότητας, του ποιοι είμαστε. Είμαστε οι διασκεδαστές της Ευρώπης; Τρύπια παπούτσια και παράτες στα γήπεδα; Είμαστε σκληρά εργαζόμενοι και χαμηλόμισθοι που έχουμε ανάγκες κρατικών δομών πρόνοιας; Είμαστε εργολάβοι που βλέπουμε μόνο μπετόν εκεί που υπάρχουν οικοσυστήματα; Είμαστε επιχειρηματίες του τουρισμού που προτείνουμε ένα διαφορετικό μοντέλο διακοπών; Πολλά μπορεί να είμαστε. Όσο όμως δεν διαλέγουμε τι θέλουμε να είμαστε και με την πολιτική μας δεν στηρίζουμε τις επιλογές μας, τότε θα είμαστε αθύρματα σε πανάκριβα κουλουάρ.

«Η Μπέμπα» του Δημήτρη Τσεκούρα στο Πολυθέαμα

Στο Πολυθέαμα από τις 26 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου θα παρουσιάζεται ο θεατρικός μονόλογος του Δημήτρη Τσεκούρα «Η Μπέμπα», σε σκηνοθεσία Ορέστη Τάτση, σκηνικά - κοστούμια Κωνσταντίνου Ζαμάνη, μουσική - σύνθεση ήχων Θοδωρή Αμπαζή, και επιμέλεια κίνησης - βοηθό σκηνοθέτη την Πωλίνα Κρεμαστά. Ερμηνεύει η Ναταλία Στυλιανού.
Η παράσταση πρωτοπαίχτηκε την προηγούμενη άνοιξη στο Απλό Θέατρο για τρεις εβδομάδες και μετά την επιτυχία της ξαναπαρουσιάστηκε στο θέατρο Στοά από τις 8 Νοεμβρίου έως τις 11 Ιανουαρίου. Για τους συντελεστές της ήταν ένα μεγάλο στοίχημα που το κέρδισε επάξια, αφού θεωρήθηκε από τις πιο ενδιαφέρουσες παραστάσεις νέων καλλιτεχνών. Τα σχόλια του κοινού και της κριτικής ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, δημιουργώντας μαζί με τις προσδοκίες για μελλοντικές ενδιαφέρουσες προτάσεις και αξιόλογη παρακαταθήκη.

«Μια παράσταση που αξίζει να τη γευτούν περισσότεροι απ’ όσους πρόλαβαν να τη δουν τις τρεις βδοµάδες που παίχτηκε…» (Τα Νέα, 13 /5/ 2010).

Κεντρικό θέμα η Γυναίκα. Η ιδιαίτερη γραφή του Δημήτρη Τσεκούρα, τη θέλει να ταξιδεύει μέσα στο χρόνο – ανάποδα. Με εννέα εικόνες, η καθεμία ξεχωριστή, κομβική για τη συνέχεια, ιδιαίτερη για ένα μέλλον που έχει παρέλθει, παρακολουθούμε την πορεία της.
Η πρώτη εικόνα λειτουργεί σαν αφετηρία σε ένα ταξίδι με οχτώ στάσεις όπου η ηρωίδα συναντά τον εαυτό της σε οχτώ διαφορετικές ηλικίες. Η ηλικιωμένη ξαναγίνεται η μπέμπα που ψελλίζει τις «ακατανόητες» άχρονες λέξεις της.
Η σκηνή μετατρέπεται σε ένα τοπίο γυναικείων παπουτσιών όλων των χρωμάτων, των ηλικιών, των στιλ και των εποχών. Σε αυτά τα ζευγάρια παπούτσια διακρίνουμε το βάδισμα, την κούραση, τη ζωή και την ανάγκη να ερωτευθείς, να επιβεβαιωθείς, να τη βολέψεις ή καθόλου να μην συμβιβαστείς. Σε κάθε παπούτσι υπάρχει μία εικόνα μιας άλλης ζωής. Εκεί διαστέλλονται συναισθήματα: φόβοι, ελπίδες, χαρά, λύπη και αδημονία. Εκεί διαστέλλονται  ερωτήσεις.
Ο συγγραφέας, που γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στα Γιάννενα μετά το «Νερό γνωρίζει», έναν θεατρικό μονόλογο γραμμένο για τον άνδρα, που παρουσιάστηκε σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού το 2008, επανέρχεται με ένα κείμενο που σκιαγραφεί το γυναικείο ψυχισμό. Η γυναίκα. Η αιώνια μπέμπα μέσα από την αυστηρή και παράλληλα ευαίσθητη γραφή του Δημήτρη Τσεκούρα. Η γυναίκα ποιήτρια, καθώς εκείνη γεννά ή αλλιώς ποιεί τον κόσμο. Το μέρος, το κομμάτι που αναζητά την ολότητα, που περιέχει την ολότητα και τρεκλίζει στη μοναξιά. Αυτό το κομμάτι γένους θηλυκού που μπορεί να περικλείει, να υποδέχεται και να ενίσταται στον καλεσμένο.  Η γυναίκα, αυτό το ον που δε σταματά να ζητά, να αναζητά, αχόρταγη και αστείρευτη. Μία συνεχής διερώτηση, καθώς ο χρόνος κυλά. Μέσα από οχτώ εικόνες ο συγγραφέας μας ταξιδεύει σε μία ζωή, ζωή που κυλά σαν  μπάλα στο διηνεκές με ώθηση τις ερωτήσεις που αυτή θέτει.

