Ο Χάρι Πότερ και ο Ημίαιμος Πρίγκιψ είναι μία από τις δύο ομορφότερες ταινίες της σειράς, μαζί με την πρώτη. Και σίγουρα μια από τις ενδιαφέρουσες συνέχειες, ενδεικτική του υψηλού επιπέδου συνολικά των ταινιών του Χάρι Πότερ, ενός επιπέδου που μας επιτρέπει να συζητάμε για ένα κινηματογραφικό φαινόμενο με πολλαπλή κοινωνική επιρροή, τουλάχιστον σε εκείνο το πεδίο που αποκαλούμε μαζική ψυχαγωγία στις μέρες μας.
Είναι μια όμορφη ταινία γιατί δίνει πολύ χώρο και χρόνο στους τρεις κεντρικούς ήρωές της και τον περίγυρό τους, δομώντας με επάρκεια το μαγικό τους κόσμο. Τους βλέπουμε για δύο ώρες σχεδόν να ζουν την καθημερινότητά τους μέσα σε έναν εναλλακτικό κόσμο και πειθόμαστε ότι ένας τέτοιος κόσμος είναι εφικτός, ότι αποτελεί μια πιθανότητα. Τα μαγικά φίλτρα, οι μεταμορφώσεις, η αρχιτεκτονική, όλα παραπέμπουν σε έναν κόσμο που έχουμε μάθει να τον νομίζουμε οικείο και παράλληλα να τον θεωρούμε μαγικό- μαγικό ως κόσμο της μαγείας εντός της ταινίας, αλλά και μαγικό ως κόσμο φιλμικό, ως κατασκευή δηλαδή, ως ψέμα που φτιάχνει η βιομηχανία του θεάματος.
Είναι μάλιστα αξιοπρόσεκτο ότι σε αυτήν την έκτη ταινία, είναι ακριβώς αυτός ο μαγικός κόσμος που κερδίζει το ενδιαφέρον του θεατή κι όχι τόσο η δράση η οποία είναι πολύ περιορισμένη, προς το τέλος κυρίως και χωρίς εντυπωσιακές ανατροπές. Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε γι’ αυτές, αλλά είναι τόσο γνωστά πια τα βιβλία και η ιστορία, που δεν έχει νόημα- ας κρατήσουμε συνεπώς την αρχή να μην αποκαλύπτουμε το φινάλε (για το οποίο όμως ενημερωνόμαστε αν θέλουμε από εδώ).
Ο κινηματογραφικός Χάρι Πότερ όμως ξεχωρίζει στο επίπεδο της κατασκευής όχι γιατί έχει προσεγμένα κοστούμια και σκηνικά ή γιατί προσέχει τις λεπτομέρειες (που τα κάνει όλα αυτά στο μέγιστο), αλλά γιατί διαθέτει πνοή, γιατί δίνει νόημα στον κόσμο (του). Σε αυτήν την ταινία, που μοιάζει να μην συμβαίνει τίποτα εντυπωσιακό στη δράση, όλα συμβαίνουν από πίσω, υπονοούνται. Το Κακό είναι κρυμμένο αλλά υπαρκτό, η δύναμή του είναι τέτοια που βαραίνει πάνω στους ανθρώπους- μάγους και μαγκλ. Η προσθήκη της πρώτης σκηνής όπου οι Θανατοφάγοι εφορμούν στο αληθινό Λονδίνο και καταστρέφουν μια γέφυρα, υποσημειώνει ακριβώς αυτήν την πρωτοφάνερη μετά από χρόνια ύπαρξη του Κακού στον κόσμο (μας). Όσα συμβαίνουν συνεπώς στον μαγικό κόσμο και στον κόσμο των ανθρώπων, σκιάζονται από την ύπαρξη ενός άλλου κόσμου, σκοτεινού και δυνατού τόσο ώστε να απειλεί τους άλλους δύο.
Και η ευτυχία εκείνη της πρώτης ταινίας όπου τα μικρά παιδιά περνούσαν απλώς μέσα από έναν τοίχο για να αλλάξουν κόσμο, τώρα μετατρέπεται σε μεγάλη αγωνία, αφού οι
«γέφυρες» μεταξύ του κόσμου του καλού και του κακού, φέρνουν πια δυσοίωνα μηνύματα. Στο τέλος, μια τέτοια «γέφυρα» θα φέρει τους κακούς εντός του καλού. Το κακό κρύβεται μέσα μας. Κι ακόμα κι ένα ταπεινό αντικείμενο μπορεί να κρύβει την ψυχή του κακού.
