Επιστημονική συνάντηση εργασίας με θέμα: «Το έργο της ερμηνείας»: ιστορικές, αισθητικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις» γίνεται στις 26 και στις 27 Μαΐου στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Όλες οι εργασίες θα γίνουν στο Κτήριο Βιβλιοθήκης, στο Αμφιθέατρο του 2ου ορόφου και διοργανωτές είναι το Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, το Τμήμα Φιλολογίας και το Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας.
Αξιοσημείωτη είναι η συμμετοχή νέων επιστημόνων το έργο των οποίων είναι αναγνωρισμένο και καταξιωμένο τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και σε καλλιτεχνικό, ενώ δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η συνεργασία τριών Τμημάτων του πανεπιστημίου που εγγυάται και την διαεπιστημονικότητα στην προσέγγιση του θέματος.
Παραθέτω μέρος του εισαγωγικού κειμένου και το πρόγραμμα (ολόκληρα εδώ):
«Αν και η συζήτηση «περί ερμηνείας» έλκει τις ρίζες της από την αρχαιότητα,
αναμφισβήτητα ο 19ος αιώνας υπήρξε καθοριστικός για τη θεωρητική και πρακτική θεμελίωση της νεότερης Ερμηνευτικής. Στον αιώνα αυτό, η Ερμηνευτική απέκτησε νέους ορίζοντες και εμπλουτίστηκε με τις νεωτερικές «τεχνικές της υποψίας» (Μαρξ, Νίτσε, Φρόιντ, Ντιλτάι), που όχι μόνο κλόνισαν τις βεβαιότητες του καρτεσιανού παραδείγματος αλλά δημιούργησαν και τις προϋποθέσεις για μια νέα «δυνατότητα του ερμηνεύειν». Ο 20ός αιώνας, με τη συμβολή σημαντικών στοχαστών (Χάιντεγκερ, Γκάνταμερ, Χάμπερμας, Ντεριντά, Ρικέρ), σχολών και κινημάτων, σημαδεύτηκε από τις κριτικές διαμάχες γύρω από την Ερμηνευτική, και, αναμφισβήτητα, η έμφαση που δόθηκε στο «ανοικτό» και ατελές έργο της ερμηνείας, οδήγησε τόσο σε δογματικές αναδιπλώσεις όσο και σε σχετικιστικές αυθαιρεσίες. Σήμερα, σε μια εποχή «ερμηνευτικού πλουραλισμού», μπορούμε να θέσουμε, εκ νέου, ερωτήματα γύρω από τη ζωή και το έργο της ερμηνείας. Η προτεινόμενη συνάντηση εργασίας έχει ως στόχο να εστιάσει στην ιστορία, τη θεωρία και τη μεθοδολογία των ερμηνευτικών τεχνικών, εξετάζοντας, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα επιμέρους πεδίων (λογοτεχνία, μετάφραση, εικαστικές τέχνες και κινηματογράφος, φιλοσοφία) τις προσεγγίσεις του ερμηνευτικού εγχειρήματος. Βασικός άξονας της συνάντησης είναι να διερευνηθεί η σχέση τόσο του έργου τέχνης όσο και των ευρύτερων προϊόντων του πολιτισμού, με την ερμηνευτική αλήθεια: οι τεχνικές παραγωγής νοήματος και η διαδικασία πραγμάτωσης της αλήθειας, ο μετασχηματισμός της αισθητικής εμπειρίας σε δυνατότητα ερμηνευτικής πράξης, τα ερμηνευτικά σχήματα κατανόησης της πολιτισμικής ιστορίας».
Αξιοσημείωτη είναι η συμμετοχή νέων επιστημόνων το έργο των οποίων είναι αναγνωρισμένο και καταξιωμένο τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και σε καλλιτεχνικό, ενώ δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η συνεργασία τριών Τμημάτων του πανεπιστημίου που εγγυάται και την διαεπιστημονικότητα στην προσέγγιση του θέματος.