«..Η παράσταση έχει ιδέες, πατήματα, εσωτερική κλιμάκωση και ένα θάμπος από τη συσσωρευμένη αγωνία του ποιητή να μιλήσει για το ανείπωτο. Μια ελεγεία για τη γυναίκα - μήτρα και τροφοδότρα της ζωής, με το αίμα και το γάλα της…Όταν η «μπέμπα» παίζει στο τέλος της παράστασης με το δάχτυλό της, η σκηνή γεμίζει με αληθινή χάρη. Όπως κάθε «μπέμπα» πριν μιλήσει, «παίζει» με το σχήμα των λέξεων.» (Ελευθεροτυπία 17/4/2010)

Η Μπέμπα θα παίζεται  από Τετάρτη 26 Ιανουαρίου για δύο εβδομάδες στο Πολυθέαμα (εκτός Δευτέρας και Τρίτης - Ώρες παραστάσεων: 9.00 μ.μ. Γενκή είσοδος: 10 ευρώ,διάρκεια: 60’. Σκηνοθεσία Ορέστης Τάτσης, με τη Ναταλία Στυλιανού.
Θέατρο Πολυθέαμα, Σικελιανού 3, Ιωάννινα,  τηλ. 265.100.3492, 6955416236   politheatro@yahoo.gr.

Μια ευρωπαϊκή διάκριση για ρεπορτάζ Υγείας... για μένα

Για το βραβείο δημοσιογραφίας που πήρα διαβάστε μια μικρή ανακοίνωση που έβγαλα.