Για όσους δεν διαβάσαμε τον Χάρι Πότερ σε βιβλίο (και δεν έχω διάθεση να το ξεκινήσω τώρα) η κινηματογραφική του εκδοχή, μας έδειξε έναν δρόμο προς ένα νέο είδος κινηματογράφου, αυτόν της μαζικής ψυχαγωγίας για όλον τον κόσμο. Ξέρω ότι η συζήτηση γι’ αυτό το είδος γίνεται πολλές φορές με ένταση και ιδεολογικοποιημένα επιχειρήματα. Τα επιχειρήματα όμως του παλιού κόσμου δεν επαρκούν εδώ. Ο Χάρι Πότερ είναι ταυτόχρονα ένα προϊόν της βιομηχανίας του θεάματος, αλλά και προϊόν του καιρού της εικόνας, των δικτυώσεων, του πολυπολιτισμού, της ταχύτητας της πληροφορίας. Η σοβαρότητα με τον οποίο τον αντιμετώπισαν εξ αρχής οι συντελεστές του, τον έκαναν πραγματικό κινηματογράφο σε σχέση με άλλες επικές ιστορίες στην οθόνη που παρέμειναν στο επίπεδο του «παραμυθιού» που στοχεύει στην καλοπέραση του θεατή.
Ο Χάρι Πότερ και ο Άρχοντας των Δακτυλιδιών (αλλά και τα X- Men ή το Lost για να πω δύο πρόχειρα παραδείγματα) έθεσαν με το δικό τους τρόπο, το ζήτημα της ταυτότητας και της ύπαρξης. Και το έκαναν απευθυνόμενα σε ένα τεράστιο κοινό, το οποίο μοιάζει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα ύπαρξης και ταυτότητας, μόνο του, χωρίς καμιά βοήθεια, με «εργαλεία» του παρελθόντος.
Σε ένα παιδί που μπορεί σήμερα να βρει οποιαδήποτε πληροφορία σε ένα δευτερόλεπτο στο ίντερνετ, ή να έχει δεκάδες δικτυακούς φίλους, αλλά και καθόλου ελεύθερο χρόνο όπως και καθόλου δημόσιο χώρο για να κοινωνικοποιηθεί, σε ένα τέτοιο παιδί λοιπόν, δεν θα του πει τίποτα ούτε ο Παζολίνι, ούτε ο Αντονιόνι- ας μην μπερδεύουμε ανόμοια πράγματα.
Είδα την ταινία μαζί με δεκάδες παιδιά και εφήβους στην κατάμεστη αίθουσα του Odeon Παραλίμνιο. Γνώριζαν τους κώδικες της ταινίας, καταλάβαιναν πότε έκανε κοιλιά και τους «χάιδευε, (στις όντως πολλές σκηνές φλερτ των νεαρών μάγων), πάλλονταν από συγκίνηση στη δραματική κορύφωση. Και βέβαια μιλούσαν στο κινητό, έλεγαν για τις διακοπές τους και κανόνιζαν νέα ραντεβού. Μπορεί να το έχουμε ξεχάσει αλλά αυτό είναι ο κινηματογράφος ως τέχνη, φέρνει κοντά ανόμοιους ανθρώπους. Κι αυτό είναι σήμερα το κοινό, αυτός ο κόσμος βλέπει κινηματογράφο και κάνει εισιτήρια. Μπορούμε άραγε να απορρίψουμε αυτό το κοινό τόσο εύκολα;
Το ότι ο Χάρι Πότερ μπορεί να μην είναι τέχνη αλλά μόνο θέαμα είναι ένα ζήτημα. Ό,τι κάνει όμως το κάνει με εντιμότητα, και συνέπεια, και σίγουρα είναι υποψιασμένος για το σε τι κόσμο γεννήθηκε. Και το μήνυμά του είναι απλό: Μετά από έξι ταινίες και δύο ακόμα που αναμένονται, θυμάται πάντα τη θυσία της μητέρας του για να τον σώσει, αγαπάει τους φίλους του κι έχει μια άδολη και επίμονη εναντίωση προς το κακό. Ε, δεν είναι και λίγα όλα αυτά…