Παραθέτω μέρος του εισαγωγικού κειμένου και το πρόγραμμα (ολόκληρα εδώ):
«Αν και η συζήτηση «περί ερμηνείας» έλκει τις ρίζες της από την αρχαιότητα,
αναμφισβήτητα ο 19ος αιώνας υπήρξε καθοριστικός για τη θεωρητική και πρακτική θεμελίωση της νεότερης Ερμηνευτικής. Στον αιώνα αυτό, η Ερμηνευτική απέκτησε νέους ορίζοντες και εμπλουτίστηκε με τις νεωτερικές «τεχνικές της υποψίας» (Μαρξ, Νίτσε, Φρόιντ, Ντιλτάι), που όχι μόνο κλόνισαν τις βεβαιότητες του καρτεσιανού παραδείγματος αλλά δημιούργησαν και τις προϋποθέσεις για μια νέα «δυνατότητα του ερμηνεύειν». Ο 20ός αιώνας, με τη συμβολή σημαντικών στοχαστών (Χάιντεγκερ, Γκάνταμερ, Χάμπερμας, Ντεριντά, Ρικέρ), σχολών και κινημάτων, σημαδεύτηκε από τις κριτικές διαμάχες γύρω από την Ερμηνευτική, και, αναμφισβήτητα, η έμφαση που δόθηκε στο «ανοικτό» και ατελές έργο της ερμηνείας, οδήγησε τόσο σε δογματικές αναδιπλώσεις όσο και σε σχετικιστικές αυθαιρεσίες. Σήμερα, σε μια εποχή «ερμηνευτικού πλουραλισμού», μπορούμε να θέσουμε, εκ νέου, ερωτήματα γύρω από τη ζωή και το έργο της ερμηνείας. Η προτεινόμενη συνάντηση εργασίας έχει ως στόχο να εστιάσει στην ιστορία, τη θεωρία και τη μεθοδολογία των ερμηνευτικών τεχνικών, εξετάζοντας, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα επιμέρους πεδίων (λογοτεχνία, μετάφραση, εικαστικές τέχνες και κινηματογράφος, φιλοσοφία) τις προσεγγίσεις του ερμηνευτικού εγχειρήματος. Βασικός άξονας της συνάντησης είναι να διερευνηθεί η σχέση τόσο του έργου τέχνης όσο και των ευρύτερων προϊόντων του πολιτισμού, με την ερμηνευτική αλήθεια: οι τεχνικές παραγωγής νοήματος και η διαδικασία πραγμάτωσης της αλήθειας, ο μετασχηματισμός της αισθητικής εμπειρίας σε δυνατότητα ερμηνευτικής πράξης, τα ερμηνευτικά σχήματα κατανόησης της πολιτισμικής ιστορίας».
ΠPOΓPAMMA
Τρίτη 26 Μαΐου
17:00 Χαιρετισμοί, Αθανάσιος Αγγέλου, Κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Πρόεδροι-Αντιπρόεδροι Τμημάτων, Εισαγωγή
18:00 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Συντονιστής: Στέφανος Δημητρίου
18.00 – 18.20: Αλίκη Λαβράνου, Ευδαιμονία και ηθικότητα: ζητήματα ερμηνείας της δεύτερης καντιανής κριτικής
18.20 – 18.40: Γιάννης Πρελορέντζος, Εκφάνσεις της συνάντησης φιλοσοφίας και
κινηματογράφου σύμφωνα με τον Ντελέζ
18.40 – 19.00: Μαρία Πουρνάρη, Μεταφραστικά και ερμηνευτικά ζητήματα της 'Πραγματείας για την ανθρώπινη φύση' του Ντέιβιντ Χιούμ
19.00 – 19.20: Παναγιώτης Νούτσος, Αναγνωστική, ερμηνευτική, μεταφραστική και μεταπρατική πρακτική
19.20 – 20.15: Συζήτηση
Τετάρτη 27 Μαΐου
10:00 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Συντονιστής: Γιάννης Παπαθεοδώρου
10.00 – 10.20: Μαρία Λιάτση, H θεωρία της ερμηνείας στο έργο του Πιρς
10.20 – 10.40: Τάκης Καγιαλής, Ο αρχαίος μύθος στη μοντέρνα ποίηση: Γνωστικά
προαπαιτούμενα και κοινωνικές ιεραρχήσεις
10.40 – 11.00: Elias Polizoes, Τhe Hermeneutics of Laughter
11.00 – 11.30: Συζήτηση, 11.30 – 12.00 : Διάλειμμα
Συντονιστής: Τάκης Καγιαλής
12.00 – 12.20: Αλέξανδρος Αλεξάκης, Δυνατότητες ερμηνείας μεσαιωνικών κειμένων: Η
περίπτωση της εικονομαχίας
12.20 – 12.40: Βασίλης Αλεξίου, Περί κριτικής και ερμηνείας (Πάνω σ’ ένα ξένο άρθρο)
12.40 – 13.00: Απόστολος Λαμπρόπουλος, Θεωρήσεις του σώματος : χρήσεις, μετασχηματισμοί, ερμηνείες
13.00 – 13.30: Συζήτηση
17:00 ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ, ΕΙΚΟΝΑ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Συντονιστής: Χρήστος Δερμεντζόπουλος
17.00 – 17.20: Βασίλης Βαμβακάς, Σύγχρονες κινηματογραφικές ερμηνείες της μικροαστικής κρίσης
17.20 – 17.40: Εύα Στεφανή, Mπαχτίν, ερμηνεία και κινηματογράφος
17.40 – 18.00: Γιάννης Σκαρπέλος, Για μια κοινωνική ερμηνευτική της φωτογραφίας. Η περίπτωση των φωτογραφιών της NELLYS
18.00 – 18.20: Γρηγόρης Πασχαλίδης, Θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα στην πολιτισμική ερμηνευτική της εικόνας
18.20 – 18.40: Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, Το τέλος της αυτονόητης εικόνας: Σύμβολο και
αλληγορία στις περί εικαστικών τεχνών συζητήσεις στην Ελλάδα του 19ου αιώνα
18.40 – 19.15: Συζήτηση, 19.15 – 20.15: Γενική Συζήτηση – Λήξη συνάντησης