Την Τρίτη 30 Νοεμβρίου απονεμήθηκαν στις Βρυξέλλες τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Δημοσιογραφίας για θέματα Υγείας 2010, στους 27 νικητές από κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο δημοσιογράφος της εφημερίδας των Ιωαννίνων «Ελευθερία» Φιλήμων Καραμήτσος.
Στον διαγωνισμό έγιναν δεκτά 745 άρθρα που υπέβαλαν 438 δημοσιογράφοι από όλες τις χώρες της ΕΕ. Κάθε εθνική επιτροπή επέλεξε έναν υποψήφιο από κάθε χώρα, ενώ από την κριτική επιτροπή της ΕΕ δόθηκαν τρία πανευρωπαϊκά βραβεία.
Οι νικητές του διαγωνισμού για το 2010 είναι από την Ιταλία ο Gianluca Ferraris και η Ilaria Molinari για το άρθρο τους "Πουλώντας ελπίδα» που δημοσιεύθηκε στο ιταλικό περιοδικό Panorama. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε από την Τσεχία η Lucie Hášová Truhelková για το άρθρο της "Μάχες για ένα όργανο που δημοσιεύθηκε στο τσέχικο περιοδικό "MF Plus", ενώ τρίτη ήλθε η ομάδα των Δανών Kasper Krogh, Morten Crone, Line Holm Nielsen και Jesper Woldenhof για το άρθρο "Η μεγάλη αποτυχία» που δημοσιεύθηκε στη δανέζικη εφημερίδα "Berlingske Tidende".
Ο Φιλήμονας Καραμήτσος δημοσίευσε τον Μάρτιο του 2010 στην «Ελευθερία» το άρθρο που είχε τίτλο «Με το παράδειγμα εκείνων που αντέχουν», μία εκ των έσω ματιά στον κόσμο των ασθενών, ιδιαίτερα των νέων και των παιδιών που χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών, αναδεικνύοντας τρία παραδείγματα: Της νέας γυναίκας που έκανε μεταμόσχευση, της γυναίκας – δότριας και του γιατρού.
Η απονομή του Ευρωπαϊκού Βραβείου Δημοσιογραφίας για Θέματα Υγείας 2010 είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που  έχει σκοπό να ενθαρρύνει τη δημοσιογραφία υψηλού επιπέδου, η οποία ευαισθητοποιεί το κοινό σε θέματα που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη και τα δικαιώματα των ασθενών.
Εντάσσεται στο πλαίσιο της εκστρατείας "Η Ευρώπη για τους ασθενείς" που δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε 11 πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας, με έναν κοινό στόχο: καλύτερη υγειονομική περίθαλψη για όλους στην Ευρώπη.
Το βραβείο απονέμεται σε δημοσιογράφους οι οποίοι συμβάλλουν καθοριστικά ώστε το κοινό να κατανοήσει καλύτερα διάφορα θέματα υγείας και των οποίων το έργο αντανακλά τις προσδοκίες και τους προβληματισμούς τόσο των ασθενών όσο και των απασχολουμένων στον χώρο της υγείας.
Επιπλέον, το βραβείο απονέμεται μέσα σε πνεύμα σεβασμού της ελευθερίας και της πολυφωνίας των ΜΜΕ και στο πλαίσιο της επιθυμίας της Επιτροπής να βελτιώσει την επικοινωνία μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των Ευρωπαίων πολιτών.
Στις Βρυξέλλες, οι δημοσιογράφοι από όλες τις χώρες και οι εκδότες τους που είχαν επίσης προσκληθεί, παρακολούθησαν ένα ολοήμερο σεμινάριο πάνω σε θέματα Δημόσιας Υγείας στην ΕΕ.
Τις εργασίες του σεμιναρίου επισκέφτηκε και ο Επίτροπος Υγείας Τζον Ντάλι ο οποίος συνομίλησε με τους δημοσιογράφους.
Η ημέρα ολοκληρώθηκε με την τελετή απονομής των βραβείων.
Η Paola Testori Coggi, Γενική Διευθύντρια Υγείας και τους Καταναλωτών, που απένειμε και τα βραβεία, σημείωσε στην ομιλία της: «Οι πολιτικές και πρωτοβουλίες της Επιτροπής στον τομέα της υγείας έχουν άμεσο αντίκτυπο στους Ευρωπαίους πολίτες, τις οικογένειες και τους φίλους τους. Θεωρώ τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με θέματα υγείας ως εταίρους μας στην ενημέρωση του κοινού και στην ευαισθητοποίησή του σε σημαντικά θέματα υγείας. Η σωστή δημοσιογραφία μπορεί να αλλάξει αντιλήψεις και να ωθήσει τους πολίτες στη δράση. Με το βραβείο αυτό, έχω την τιμή να αναγνωρίσω δημοσίως και να επιβραβεύσω μια τόσο υψηλού επιπέδου δημοσιογραφία».

Για το βραβείο υπάρχει η διεύθυνση http://ec.europa.eu/health-eu/journalist_prize/2010, όπου μπορεί να βρει κανείς και όλα τα άρθρα. Το άρθρο από το δικό μου αρχείο στο pdf της σελίδας εδώ.
Για την καμπάνια "Η Ευρώπη για τους ασθενείς" η διεύθυνση  http://ec.europa.eu/health-eu/europe_for_patients, περιέχει πλούσιο υλικό και πληροφορίες.